Οι καυγάδες ανάμεσα σε εσάς και τα παιδιά σας είναι αναπόφευκτοι εντός του οικογενειακού βίου. Εάν η οικογένειά σας δεν έχει διαφωνίες, αυτό μάλλον σημαίνει ότι αποφεύγετε να συζητάτε τα ζητήματα που σας απασχολούν. Για να γίνουν παραγωγικοί ενήλικες, τα παιδιά σας πρέπει να είναι σε θέση να εκφράζουν τις απόψεις τους – ακόμη και αν διαφωνούν με τις δικές σας – και να αισθάνονται ότι αυτές λαμβάνονται σοβαρά υπόψη.
Ακόμα κι έτσι, μπορείτε, και οφείλετε, να διατηρήσετε στο ελάχιστο την αρνητική επίδραση των καυγάδων σας.
Επιλέξτε τις μάχες σας
Να είστε επιλεκτικοί σχετικά με τα ζητήματα για τα οποία διαφωνείτε. Όταν ανακύψει ένα πιθανό πρόβλημα, αποφασίστε αν αξίζει πραγματικά τη μάχη. Ορισμένα ζητήματα κατά πάσα πιθανότητα δεν την αξίζουν. Για παράδειγμα, αν ο γιoς σας θέλει να φορέσει ένα παλιό ζευγάρι πάνινα παπούτσια στο σχολείο αντί για το καινούργιο ζευγάρι που του αγοράσατε πρόσφατα, ή αν η κόρη σας θέλει να κρατάει τα μαλλιά της λίγο πιο μακριά από ότι εσείς προτιμάτε, μπορείτε να αποφασίσετε να τους αφήσετε να γίνει το δικό τους, επιλέγοντας να πάρετε θέση σε πιο σημαντικά θέματα αντ ‘αυτών. Επιλέξτε τις μάχες σας προσεκτικά.
Να είστε συζητήσιμοι
Αφήστε το παιδί σας να κερδίζει μερικές φορές. Όταν εσείς και το παιδί σας καυγαδίζετε, θα πρέπει να κάνετε περισσότερα από το να ακούσετε απλά την άποψή του. Όταν σας παρουσιάζει τη θέση της με επιχειρήματα, να είστε πρόθυμοι να πείτε: «Με έπεισες. Θα γίνει αυτό που θέλεις.». Δώστε στο παιδί σας να καταλάβει ότι εκτιμάτε την άποψή του και ότι μέσα από την επικοινωνία, οι διαφωνίες μπορούν να επιλυθούν – και ότι μερικές φορές μπορεί να έχει εκείνο δίκιο.
Όρια στους καυγάδες
Εφ’ όσον οι καυγάδες παραμένουν εντός ορισμένων ορίων, αποτελούν μια αποδεκτή και παραγωγική μορφή επικοινωνίας. Μπορούν να συνεχιστούν για όσο διάστημα είναι υπό έλεγχο και κινούνται προς την κατεύθυνση μιας λύσης. Αλλά πρέπει να τους διακόψετε, αν καταλήξουν σε βρισιές, αν η ήρεμη ομιλία αντικατασταθεί από φωνές ή αν εσείς και το παιδί σας λέτε τα ίδια και τα ίδια και δεν καταλήγετε πουθενά. Ποτέ μην γελάσετε με το παιδί σας, δεν έχει σημασία πόσο γελοία σας ακούγονται τα επιχειρήματα του, διότι γελώντας είναι σαν να χλευάζετε το ίδιο το παιδί σας και αυτά που λέει.
Εάν είστε, για παράδειγμα, δυσαρεστημένοι με την έκθεση που έγραψε το παιδί σας στο σχολείο για τον εμφύλιο πόλεμο, οι δύο σας θα πρέπει να συζητήσετε πως αντιλαμβάνεστε εσείς τις αδυναμίες του. Αλλά θυμηθείτε, αυτό είναι η σχολική εργασία του άρα και η δική του ευθύνη. Η δασκάλα του παραμένει ο τελικός κριτής. Αν ο διάλογος σας με το παιδί σας αρχίζει να γίνεται προσωπικός («Δεν ξέρεις για τι μιλάς!»), τότε ήρθε η ώρα για ένα διάλειμμα. Πείτε στο παιδί σας: «Αυτή η συζήτηση δεν πάει πουθενά. Πρέπει να σταματήσουμε, να ηρεμίσουμε και να επανέλθουμε σε αυτό αργότερα.» Συνεχίστε το διάλογο αργότερα μέσα στην ημέρα, όταν ο ένας ή και οι δύο σας θα μπορείτε να έχετε μια νέα προσέγγιση στο πρόβλημα.
Μερικές οικογένειες προγραμματίζουν αυτές τις συζητήσεις. Ο γονέας μπορεί να πει, «Δώσε μου πέντε επιχειρήματα για να στηρίξεις τη θέση σου και θα κάνω και εγώ το ίδιο.» Οι οικογένειες μπορούν να δημιουργήσουν ακόμη και ένα μοτίβο για τους διαλόγους αυτούς: Το παιδί μιλά χωρίς να το διακόπτουν για πέντε λεπτά, και στη συνέχεια ο γονέας ανταποκρίνεται για τα επόμενα πέντε λεπτά. Μετά από ένα δεύτερο γύρο πενταλέπτων μπορεί να βρείτε σημεία στα οποία να συμφωνείτε ή να συμβιβασθείτε.
