Ο καλύτερος τρόπος για να καταφέρεις έναν έφηβο να ασχοληθεί με τα σπορ και τον αθλητισμό, είναι να έχεις… προνοήσει! Αυτό, τουλάχιστον, προτείνει νέα καναδική έρευνα που υποστηρίζει πως αν το παιδί δοκιμάσει μια ευρεία γκάμα αθλημάτων σε μικρότερη ηλικία, τότε θα βρει το δρόμο του στον κόσμο του αθλητισμού!
Οι μελετητές κατέγραψαν 756 παιδιά από την ηλικία των 10 και 11 ετών, δίνοντάς τους να συμπληρώσουν ερωτηματολόγια κάθε τρεις μήνες σε διάρκεια πέντε ετών, ώστε να διαπιστώσουν με ποια αθλήματα απασχολούνταν. Τα παιδιά που πειραματίστηκαν με διάφορα σπορ κατά την έναρξη της έρευνας ήταν 55% πιο πιθανό να ασχοληθούν με τον ερασιτεχνικό αθλητισμό πέντε χρόνια μετά, σε σχέση με τα παιδιά που δεν είχαν καμία εμπειρία με τα σπορ ή που ειδικεύονταν σε ένα συγκεκριμένο πεδίο.
“Τα παιδιά μπορούν να κερδίσουν πολλά από την ενασχόλησή τους με μια ευρεία γκάμα αθλημάτων” υποστηρίζει ο επικεφαλής της έρευνας, Mathieu Belanger, από το University of Sherbrooke στο New Brunswick. Και συνεχίζει: “Μέσα από την ενασχόληση με διάφορα είδη άθλησης, τα παιδιά αναπτύσσουν ένα περισσότερο ευρύ πεδίο ικανοτήτων, οι οποίες θα τους δώσουν το έναυσμα να γίνουν πιο ανταγωνιστικά στα αθλήματα, γεγονός που αυξάνει τις πιθανότητες τα παιδιά να απολαμβάνουν τις εμπειρίες τους από τον αθλητισμό”.
Τα ευρήματα της έρευνας έρχονται σε μια περίοδο κατά την οποία ένας συνεχώς αυξανόμενος αριθμός παιδιών ειδικεύεται σε ένα συγκεκριμένο άθλημα σε μικρότερη ηλικία και προπονείται πάνω σε αυτό όλο το χρόνο, προκειμένου να κατακτήσει μία θέση σε επαγγελματικό επίπεδο, ενώ παράλληλα διεκδικεί μέσω του αθλητισμού κάποια υποτροφία για τις μελλοντικές σπουδές του.
Τα παιδιά που εξειδικεύονταν σε ένα άθλημα κατά την έναρξη της έρευνας είχαν 65% περισσότερες πιθανότητες να ασχολούνται με τον αθλητισμό στην εφηβεία, σε σχέση με άλλα παιδιά. Ωστόσο, αυτά τα παιδιά είχαν επίσης πιθανότητες να μην ασχολούνται και καθόλου με τον αθλητισμό ως έφηβοι.
“Αν τα παιδιά ειδικεύονται μονάχα σε ένα σπορ και τύχει να τα παρατήσουν κάποια στιγμή, ενδέχεται να μην βρουν άλλο αθλητικό πεδίο που να τα ενδιαφέρει, μιας και ποτέ δεν ήρθαν σε επαφή με άλλα αθλήματα και δεν ανέπτυξαν κάποια επιπλέον δεξιότητα. Οι γονείς θα έπρεπε για αυτό το λόγο να αναζητήσουν ευκαιρίες για τα παιδιά τους, ώστε να δοκιμάσουν διαφορετικές σωματικές δραστηριότητες και να αποφεύγουν να ωθούν τα παιδιά προς την ενασχόληση με ένα μόνο άθλημα”, τονίζει ο ερευνητής Mathieu Belanger.
Τα παιδιά που είχαν “ειδικευθεί” σε ένα σπορ είχαν επίσης την τάση να περνούν χρόνο συμμετέχοντας σε οργανωμένες σωματικές δραστηριότητες, σε αντίθεση με τα “φιλικά” παιχνίδια. Με αυτή την εξειδίκευση, τα παιδιά ήταν πιο πιθανό να διαγωνίζονται σε ανταγωνιστικά σπορ, με συγκεκριμένους στόχους απόδοσης και λιγότερο σε ερασιτεχνικό επίπεδο.
Η έρευνα δεν διενεργήθηκε ως μια ελεγχόμενη μελέτη και δεν σχεδιάστηκε για να αποδείξει αν και κατά πόσο ο αθλητισμός στην παιδική ηλικία μπορεί να επηρεάσει τη σωματική δραστηριότητα των παιδιών όταν φτάνουν στην εφηβεία. Οι ερευνητές δεν μέτρησαν το συνολικό αριθμό ωρών που τα παιδιά αφιέρωναν στην προπόνηση και τα διαγωνιστικά τμήματα. Ακόμη και έτσι, όμως, τα ευρήματα αποδεικνύουν πως ο εξειδικευμένος αθλητισμός από μικρή ηλικία ενδέχεται να μην έχει οφέλη για την υγεία των παιδιών μακροπρόθεσμα, όπως εξηγεί και η Jennifer Sacheck, ερευνήτρια του Friedman School of Nutrition Science and Policy στο Tufts University της Βοστόνης. “Για να το θέσω απλά, συμμετέχοντας ένα παιδί σε έναν πολύ συγκεκριμένο αθλητικό τομέα, αυξάνεται ο κίνδυνος σοβαρών ατυχημάτων, εξουθένωσης και πρόκλησης στρες. Η ενασχόληση με διαφορετικά είδη ταυτόχρονα θεωρείται ωφέλιμη για την ανάπτυξη των λειτουργικών και κινητικών ικανοτήτων, αλλά ταυτόχρονα παρέχει και ένα υγιές κίνητρο σε όλα τα παιδιά” συμπληρώνει η Sacheck.
Για τα παιδιά που είναι πραγματικά εμπνευσμένοι και δυναμικοί αθλητές, η εξειδίκευση θα πρέπει να χειρίζεται με προσοχή. Συγκεκριμένα, οι γονείς και οι προπονητές πρέπει να προσέχουν για σημάδια εξάντλησης, όπως για παράδειγμα όταν τα παιδιά δεν ενθαρρύνονται κατά την προετοιμασία, όταν τραυματίζονται ή δυσκολεύονται να κοιμηθούν ή δέχονται πίεση να είναι καλοί μαθητές. “Ακόμα και ένα καλό πράγμα μπορεί να αποδειχθεί αρνητικό, όταν γίνεται σε υπερβολικό βαθμό. Αν το παιδί έχει μεγάλη επιθυμία να ακολουθήσει και να εξειδικευθεί σε ένα συγκεκριμένο άθλημα από πολύ νεαρή ηλικία, οι γονείς θα έπρεπε και πάλι να προσπαθήσουν να το ωθήσουν να ασχοληθεί και με άλλα συμπληρωματικά αθλήματα μέσα στα χρόνια, και αυτό θα μπορούσε να γίνει σε πολύ πιο ερασιτεχνικό και καθόλου ανταγωνιστικό επίπεδο” καταλήγει η καθηγήτρια Jennifer Sacheck.
