Όλοι οι γονείς μιλούν για τα παιδιά τους όταν εκείνα είναι παρόντα, ειδικά όταν πρόκειται για ηλικίες 1, 2 ή ακόμα και 3 ετών. Καθώς τα παιδιά είναι τις περισσότερες ώρες της ημέρας γύρω από τη μαμά και το μπαμπά είναι σχεδόν αδύνατο να περιοριστούν οι κουβέντες που τα αφορούν τις ώρες που κοιμούνται. Και τις περισσότερες φορές οι ενήλικες υποθέτουν ότι επειδή τα νήπια δεν μιλούν ακόμα καλά δεν καταλαβαίνουν τι συζητούν οι γονείς.
Κάνουν, όμως, λάθος, σύμφωνα με τους ειδικούς. Τα μωρά ακούν και καταλαβαίνουν πολλά περισσότερα από ό,τι φαντάζεστε. Τα νήπια φαίνεται να καταλαβαίνουν περίπλοκους διαλόγους πολύ νωρίτερα από ό,τι νομίζουν οι γονείς.
Τα μωρά αρχίζουν να αναγνωρίζουν το όνομά τους σε ηλικία περίπου 4,5 μηνών. Οπότε ακόμα και ένα μωρό μπορεί να προσέχει περισσότερο μία συζήτηση αν αναφέρετε το όνομά του. Στους 14 μήνες, τα παιδιά έχουν πλέον τελειοποιήσει την «ανάγνωση» των συναισθηματικών μηνυμάτων: καταλαβαίνουν πότε η μαμά έχει θυμώσει γιατί η φωνή της είναι δυνατή και η ανάσα της πιο κοφτή, ξέρουν πότε είναι χαρούμενη γιατί μιλάει γλυκά και κινείται και αναπνέει πιο αργά.
Με άλλα λόγια, ακόμα και αν δεν καταλαβαίνει ακριβώς τι λέτε, ένα παιδί νηπιακής ηλικίας «πιάνει» το γενικό μήνυμα.
Μέχρι περίπου τους 18 μήνες, τα περισσότερα παιδιά γνωρίζουν μερικές δεκάδες λέξεις. Συνήθως, όμως, κάπου κοντά στα δεύτερα γενέθλιά τους γίνεται μία «γλωσσική έκρηξη» και αρχίζουν να μαθαίνουν περίπου 9-10 λέξεις κάθε μέρα και να αντιλαμβάνονται πώς η σειρά των λέξεων σε μία πρόταση αλλάζει το νόημα αυτού που λέτε. Αν, για παράδειγμα, παραπονεθείτε ότι το 2χρονό σας τράβηξε τα αυτιά του σκύλου, το παιδί πιθανότατα θα «πιάσει» το όνομά του, το όνομα του σκύλου και θα καταλάβει από τον τόνο σας ότι θεωρείτε ότι έκανε κάτι «κακό».
Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να «λογοκρίνεστε», αφού αν συζητάτε με το σύντροφό σας θετικά για το παιδί, εκείνο απολαμβάνει αυτή την προσοχή και την, έμμεση, έκφραση αγάπης. Αποφύγετε ωστόσο να μιλάτε συνέχεια για το παιδί σαν να μην είναι παρόν. Προσπαθήστε, όσο γίνεται, να το συμπεριλαμβάνετε στη συζήτηση, για να ενισχύσετε παράλληλα τις γλωσσικές του δεξιότητες. Για παράδειγμα, αν συζητάτε με τη γιαγιά, δοκιμάστε να ρωτήσετε το παιδί να μπορεί να πει το ίδιο για το παιχνίδι που παίξατε μαζί το προηγούμενο βράδυ.
Ωστόσο, χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή όταν λέτε κάτι με αρνητική χροιά όταν το παιδί μπορεί να σας ακούσει. Σύμφωνα με έρευνες, τα παιδιά μπορούν να μάθουν λέξεις ή ολόκληρες φράσεις ακόμα και αν δεν τις καταλαβαίνουν και να αντιληφθούν πολύ αργότερα τι σημαίνουν. Έτσι, αν ακούει συχνά π.χ. ότι χτυπάει συνέχεια τα άλλα παιδιά, «είναι ντροπαλός», «είναι πολύ ήσυχη», μπορεί να θεωρήσει ότι αυτή η «ταμπέλα» είναι μέρος του εαυτού του όταν μάθει τι σημαίνει.
Για αυτό να θυμάστε ότι θέλει λίγη προσοχή όταν μιλάτε μπροστά στα παιδιά και να έχετε στο μυαλό σας έναν απλό κανόνα: κάτι που δεν θα θέλατε να πουν για εσάς μπροστά σας, μην το πείτε μπροστά στο παιδί σας!
