Η κριτική, μαζί με την απόρριψη και την εγκατάλειψη, αποτελούν τις πιο τραυματικές εμπειρίες για την παιδική ψυχή
Η απάντηση, όπως και εσείς γνωρίζετε, είναι ναι! Η αρνητική κριτική κάνει κακό όχι μόνο στα παιδιά αλλά σε όλους μας. Μην μου πείτε πως δεν σας επηρεάζει αρνητικά όταν ένας φίλος ή φίλη, ένας συγγενής, ο εργοδότης ή ένας συνάδελφος, ακόμη και ο σύντροφος, σας κριτικάρουν; Και πόσο κακό βέβαια, κάνει η αρνητική κριτική όταν την κάνουμε οι ίδιοι στον εαυτό μας! Και ναι, μπορεί να σκεφτείτε πως με αυτόν τον τρόπο θα γίνουμε καλύτεροι σε αυτό που κάνουμε και ότι η αρνητική κριτική θα μας ωφελήσει, όχι όμως πάντα και εξαρτάται βέβαια και από τον τρόπο με τον οποίο γίνεται! Και εντάξει, εμείς οι μεγάλοι, είμαστε πιο ώριμοι, έχουμε ανεπτυγμένη και την λογική μας περισσότερο και κάποιες από τις άμυνες και ίσως να μπορούμε να την διαχειριστούμε κάπως. Με τα παιδιά όμως τι γίνεται; Με τα παιδιά που είναι καθαρό και άγραφο χαρτί και εκεί πάνω γράφονται όσα τους συμβαίνουν και χωρίς την γνωστή εκλογίκευση των μεγάλων;
Η κριτική λοιπόν μαζί με την απόρριψη και την εγκατάλειψη, αποτελούν τις πιο τραυματικές εμπειρίες για την παιδική ψυχούλα και δημιουργούν ψυχολογικά προβλήματα στον αυριανό ενήλικα εξηγεί η Μαρίνα Μόσχα, M.Α. Κλινικής Ψυχολογίας – Ψυχοθεραπεύτρια.
Πώς γίνεται αυτό;
Πολύ εύκολα, όταν το παιδί ακούει διαρκώς τι δεν έκανε σωστά, πόσο καλύτερα θα μπορούσε να τα έχει πάει στο σχολείο, πόσο πιο ευγενικά θα μπορούσε να συμπεριφερθεί στους συγγενείς, για παράδειγμα, κλπ. Αυτό που αντιλαμβάνεται το παιδί τελικά, είναι πόσο άχρηστο είναι και πως δεν μπορεί να κάνει τίποτα σωστά! Αλήθεια, αν εσείς νιώθατε έτσι, θα συνεχίζατε να προσπαθείτε και να διεκδικείτε κάτι καλύτερο; Στην παιδική ψυχούλα μάλιστα, φυτρώνει μέσα από όλο αυτό και η απόρριψη από το γονιό, που δεν καταφέρνει να τον ευχαριστήσει, άρα ως συνέπεια θα έχει να μην το αγαπάει πια! Έτσι, το παιδί μπαίνει σε έναν φαύλο κύκλο, όπου η αρνητική κριτική μπορεί εύκολα να γίνει αρνητική αυτοκριτική, με έντονη την αίσθηση της απόρριψης και της αυτό-απόρριψης, αλλά και με έντονη χαμηλή αυτοεκτίμηση!
Κάποιες φορές βλέπουμε παιδιά να μην παραδίνονται σε όσα ανέφερα παραπάνω, αλλά ψάχνουν να βρουν αποδοχή μέσα από τρίτους, που δεν σημαίνει απαραίτητα πως θα είναι και οι πιο κατάλληλοι. Έτσι, μπορεί να γίνουν επιρρεπή σε άτομα που ίσως τα χειριστούν προς όφελός τους, αλλά και σε εξαρτητικές συμπεριφορές, όπως εξάρτηση από ουσίες (ναρκωτικά, αλκοόλ), αλλά και εξαρτητικές σχέσεις.
Λέμε ξανά και ξανά, πως τα παιδιά όσο είναι μικρά μαθαίνουν μέσα από τη μίμηση συμπεριφορών – κυρίως των γονιών τους που βρίσκονται περισσότερες ώρες μαζί. Σκεφτείτε λοιπόν, τι μαθαίνετε στο παιδί σας! Έχετε αναρωτηθεί, πως μεγαλώνοντας θα μάθει και το ίδιο να ασκεί αρνητική κριτική στους γύρω του και πως αυτό ίσως το βάλει στο περιθώριο;
