Ο κάθε άνθρωπος πριν δημιουργήσει τη δική του πυρηνική οικογένεια, έχει έλθει από τη δική του πατρική οικογένεια, όπου έχει γαλουχηθεί και ανατραφεί με έναν συγκεκριμένο τρόπο. Δημιουργώντας τη δική του οικογένεια και κάνοντας τα δικά του παιδιά, εφαρμόζει τον τρόπο διαπαιδαγώγησης που «έμαθε» από τους δικούς του γονείς, τον οποίο κάποιες φορές θεωρεί ως τον ενδεδειγμένο, ενώ άλλες φορές προσπαθεί διακαώς να τον αλλάξει.
Η αποδοχή αποτελεί τον κυριότερο παράγοντα για την ανάπτυξη ενός σωματικά και ψυχικά υγιούς ατόμου. Οι γονείς που αποδέχονται τα παιδιά τους, είναι φιλικοί και στοργικοί μαζί τους, δείχνουν την αγάπη τους, τα ενισχύουν και τα επιδοκιμάζουν ψυχολογικά πολύ περισσότερο. Επιπλέον, κάνουν διάφορες δραστηριότητες μαζί και παίρνουν ευχαρίστηση από τη συντροφιά τους, αλλά και δείχνουν κατανόηση για τα σφάλματα και τις δυσκολίες τους και τέλος, είναι συνήθως ήρεμοι, ήπιοι και μαλακοί στην καθημερινή τους συμπεριφορά.
Αντίθετα, οι απορριπτικοί γονείς, δείχνουν λιγότερο τη στοργή τους, κάνουν συχνή κριτική και μεγαλοποιούν τα λάθη των παιδιών, ενώ δείχνουν επιλεκτική προσοχή στα σφάλματα και τις ατέλειες τους. Στην καθημερινή τους συμπεριφορά, είναι συνήθως οξύθυμοι, βίαιοι και τραχείς. Η απόρριψη που βιώνει το παιδί, του προκαλεί ανασφάλεια, χαμηλή αυτοεκτίμηση, έλλειψη εμπιστοσύνης και οδηγεί το παιδί να βιώνει ματαίωση, θυμό και φόβο.
Οι γονείς που ικανοποιούν τις ψυχικές ανάγκες του παιδιού για αγάπη, ασφάλεια, προστασία, παιχνίδι, συναισθηματική υποστήριξη, βάζουν τις βάσεις για το χτίσιμο του συναισθηματικού δεσμού με τα παιδιά τους. Η υποστήριξη και η άνευ όρων αποδοχή που παρέχουν οι γονείς, θωρακίζουν συναισθηματικά το παιδί. Τέλος, έμφαση πρέπει να δίνεται στη διαδικασία και όχι μόνο στο αποτέλεσμα. Μέσα από την επικοινωνία με το παιδί, είναι δυνατό να συζητηθούν όλα τα δεδομένα και το αποτέλεσμα που θα προκύψει θα είναι και επιλογή του παιδιού. Ο γονεϊκός ρόλος είναι εξελικτικός και είναι απαραίτητο να προσαρμόζεται στις ανάγκες του παιδιού σε κάθε στάδιο ανάπτυξης.
Τι γίνεται όταν ο ένας γονέας λειτουργεί με βάση την αποδοχή και την ενσυναίσθηση, ενώ ο άλλος βαδίζει στα πρότυπα της πατρικής του οικογένειας, όπου τα παιδιά «χειρίζονταν» τους γονείς; Πώς το βιώνουν τα παιδιά; Μπορεί ο ένας γονέας να αναπληρώσει τα κενά που δημιουργεί ο άλλος;
Το παιδί έχει σαν πρότυπα και τους δύο γονείς. Συνεπώς όσο λίγες και αν είναι οι ώρες της ημέρας κατά τη διάρκεια των οποίων περνάει με τον γονέα που δεν λειτουργεί τόσο με γνώμονα την ενσυναίσθηση, επηρεάζεται η διαμόρφωση της προσωπικότητας του. Το παιδί στην αλληλεπίδραση του με τους γονείς του, λαμβάνει δύο διαφορετικά μηνύματα: από τη μία πλευρά ότι η προσωπικότητα του γίνεται αποδεκτή και τα όποια λάθη κάνει είναι διαχειρίσιμα, ενώ από την άλλη πρέπει να αγωνίζεται για να ικανοποιεί τον γονέα που δεν το αποδέχεται, ενώ παράλληλα υφίσταται κριτική σε κάθε συμπεριφορά του.
Τέλος, μέσα από τις σχέσεις μας με τους γονείς μας και κυρίως με τον γονέα του αντίθετου φύλου, βάζουμε τις βάσεις για τις σχέσεις μας με το αντίθετο φύλο. Για παράδειγμα, ένας γονέας που δεν αποδέχεται την κόρη του, της κάνει συνέχεια κριτική για τη συμπεριφορά της και βασίζει τη σχέση του μαζί της στον φόβο και την τιμωρία, έχει ως αποτέλεσμα μεγαλώνοντας η κόρη του να αγωνίζεται συνέχεια για να κερδίζει την αποδοχή των αντρών, χωρίς ποτέ να νιώθει επαρκής. Στις σχέσεις της μέσα από τη συνεχή προσπάθεια να ικανοποιεί τον σύντροφό της υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να πάρει και τον ρόλο του θύματος.
Συμπερασματικά και οι δύο οι γονείς συμβάλλουν και επηρεάζουν τη διαμόρφωση της προσωπικότητας του παιδιού, χωρίς να μπορεί ο γονέας που λειτουργεί στη βάση της αποδοχής να «υπερνικήσει» τον άλλον γονέα. Αυτή δεν είναι όμως και η μεγάλη αλήθεια της ζωής;
Κρητικού Μαρίνα
Ψυχολόγος Υγείας / Συστημική-Οικογενειακή Σύμβουλος
Συνεργάτης Attachment Parenting Hellas
