Ποιοι είναι και πώς αντιδρούν οι υπερπροστατευτικοί γονείς; Αναγνωρίζουν, άραγε, ποια προβλήματα μπορεί να δημιουργούν στα παιδιά τους;
Του Γιάννη Ξηνταρά
Όλοι οι γονείς αγαπάμε τα παιδιά μας. Όλοι θέλουμε το καλό τους. Θέλουμε να καμαρώνουμε, να είναι καλά, γερά και υγιή, να είναι καλοί και χρήσιμοι άνθρωποι. Μέχρι εδώ καλά..(γιατί όχι;).
Έχουμε αναρωτηθεί, όμως, αν αντέχουμε την αποτυχία; Την αποτυχία τους και την αποτυχία μας; Αντέχουμε να διαψευστούν οι προσδοκίες μας, έστω και μια φορά; Να μην είναι καλοί μαθητές ή έστω να είναι μέτριοι, να κάνουν κάποια λάθη, να κάνουν βλακείες ή ακόμα περισσότερο να πάθουν κάτι, να πέσουν, να χτυπήσουν, να αρρωστήσουν;
Όχι αυτό δεν το αντέχουμε (Ίσως να μην το αντέχουμε ούτε καν να το διαβάζουμε σε αυτές τις γραμμές). Κι όμως σε αυτή τη ψυχολογική δυσανεξία οφείλεται συνήθως η υπερπροστατευτικότητα: δεν αντέχουμε την ιδέα του «κακού» για τα παιδιά μας γι’ αυτό σπεύδουμε να τα προστατεύσουμε, πριν από αυτά για αυτά, από κάθε κακοτοπιά. Μην πάθουν, μην μάθουν, μην, μην, μην…
Ως ένα βαθμό αυτό είναι το φυσιολογικό, το αναμενόμενο και απολύτως υγιές να κάνει ένας γονιός. Το πρόβλημα με την υπερπροστατευτικότητα ξεκινάει όταν η αγωνία και η επακόλουθη «προστασία» φτάνουν σε υπερθετικό βαθμό. Όταν οι υπερπροστατευτικοί γονείς φτάνουν στο σημείο να μην αφήνουν το παιδί να κάνει τίποτα ή σχεδόν τίποτα για να μην εκτεθεί σε κανένα κίνδυνο, όταν δεν το αφήνουν να βγει από το χρυσό κουκούλι που δημιούργησαν για εκείνο, για το καλό του…
Όμως, με τον τρόπο αυτό, οι υπερπροστατευτικοί γονείς καθηλώνουν τα παιδιά σε ένα πρώιμο στάδιο ανάπτυξης, ασφαλές μεν, ανώριμο δε, που τα δυσκολεύει να αντιμετωπίσουν τις εκάστοτε προκλήσεις της ηλικίας τους. Έτσι ξεκινάει ένας ανατροφοδοτούμενος φαύλος κύκλος, όπου όσο πιο ανέτοιμος είναι κανείς τόσο πιο πολλή προστασία χρειάζεται και πάει λέγοντας….
Εν κατακλείδι, κατανοώντας τη δυσκολία, θα πρέπει να δίνουμε στα παιδιά τον κατάλληλο, τον απαραίτητο χώρο, ώστε κάθε φορά να αναπτύσσονται και έτσι σιγά-σιγά να μπορούν να αναλάβουν τα ίδια την ευθύνη του εαυτού τους. Να γίνουν δηλαδή ώριμοι ενήλικες και υπεύθυνοι πολίτες.
Ο Γιάννης Ξηντάρας είναι Ψυχολόγος-Οικογενειακός Σύμβουλος, τ.συνεργ. στο Νοσοκομείο Παίδων “Αγία Σοφία”, μέλος της Ελληνικής Εταιρίας Εφηβικής Ιατρικής και του Ευρωπαικού Συλλόγου Ψυχοθεραπείας. Απόφοιτος Ε.Κ.Π.Α, επιστημονικός υπέυθυνος στο Κέντρο Συμβουλευτικής και Ψυχολογικής Υποστήριξης “Επαφή”.
