Το κάθε παιδί αξίζει να μεγαλώνει σε μια χαρούμενη, σταθερή οικογένεια που του προσφέρει ανιδιοτελή αγάπη. Ωστόσο, όλα τα παραπάνω μπορεί να μη συμβαίνουν πάντα. Ξέρω πολλές οικογένειες που λειτουργούν απόλυτα υγιώς στα μάτια του κόσμου, αλλά τα παιδιά μεγαλώνοντας συνειδητοποιούν ότι ποτέ δεν εισέπραξαν ουσιαστικό ενδιαφέρον, παρά σκληρότητα και απόσταση. Ο ίδιος γονέας, μπορεί να αποτελεί αξιότιμο μέλος στην κοινωνία, αλλά ταυτόχρονα να ευνουχίζει το παιδί του.
Αυτά είναι τα χαρακτηριστικά του τοξικού γονέα
1.Υποτιμά τους στόχους του παιδιού του
«Και σιγά τι έκανες», «Όχι δε θα γίνεις τραγουδίστρια, θα γίνεις δασκάλα», «εσύ δεν ξέρεις, εγώ θα σου πω», «εγώ στην ηλικία σου είχα κάνει πολύ περισσότερα». Οι παραπάνω φράσεις είναι κάποιες ενδεικτικές φράσεις που θα ακουστούν από τον γονέα που αδυνατεί αν σεβαστεί την προσωπικότητα του παιδιού του. Ο γονέας που υποτιμά τους στόχους του παιδιού, δε σέβεται το ίδιο το παιδί και το υποτιμά. Ακόμη κι αν το κίνητρο του γονέα είναι να βοηθήσει το παιδί και απορρίπτει τις επιλογές του «για το καλό του», το παιδί αισθάνεται ότι υποτιμάται το ίδιο.
2.Δεν μπορεί να κάνει διάλογο
Ο τοξικός γονέας θέλει να τον ακούνε και όχι να ακούει. Θέλει να περνάει το δικό του και να αναγνωρίζεται η εξουσία του. ένιωθες ότι όση προσπάθεια και να έκανες, αδυνατούσες να ακουστείς και να επικοινωνήσεις με τη μαμά ή τον μπαμπά σου; Ένιωθες σα να δίνατε μια μάχη αντί να μοιραζόσασταν σκέψεις και συναισθήματα;
3.Βάζει τα δικά του συναισθήματα σε προτεραιότητα
Ένιωθες ότι η μαμά, για παράδειγμα, ήθελε όλα να περιστρέφονται γύρω της; Ότι αυτά που ένιωθε εκείνη είναι πάντα πιο σημαντικά από αυτά που ένιωθες εσύ ότι έπρεπε να σκεφτείς εκείνη πρώτα και τον εαυτό σου μετά;
4.Σαμποτάρει την αυτονομία του παιδιού
Κάποιοι άνθρωποι έχουν πολύ ανάγκη να τους χρειάζονται οι άλλοι. Νιώθουν σημαντικοί όταν τα παιδιά τους δε μπορούν χωρίς αυτούς. Έτσι, ακόμη και υποσυνείδητα, δεν αφήνουν το παιδί να μεγαλώσει και να ανεξαρτητοποιηθεί. Αυτό το επιτυγχάνουν, είτε κάνοντάς το να νιώθει ανίκανο είτε μέσω της υπερπροστασίας, είτε προσφέροντάς του τόσες ανέσεις ώστε να καλλιεργήσουν μια φυσική εξάρτηση. Έτσι, νιώθουν σημαντικοί και άξιοι.
5.Δεν βάζει όριο στη σχέση
Κάποιοι γονείς, επειδή δεν τα πηγαίνουν καλά με τον ή την σύντροφό τους, δίνουν έναν συντροφικό/γονεϊκό ρόλο στο παιδί. του αποκαλύπτουν πολλά για την προσωπική τους ζωή, του ζητάνε συμπαράσταση, γνώμη και τελικά το παιδί παίρνει το ρόλο να φροντίζει τον γονέα. Γίνεται γονεϊκό παιδί.
6.Αποθαρρύνει την έκφραση συναισθημάτων και σκέψεων
Ένας από τους βασικούς στόχους του γονέα, χρειάζεται να είναι η έκφραση των συναισθημάτων του παιδιού και η αποδοχή τους. Μόνο έτσι θα νιώσει αποδοχή για τον εαυτό του. Ο τοξικός γονέας δεν εκφράζεται και δεν θέλει και τα παιδιά του να εκφράζονται. Δε μπορεί να διαχειριστεί τα συναισθήματα του παιδιού όπως δεν μπορεί να αντιληφθεί και τα δικά του.
7.Καλλιεργεί μυστικοπάθεια
Μια υγιής σχέση και η διατήρηση μυστικών είναι δύο συνθήκες που δεν μπορούν να συνυπάρξουν. Οι τοξικοί γονείς καλλιεργούν στην οικογένεια την τάση να κρατούν μυστικά ο ένας από τον άλλο. Υπάρχουν μυστικά στην οικογένεια τα οποία δεν επιτρέπεται ούτε να συζητηθούν ούτε να αποκαλυφθούν, συχνά υπάρχουν κοινά μυστικά. Δηλαδή ένα «μυστικό» που το γνωρίζουν όλοι, αλλά κάνουν σαν να μην το ξέρουν και δεν το συζητούν ποτέ.
8.Ταπεινώνει και εξευτελίζει το παιδί
Κι όμως υπάρχουν γονείς που ασκούν οι ίδιοι εκφοβισμό στο παιδί τους. Το κρίνουν, το βρίζουν, το ταπεινώνουν και αυτό μπορεί να γίνει και μπροστά σε άλλους
9.Επικρίνουν συνεχώς τη συμπεριφορά και την προσωπικότητα του παιδιού
Ένας τοξικός γονέας έχει πάντα κάτι να διορθώσει στο παιδί. Του ασκεί συνεχώς κριτική, και φαίνεται να μην ικανοποιείται ποτέ.
10.Περνά διπλά μηνύματα
Ένας γονιός λέει: «τώρα μεγάλωσες και μπορείς να τα καταφέρεις μόνο σου», όμως στην απουσία της θα τηλεφωνά κάθε δέκα λεπτά να δει αν είναι καλά το παιδί. Διπλό μήνυμα έχει και η αντιλογία στο ίδιο το μήνυμα. Δηλαδή, «σου έχω εμπιστοσύνη αλλά θέλω να το ξανασυζητήσουμε». Επίσης διπλό μήνυμα είναι και η αντίφαση μεταξύ των πράξεων και του λόγου. Δηλαδή, «είμαι μια χαρά» λέει ο γονιός, αλλά είναι εμφανώς θυμωμένος ή «είμαι πολύ θυμωμένος» και το λέει γελώντας.
Όλοι οι άνθρωποι δεν είμαστε ρομπότ και φυσικά δε μπορούμε πάντα να είμαστε καλοδιάθετοι ή να μην μας ξεφεύγει κάποια κουβέντα που μπορεί μετά από λίγο να μετανιώσαμε που την ξεστομίσαμε. Όλες οι παραπάνω συμπεριφορές καθιστούν τοξικούς του γονείς για το παιδί, όταν είναι μόνιμες και σταθερές. Όταν δηλαδή, αποτελούν την πλειοψηφία και όχι τη μειοψηφία στη συμπεριφορά.
