Η γέννηση ενός παιδιού είναι ένα γεγονός που αλλάζει δραστικά τη δυναμική στο ζευγάρι και την οικογένεια.
Η μητέρα και ο πατέρας καλούνται να αναπροσαρμόσουν τις προτεραιότητες και τις σχέσεις τους, αλλά ο καθένας τους αντιμετωπίζει διαφορετικές προκλήσεις ανάλογα με το ρόλο του. Μοιάζει όμως, κυρίως στα πρώτα χρόνια, όλα να περιστρέφονται γύρω από τη μητέρα, ενώ ο ρόλος και η θέση του πατέρα παραμένουν στο περιθώριο.
Η χώρα μας εξακολουθεί να είναι μια παραδοσιακή κοινωνία, με σαφώς καθορισμένους ρόλους για τη γυναίκα και τον άντρα. Όμως, οι αλλαγές στο χώρο της εργασίας και τις οικονομικές συνθήκες επιβάλλουν σταδιακά την αναθεώρηση αυτών των ρόλων. Έτσι, πλέον οι περισσότερες γυναίκες εργάζονται και επιστρέφουν γρήγορα στην εργασία μετά τον τοκετό. Αυτό επιβάλλει έναν νέο καταμερισμό των ευθυνών και της φροντίδας του μωρού.
Αντικρουόμενα συναισθήματα
Παρότι οι σημερινοί άντρες είναι πιο ανοιχτοί στο να συμμετέχουν στη φροντίδα του σπιτιού και των παιδιών παρατηρείται συχνά κάποια αμφιθυμία, εξαιτίας της σύγκρουσης με τους παραδοσιακούς αντρικούς ρόλους που θέλουν τον άντρα να εργάζεται μόνο εκτός σπιτιού. Χρειάζεται όμως, να τονίσουμε ότι είναι πολλές και οι μητέρες που δυσκολεύονται να ζητήσουν βοήθεια από το σύντροφο τους στη φροντίδα του μωρού γιατί αυτό συγκρούεται και με τα δικά τους πρότυπα για τους ρόλους στην οικογένεια.
Ο ρόλος της μητέρας
Άλλωστε, η επιθυμία και η ικανότητα της μητέρας να εισάγει τον πατέρα στη σχέση με το παιδί είναι καθοριστικής σημασίας. Ας μην ξεχνάμε, ότι χάρη στους μήνες της εγκυμοσύνης η μητέρα είναι ήδη πιο εξοικειωμένη με το μωρό τη στιγμή της γέννησης του, παρόλο που κι η ίδια μπορεί ακόμη να αισθάνεται άγχος και ανασφάλεια. Ο πατέρας από την άλλη, έρχεται για πρώτη φορά σε επαφή με ένα μικροσκοπικό πλάσμα και όπως είναι φυσικό μπορεί να φοβάται ότι δε θα καταφέρει να το φροντίσει σωστά.
Η μητέρα λοιπόν θα πρέπει να του δείξει την απαραίτητη εμπιστοσύνη και ίσως να τον καθοδηγήσει ώσπου να μάθουν μαζί να φροντίζουν το μωρό τους. Βέβαια, σημαντικός παράγοντας είναι και η επιθυμία του ίδιου του πατέρα να συμμετάσχει, κάτι που εξαρτάται συνολικά από την επιθυμία του να αποκτήσει παιδί στη συγκεκριμένη χρονική στιγμή με τη σύντροφο του.
Ασφαλώς, ιδίως κατά τα πρώτα χρόνια του παιδιού, φροντίδα σημαίνει και σχέση καθώς οι περισσότερες συναισθηματικές ανταλλαγές γίνονται μέσα από το τάισμα, το μπάνιο, το άλλαγμα, το νανούρισμα. Η συμμετοχή του πατέρα σε αυτές τις λειτουργίες θα του επιτρέψει να νιώσει δεμένος με το μωρό του και να εξοικειωθεί μαζί του πολύ πιο γρήγορα.
Ο πατρικός ρόλος
Πέρα όμως από τη δυνατότητα του πατέρα να αναλάβει ορισμένες μητρικές λειτουργίες χρειάζεται να εστιάσουμε και στη μοναδικότητα του ρόλου του. Ο πατέρας λοιπόν χρειάζεται να λειτουργήσει ως «τρίτος», εκείνος δηλαδή που θα βοηθήσει το ζεύγος μητέρας- βρέφους να αποχωριστεί σταδιακά ώστε να μην απορροφηθούν υπερβολικά σε μια αποκλειστική μεταξύ τους σχέση.
Αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό για την ψυχική υγεία του παιδιού αλλά και της μητέρας. Η μεν μητέρα χρειάζεται να μπορέσει να επιστρέψει εν μέρει στα προσωπικά της ενδιαφέροντα, στη δουλειά της, στη σχέση της με τον άντρα της χωρίς να απορροφηθεί ολοκληρωτικά στο ρόλο της ως μητέρας. Το δε παιδί χρειάζεται να μεγαλώσει και να αυτονομηθεί ώστε να μπορέσει να δημιουργήσει μελλοντικά σχέσεις εκτός οικογένειας αντί να παραμένει προσκολλημένο στη μητέρα. Έτσι, ο πατέρας είναι εκείνος που θα βοηθήσει το παιδί στην προσπάθεια του για κοινωνικοποίηση και εξωστρέφεια.
Τέλος, ο ρόλος του πατέρα είναι πολύ σημαντικός και σε ό,τι αφορά την οριοθέτηση του παιδιού. Ασφαλώς, δεν εννοούμε με αυτό ότι ο πατέρας χρειάζεται να παίζει το ρόλο του «κακού» και του «μπαμπούλα». Είναι απαραίτητο όμως να εμπνέει στο παιδί σεβασμό και να υποστηρίζει τη μητέρα στις προσπάθειες για σωστή διαπαιδαγώγηση και οριοθέτηση της συμπεριφοράς του παιδιού.