Επαναλαμβανόμενες συγκρούσεις
Αν συγκρούσεις σχετικά με συγκεκριμένα θέματα επαναλαμβάνονται, αναζητήστε τις αιτίες. Σκεφτείτε σε βάθος γιατί εσείς και το παιδί σας καυγαδίζετε σχετικά με αυτά τα θέματα, και προσπαθήστε να λάβετε κάποια μέτρα αποφυγής τους.
Για παράδειγμα, αν το παιδί αντιστέκεται στο να πηγαίνει για ύπνο κάθε βράδυ, μπορεί να χρησιμοποιεί τα ξεσπάσματα του ως ένα τρόπο για να μείνει ξύπνιο λίγο περισσότερο προκειμένου να του δώσετε περισσότερη προσοχή. Ή αν διαμαρτύρεται κατ’ επανάληψη για να κάνει τις σχολικές του εργασίες, προσπαθήστε να βάλετε ένα τέλος σε αυτές τις συγκρούσεις συντάσσοντας πραγματικά μια «σύμβαση» που θα ορίζει τις προσδοκίες, τις ευθύνες, τις ανταμοιβές και τις τιμωρίες για όταν κάνει ή δεν κάνει τις σχολικές τις εργασίες. Να θυμάστε ότι τη σχολική εργασία τη ζητά ο δάσκαλος και αποτελεί ευθύνη του παιδιού σας. Μπορεί να μην την κάνει με τον τρόπο σας, αλλά αν αυτή ικανοποιεί τις απαιτήσεις του σχολείου, δεν χρειάζεται να την μετατρέψετε σε ζήτημα για καυγά στο σπίτι. Τόσο εσείς όσο και το παιδί σας θα πρέπει να υπογράψετε τη «σύμβαση», να συμφωνήσετε ότι θα συμμορφωθείτε με αυτήν, και (να ελπίζετε) ότι θα θέσετε τέλος στις διαφωνίες σας σχετικά με το σχετικό ζήτημα.
Συμμαχίες
Μερικές οικογένειες φέρνουν ένα τρίτο πρόσωπο στη σύγκρουση, δήθεν για να μεσολαβήσει στο καυγά, αλλά το οποίο αντ’ αυτού μπορεί να πάρει την μια ή την άλλη θέση και έτσι να κάνει την διαφωνία χειρότερη. Μερικές φορές, όταν τα αντίπαλα μέρη δεν είναι σε θέση να λύσουν τη διαφορά τους, συμμαχούν για να εστιάσουν την προσοχή τους σε ένα άλλο μέλος της οικογένειας, ως ένα τρόπο για να αποφύγουν να αντιμετωπίσουν το πραγματικό τους πρόβλημα.
Μέσα σε κάθε οικογένεια, υπάρχουν ορισμένες συμμαχίες, συνασπισμοί και αντιπαλότητες. Κατά καιρούς, η μητέρα και η κόρη μπορεί να συμμαχήσουν εναντίον του πατέρα και του γιου. Ή οι δύο γονείς μπορεί να ενωθούν κατά των παιδιών τους πάνω σε ένα συγκεκριμένο θέμα. Αλλά μέσα σε μια υγιή οικογένεια αυτές οι συμμαχίες δεν είναι προκαθορισμένες, αλλάζουν από κατάσταση σε κατάσταση και δεν διαταράσσουν τη λειτουργία της οικογένειας. Ωστόσο, αν οι συμμαχίες αυτές γίνουν άκαμπτες και μακράς διαρκείας, μπορούν να κάνουν ζημιά στην οικογένεια.
Είναι φυσικό να μην γνωρίζετε ότι υπάρχουν συμμαχίες μέσα στην οικογένειά σας. Για να πάρετε μια καλύτερη αίσθηση της δυναμικής της οικογένειάς σας, ρωτήστε τον εαυτό σας ερωτήσεις όπως: Με ποιo μέλος της οικογένειας τείνετε να συμφωνείτε (ή να διαφωνείτε) τις περισσότερες φορές; Όταν τα παιδιά σας τσακώνονται, ποιου το μέρος παίρνετε περισσότερο; Με ποιόν στην οικογένεια συνήθως περνάτε το χρόνο σας; Ποιος στην οικογένεια πιο εύκολα σας εξοργίζει;
Τα παιδιά παραδειγματίζονται από τους γονείς τους
Μην ξεχνάτε ότι τα παιδιά μαθαίνουν πώς να χειρίζονται τις διαφωνίες βλέποντας το παράδειγμα των γονέων τους. Πόσο εύκολα εσείς και ο σύντροφός σας έχετε «καλές» διαφωνίες, οι οποίες καταλήγουν σε επιτυχή συμφιλίωση; Μήπως μένετε θυμωμένοι, ή μήπως αποφεύγετε εντελώς τους καυγάδες; Τα παιδιά σας ακολουθούν το μοντέλο σας.
