Παίζουν μπάσκετ, βόλεϊ, ποδόσφαιρο, σκάκι… όμως πόσο στ’ αλήθεια παίζουν; Όλο και περισσότερο τα παιδιά σήμερα στερούνται το ελεύθερο, απρογραμμάτιστο, χωρίς την καθοδήγηση από ενήλικες παιχνίδι. Στερούνται το παιχνίδι που τους δίνει χαρά, ανεμελιά, την αίσθηση ότι φροντίζουν τα ίδια τον εαυτό τους, ότι είναι ικανά, ότι αναζητούν και βρίσκουν λύσεις.
Η εικόνα των παιδιών που είναι αφοσιωμένα, βουτηγμένα βαθιά μέσα στο παιχνίδι τους, μέσα στη σχέση με τα άλλα παιδιά, στην αναζήτηση των κανόνων που διαρκώς αλλάζουν, στη σπαζοκεφαλιά να βρουν τον τρόπο για να κάνουν αυτό που φαντάζονται πράξη, να ξεπεράσουν τα εμπόδια, να νοιώσουν ότι τα καταφέρνουν, γίνεται όλο και πιο σπάνια…
Τα παιδιά, φορτωμένα με υποχρεώσεις και ευθύνες, συντονισμένα στο στόχο «να πετύχουν» (κυρίως ακαδημαϊκά), τρέχοντας από τη μια οργανωμένη δραστηριότητα στην άλλη, έχουν ξεχάσει τι θα πει ανεμελιά. Έχουν ξεχάσει και να παίζουν.
Η Lena Aburdene Derhally είναι επαγγελματίας ψυχικής υγείας, ειδικεύεται σε θέματα άγχους και αρθρογραφεί στην Washington Post. Περιγράφει συχνά την ανησυχία της, καθώς παρατηρεί μικρά παιδιά, προσχολικής και σχολικής ηλικίας, να μην μπορούν να παίξουν μόνα τους. Να μην ξέρουν πώς. Να μην μπορούν να αντλήσουν χαρά μέσα από το παιχνίδι.
«Μικρά και μεγαλύτερα παιδιά δυσκολεύονται να εκτιμήσουν την αξία που έχει το παιχνίδι, η χαρά και η ανεμελιά που προσφέρει», σημειώνει η Derhally. «Κι αυτό μπλοκάρει και τους γονείς, οι οποίοι επίσης αξίζουν στιγμές ξενοιασιάς και διασκέδασης».
Το πρόβλημα είναι σε μεγάλο βαθμό κοινωνικό. «Ο πολιτισμός μας μας σπρώχνει στο «κάνω» και «αριστεύω». Μας απομακρύνει από το «είμαι» και «απολαμβάνω»… Δεν λέω ότι η ζωή θα πρέπει να είναι μόνο διασκέδαση. Αυτό ούτε εφικτό, ούτε βοηθητικό είναι. Χρειαζόμαστε όμως να ξαναβρούμε μια υγιή ισορροπία, να φέρουμε πιο ψηλά στις αξίες μας τη φροντίδα του εαυτού, τη χαρά και την ικανοποίηση».
Κίνδυνοι για τη συναισθηματική ανάπτυξη
Σε έναν πολιτισμό που εκτιμά όσο τίποτα τη δουλειά και τα εξαιρετικά αποτελέσματα, το ελεύθερο, απρογραμμάτιστο παιχνίδι έχει μπει σε δεύτερη μοίρα. «Τα παιδιά χάνουν τη χαρά και την ανεμελιά που προσφέρει το ελεύθερο παιχνίδι και αυτό επηρεάζει καθοριστικά τη συναισθηματική ανάπτυξή τους. Οδηγεί σε άγχος, κατάθλιψη και σε μια σειρά από ψυχικές διαταραχές, οι οποίες κάνουν ήδη την εμφάνισή τους στη ζωή των παιδιών από πολύ νωρίς».
Ο Peter Gray, ερευνητής στο Boston College και συγγραφέας του βιβλίου «Free to Learn» έγραψε πρόσφατα στο Psychology Today: «Στερώντας από τα παιδιά την ευκαιρία να παίξουν μόνα τους, χωρίς την επίβλεψη και τον έλεγχο από ενήλικες, τους στερούμε την ευκαιρία να μάθουν να αποκτούν τα ίδια τον έλεγχο της ζωής τους.
