Έχετε αναρωτηθεί πως είναι η ανατροφή των παιδιών σήμερα και πως ήταν πριν μερικές εκατοντάδες χρόνια; Όπως και πολλά άλλα πράγματα, έτσι κι ο τρόπος που ανατρέφουμε τα παιδιά έχει αλλάξει σημαντικά τα τελευταία χίλια χρόνια. Η ανατροφή των παιδιών χρειάζεται προσοχή, ιδιαίτερα τη σημερινή εποχή. Πως μπορούμε να τα βοηθήσουμε να έχουν μια ισορροπημένη προσωπικότητα ως γονείς; Τι χάθηκε τα τελευταία χρόνια στη διαπαιδαγώγηση των παιδιών και πως άραγε να συνεχίσουμε;
«Τα παιδιά πρέπει να φαίνονται και να μην ακούγονται»
Αυτή ήταν μια άποψη που επικράτησε αρκετά τα τελευταία χίλια χρόνια. Με εξαίρεση τον τελευταίο αιώνα όπου το «ξύλο» απουσιάζει σημαντικά από την πρακτική της ανατροφής των παιδιών, όλο το προηγούμενο χρονικό διάστημα το ξύλο είχε σημαντική θέση στη διαπαιδαγώγηση των παιδιών. Θα θυμάστε όλοι τη ρύση «Το ξύλο βγήκε από το παράδεισο»! Παλαιότερα οι γονείς πίστευαν πως τα παιδιά γεννιούνται άτακτα και «κακά» κι έτσι έπρεπε να τα δείρουν για να διώξουν αυτά τα «κακά πνεύματα»! Η φιλοσοφία αυτή έχει φθείρει συναισθηματικά πολλά παιδιά, τόσο στο παρελθόν όσο και σήμερα.
Να γυρίσουμε πίσω ή να πάμε μπροστά;
Τους τελευταίους δύο αιώνες βλέπουμε τα παιδιά με διαφορετικό μάτι. Επικρατεί η άποψη πως τα παιδιά γεννιούνται καλά, και μεγαλώνοντάς τα με σεβασμό, καθοδήγηση κι αγάπη θα γίνουν υπεύθυνοι και πετυχημένοι ενήλικες. Αυτή είναι μια καινούργια άποψη. Δεν έχει εμφανιστεί ξανά σε βιομηχανοποιημένη κοινωνία. Έχει πετύχει άραγε; Οι απόψεις και τα αποτελέσματα ποικίλουν. Έχουμε από τη μια πλευρά παιδιά που πετυχαίνουν στο σχολείο, ανοίγουν επιχειρήσεις και γενικά τα καταφέρνουν στη ζωή τους. Από την άλλη έχουμε παιδιά που σκοτώνουν άλλους ανθρώπους.
Τα σημερινά παιδιά εκφράζουν τα συναισθήματα και τις απόψεις τους καλύτερα, μιλώντας με σοφία και αντίληψη πέραν των προσδοκιών μας. Τα παιδιά εκφράζουν επίσης έντονο θυμό και ασέβεια προς τους γονείς και άλλους ανθρώπους.
Βρισκόμαστε σε ένα κρίσιμο σημείο. Να γυρίσουμε πίσω ανακτώντας το παρελθόν, ή να προχωρήσουμε στο μέλλον με νέες ιδέες. Εάν προχωρήσουμε με νέες ιδέες, νέα φιλοσοφία, πρέπει να κατανοήσουμε πραγματικά τις πιθανές επιπτώσεις στα παιδιά και την ευθύνη που έχουμε να τους δώσουμε ότι καλύτερο μπορούμε. Πως μπορούμε να έχουμε το καλύτερο αποτέλεσμα στην ανατροφή των παιδιών σήμερα;
Συμβουλές για καλύτερη ανατροφή των παιδιών
1. Τα παιδιά είναι «καλά» εκ γενετής
Σήμερα βλέπουμε σε ένα νεογέννητο μωρό την καλοσύνη, την τελειότητα και την πλήρη εξάρτηση από εμάς. Έτσι αγαπάμε τα παιδιά χωρίς όρους και διαχωρίζουμε την αρνητική συμπεριφορά από το παιδί. Δηλαδή, οποιαδήποτε αρνητική συμπεριφορά του παιδιού είναι αποτέλεσμα αντίδρασης σε γεγονότα που συμβαίνουν στο περιβάλλον ή σε βιοχημικές ανωμαλίες στο σύστημα τους. Όταν τα παιδιά παρεκτρέπονται, μη ξεχνάτε πως η «καλή» τους πλευρά έχει προσωρινά αλλοιωθεί και ότι έχουν αποθαρρυνθεί. Χρειάζονται θάρρος από εσάς τους γονείς τους. Ως γονείς, να σκέφτεστε ότι το παιδί σας παραμένει καλό στον πυρήνα του. Με τη συμπεριφορά σας να του λέτε «Σ’ αγαπώ και ξέρω πόσο καλός είσαι, αυτή όμως είναι μια ακατάλληλη συμπεριφορά. Έλα να σου δείξω ένα καλύτερο τρόπο». Προσπαθήστε να του δείξετε πιο θετικούς κι εποικοδομητικούς τρόπους, ακόμα και για να εκφράζει αρνητικά συναισθήματα.
