Στην αρχή μόλις γεννηθεί το παιδί το βλέπουμε ως ένα χαριτωμένο, ανυπεράσπιστο πλασματάκι που ενώ τη μία κλαίει, με λίγη προσπάθεια αρχίζει να χαμογελάει σαν να μη συνέβη τίποτα. Από την ηλικία των δύο χρόνων όμως, αρχίζει να διαμορφώνει τη δική του προσωπικότητα, εκφράζει τα θέλω του, πεισμώνει, φωνάζει και απαιτεί.
Πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε ένα πεισματάρικο παιδί:
Παραμείνετε ψύχραιμοι και να θυμάστε ότι λειτουργείτε σαν πρότυπα! Το παιδί δεν είναι σε θέση να κατανοήσει ή να επεξεργαστεί τις καταστάσεις ώριμα όπως ένας ενήλικας. Τα μέσα που κατέχει είναι οι φωνές και το πείσμα. Οπότε, αν εσείς αντιδράτε έντονα και με φωνές, το παιδί σας θα μάθει να αντιδρά με τον ίδιο τρόπο. Συγκρατήστε τον εαυτό σας και δείξτε του πώς να διαχειρίζεται το θυμό του.
Αποφύγετε την επίπληξη μπροστά σε άλλους. Ο λόγος είναι επειδή θα προσβληθεί, που δεν είναι αυτός ο στόχος σας, αλλά επίσης μπορεί να επικεντρωθεί στο ποιος είναι μπροστά στην επίπληξη, παρά στο νόημα που θέλετε να του περάσετε. Καλύτερα επισημάνετε την μη αποδεκτή συμπεριφορά του και ενημερώστε το ότι θα το συζητήσετε αργότερα οι δυο σας. Φροντίστε να μην το ξεχάσετε!
Συμφωνήστε από πριν για τους κανόνες και τις συνέπειες (αποφύγετε τον όρο τιμωρία). Συζητήστε με το παιδί για τους κανόνες, τα όσα περιμένετε από αυτό, δείτε την άποψη του και αποφασίστε μαζί για τις συνέπειες που θα έχει η μη τήρηση των κανόνων. Στα μικρότερα σε ηλικία παιδιά ίσως να βοηθάει περισσότερο αν υπάρχει ένα χαρτόνι που θα έχει είτε σχεδιασμένους είτε γραμμένους πάνω τους κανόνες και τις συνέπειες. Φροντίστε το χαρτόνι να είναι σε κάποιο μέρος και σε ύψος που θα το βλέπει συνεχώς. Ακόμα και αν το παιδί δεν ξέρει να διαβάζει, το χαρτόνι θα είναι μια συνεχής υπενθύμιση τόσο των κανόνων όσο και των συνεπειών που θα έχει.
Να είστε σταθεροί, αποφασιστικοί και ψύχραιμοι. Επιμείνετε στην πρώτη σας απόφαση και μην υποκύψετε στα κλάματα, τις φωνές και τις γκρίνιες του παιδιού. Αν υποκύψετε, τότε το παιδί θα μάθει ότι αν επιμείνει θα περάσει το δικό του, και ορισμένα μπορούν να φτάσουν στα άκρα για το πετύχουν.
Ενισχύστε την κρίση του. Μέσω των παραμυθιών ή του κουκλοθέατρου τα παιδιά μαθαίνουν να αντιμετωπίζουν τα προβλήματα και να μπαίνουν στη θέση του άλλου. Κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης του παραμυθιού ή κατά τη διάρκεια του κουκλοθέατρου ρωτήστε το παιδί τί θα έκανε αν βρισκόταν το ίδιο σε αυτή τη θέση ή τί νομίζει πως θα συμβεί στη συνέχεια. Διαλέξτε παραμύθια και ιστορίες τα οποία είναι εκπαιδευτικά και περνούν σωστά ηθικά μηνύματα στα παιδιά.
Τέλος θυμηθείτε να επιβραβεύετε το παιδί όποτε συμπεριφέρεται με σωστό τρόπο και με ευγένεια. Με αυτό τον τρόπο θα ενισχύσετε την αυτοπεποίθηση του παιδιού και συνάμα τη θετική του συμπεριφορά.
Σοφία Κότσαπα
BSc Ψυχολογία
MSc Ψυχική Υγεία Παιδιού, Εφήβου Οικογένειας
MSc Κλινική Ψυχολογία