Φαίνεται, ίσως, σαν να τα προστατεύουμε, όμως στην πραγματικότητα μειώνουμε τη χαρά και την ανεμελιά τους, μειώνουμε την αίσθηση αυτό-ελέγχου, δεν τους επιτρέπουμε να ανακαλύψουν μόνα τους τις συντροφιές που τους ταιριάζουν περισσότερο»…
Τα σχολεία επίσης απομακρύνονται όλο και περισσότερο από το παιχνίδι, από την ανεμελιά, από τη χαρά, από την ελεύθερη κίνηση και δράση σε ανοιχτούς χώρους.
Τα παιδιά βιώνουν τις ώρες του σχολείου, χωρίς να αισθάνονται χαρά και αυτό είναι κάτι που ανησυχεί βαθιά τους αναπτυξιακούς ψυχολόγους.
Γιατί τα ταλέντα των ανθρώπων δεν ανθίζουν μέσα στην πίεση, ούτε μέσα στον φόβο για τις συνέπειες της κάθε πράξης τους.
Περνάμε στα παιδιά το μήνυμα ότι, για να αξίζουν, πρέπει να φέρουν τον εαυτό τους στα όρια της φυσικής και διανοητικής εξάντλησης… Κάπως έτσι φτάνουν όλο και περισσότεροι ενήλικες να ζητούν ψυχολογική στήριξη, γιατί κατακλύζονται από ένα άγχος που τους παραλύει…
Μικρά βήματα για να ξαναφέρουμε τη χαρά, το παιχνίδι, την ανεμελιά στην οικογενειακή ζωή!
Ενθάρρυνε τις μοναδικές δυνατότητες του κάθε παιδιού!
Ο καθένας έχει κάτι που του αρέσει και που απολαμβάνει να κάνει! Αν το παιδί σου πραγματικά απολαμβάνει κάτι, ενθάρρυνέ το να το αναπτύξει. Κι αν χάσει το ενδιαφέρον του, άκουσέ το… Η πίεση να συνεχίσει κάτι που δεν είναι πλέον διασκεδαστικό, αποστερεί τη χαρά.
Ενθάρρυνε τη φυσική δραστηριότητα!
Δεν χρειάζεται να μπει σε μια ομάδα ή να εμπλακεί σε μια οργανωμένη αθλητική δραστηριότητα. Το «έξω, στη φύση», το περπάτημα, το τρέξιμο, μια βόλτα στο πάρκο, είναι ευεργετικά για όλους στην οικογένεια. Η κίνηση, η άσκηση παράγουν ενδορφίνες, την ορμόνη της χαράς, προάγουν την υγεία και την ψυχική ισορροπία.
Μη διακόπτεις το παιχνίδι τους!
Άφησε τα παιδιά να παίξουν, χωρίς παρεμβολές και παρεμβάσεις. Χωρίς καθοδήγηση. Μέσα από το ελεύθερο παιχνίδι μαθαίνουν να αναζητούν λύσεις, μαθαίνουν να παίρνουν τα ίδια τον έλεγχο της ζωής τους, βρίσκουν τα ενδιαφέροντά τους, αναπτύσσουν την αίσθηση του «είμαι ικανός». Τα παιδιά έχουν μια μοναδική ικανότητα να είναι οι διασκεδαστές τους εαυτού τους. Ας τα αφήσουμε να την αναπτύξουν!
Θυμήσου πώς είναι να είσαι παιδί!
Όταν είσαι παιδί, ακόμα και το πιο μικρό και ασήμαντο ερέθισμα μπορεί να προκαλέσει χαρά, θαυμασμό, διάθεση για εξερεύνηση. Μπορεί να δυσκολεύεσαι να εντοπίσεις την αίσθηση της ανεμελιάς στη δική σου παιδική ηλικία (ή να την είχες κι εσύ στερηθεί), όμως αρκεί να σκεφτείς το πώς θέλεις να νοιώθει το παιδί σου. Ανεμελιά δεν σημαίνει «κακομαθαίνω», ούτε κάνω διαρκώς τον διασκεδαστή του. Μπορεί να είναι κάτι εξαιρετικά απλό, όπως το «κάνω σαπουνόφουσκες»… Μπορεί να απαιτεί από εσένα μόνο το να αφήσεις για λίγο τον έλεγχο και να επιτρέψεις μια δόση χάους στην καθημερινότητα. Όμως αξίζει!
photodentro.gr