2. Συμπεριφερθείτε στα παιδιά και τον εαυτό σας με σεβασμό
Πολλοί γονείς σέβονται τα παιδιά τους, τους μιλούν με σεβασμό, τα ακούνε προσεκτικά και αναγνωρίζουν τις ιδέες και τα συναισθήματά τους. Εάν όμως το κάνετε αυτό χωρίς να φροντίζετε και τις δικές σας ανάγκες, δίνετε την εντύπωση στα παιδιά πως ο κόσμος είναι εδώ για να τους υπηρετεί και γίνονται ασεβείς προς τους άλλους ανθρώπους. Αυτό είναι ένα από τα μεγαλύτερα λάθη που κάνουν οι γονείς. Για να το βελτιώσουμε αυτό, πρέπει ως γονείς να φροντίζουμε και τις δικές μας ανάγκες, βάζοντας σταθερά όρια, γεμάτα αγάπη στις αδιάκοπες ανάγκες τους. Μέσα από τον αμοιβαίο σεβασμό θα αναπτυχθούμε και εμείς και τα παιδιά μας καλύτερα.
3. Καλλιεργείστε τα παιδιά
Καλλιεργώ σημαίνει εκπαιδεύω και ανατρέφω. Η καλλιέργεια επηρεάζεται επίσης από διάφορους περιβαλλοντικούς παράγοντες. Ίσως γι΄αυτό σήμερα παρατηρούμε διαφορετικά αποτελέσματα σε εξίσου καλές συνθήκες ανατροφής. Τα παιδιά σήμερα εκτίθενται από μικρή ηλικία στη βία από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και καλλιεργούνται από την πραγματικότητα των ειδήσεων της εποχής. Πρέπει να σκεφτούμε σοβαρά την επίδραση που έχουν τα πιο πάνω στα παιδιά, και να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε. Ίσως να πρέπει να παρακολουθούμε και να ελέγχουμε όσο μπορούμε την έκθεση των παιδιών σε τέτοια ερεθίσματα. Το πιο σημαντικό όμως είναι: να παρατηρούμε πως τα ίδια τα παιδιά μεταφράζουν τα πράγματα που βλέπουν και ακούν και να μιλήσουμε μαζί τους.
4. Προσφέρετε μπόλικη αγάπη και καθοδήγηση
Η πιο σημαντική ιδέα στη νέας τάση ανατροφής παιδιών, είναι να πετύχουμε τη βαθιά συμμετοχή μας στη ζωή των παιδιών. Για να το πετύχουμε αυτό πρέπει να τα καθοδηγούμε σταθερά κατά την παιδική ηλικία, με χρόνο, υπομονή και αφοσίωση στη συναισθηματική τους υγεία. Μην περνάτε χρόνο μαζί τους μόνο όταν βλέπουν τηλεόραση ή παίζουν ηλεκτρονικά παιχνίδια. Εάν οι ειδήσεις ανακοινώνουν κάτι τρομακτικό, πρέπει να το συζητήσετε μαζί τους και να τους βοηθήσετε να καταλάβουν.
Συμπέρασμα
Η ανατροφή των παιδιών θα γίνει καλύτερη εάν πιστεύουμε πως μπορούμε να γίνουμε οι γονείς που θέλουμε και ονειρευόμαστε, ενώ παράλληλα γνωρίζουμε τους περιορισμούς και τις δυσκολίες. Μπορούμε να προσφέρουμε έμπνευση στα παιδιά μας και να μεγαλώσουν με αυτοπεποίθηση εάν προσφέρουμε αγάπη και καθοδήγηση γεμάτη συμπόνια. Για να πετύχει η νέα τάση ανατροφής παιδιών, πρέπει να αφιερώσουμε περισσότερο χρόνο αυξάνοντας την επίδραση που έχουμε στα παιδιά μας. Η ανατροφή ενός παιδιού είναι το πιο σημαντικό έργο που μπορούμε να κάνουμε στη ζωή μας. Ας το κάνουμε σωστά!
Αντωνία Χατζηευτυχίου, Μουσικοθεραπευτής
