Ποικίλες μελέτες διεθνώς έχουν δείξει ότι η διατροφή που ακολουθούν τα παιδιά στις ανεπτυγμένες χώρες παγκοσμίως απέχει πολύ από τις συστάσεις των ειδικών. Το παραπάνω δυστυχώς επιβεβαιώνεται και στη χώρα μας από τα αποτελέσματα του προγράμματος ΕΥΖΗΝ, σύμφωνα με τα οποία μόλις το 30% των μαθητών της Ελλάδας ακολουθούν τη μεσογειακή δίαιτα.
Ποιες είναι, λοιπόν, οι επικρατέστερες «λανθασμένες» διατροφικές πρακτικές του παιδικού πληθυσμού της Ελλάδας και με ποιους τρόπους μπορούν να βελτιωθούν;
Παράλειψη πρωινού γεύματος: Παρότι το πρωινό είναι ένα από τα σημαντικότερα γεύματα της ημέρας, συχνά λείπει από την καθημερινή διατροφή των παιδιών. Μάλιστα, σύμφωνα με τα δεδομένα του ΕΥΖΗΝ, το ποσοστό των παιδιών που παραλείπουν το πρωινό γεύμα στην Ελλάδα ανέρχεται στο 24%. Είναι, επομένως, σημαντικό να μεριμνούμε ώστε τα παιδιά να υιοθετούν το πρωινό γεύμα στην καθημερινότητά τους, δημιουργώντας καταρχάς τις συνθήκες που ευνοούν την κατανάλωσή του στο σπίτι. Για παράδειγμα, να τα ξυπνάμε λίγο νωρίτερα, να τα βοηθάμε στην προετοιμασία του πρωινού γεύματος, αλλά και να καταναλώνουμε πρωινό γεύμα μαζί τους δίνοντας το καλό παράδειγμα. Ακόμα όμως και σε περίπτωση που δεν προλάβουν να καταναλώσουν πρωινό στο σπίτι, θα πρέπει να τους παρέχουμε ένα καλής ποιότητας δεκατιανό για το σχολείο, καθώς αυτό θα αποτελεί μια θρεπτικά καλύτερη επιλογή σε σχέση με το να πάρουν κάτι απ’ έξω.
Χαμηλή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών: Τα φρούτα και τα λαχανικά αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι μιας ισορροπημένης διατροφής, ωστόσο συνήθως δεν συγκαταλέγονται στα αγαπημένα τρόφιμα των παιδιών. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του ΕΥΖΗΝ, το 16% και το 42% των Ελλήνων μαθητών καταναλώνουν λιγότερο από 1 φρούτο ή 1 μερίδα λαχανικών την ημέρα, αντιστοίχως. Για να αυξηθεί η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών από τα παιδιά, πρέπει πρωτίστως αυτά να είναι διαθέσιμα στο σπίτι (με έμφαση στα αγαπημένα τους) και να τους προσφέρονται τακτικά και χωρίς πίεση για κατανάλωση. Επιπλέον, για να τα κάνουμε περισσότερο αρεστά στα παιδιά, δοκιμάζουμε να τους τα προσφέρουμε στη μορφή που τα επιθυμούν (π.χ. ψιλοκομμένα) ή ως συστατικό άλλων αγαπημένων τους τροφίμων (φρούτα σε γιαούρτι, λαχανικά σε τοστ, κλπ.), αλλά και να τα σερβίρουμε με ελκυστικό τρόπο (γρανίτα φρούτων, σουβλάκι λαχανικών, κλπ.).
Υψηλή κατανάλωση γλυκών: Η κατανάλωση τροφίμων και ποτών που είναι πλούσια σε λίπος ή/και ζάχαρη αποτελεί, επίσης, ένα κοινό χαρακτηριστικό της διατροφής των παιδιών. Σε αυτά περιλαμβάνονται και τα γλυκά, τα οποία καταναλώνονται καθημερινά από το 21% των παιδιών στην Ελλάδα. Στο πλαίσιο μιας ισορροπημένης διατροφής, η κατανάλωση γλυκών από τα παιδιά θα πρέπει να γίνεται με μέτρο ως προς τη συχνότητα και την καταναλισκόμενη ποσότητα, για παράδειγμα να μην ξεπερνά τις 2 μερίδες την εβδομάδα, όπως προτείνει η πυραμίδα της Μεσογειακής δίαιτας. Ωστόσο, εξίσου σημαντική είναι και η ποιότητα των γλυκών που καταναλώνονται, επομένως δεν ξεχνάμε να προσφέρουμε στα παιδιά θρεπτικές επιλογές γλυκισμάτων, όπως τα αποξηραμένα φρούτα, το μέλι, τα γλυκά του κουταλιού, η κομπόστα, το παστέλι, η μαύρη σοκολάτα και τα γλυκά με βάση το γάλα (π.χ. ρυζόγαλο).
Υψηλή κατανάλωση γρήγορου φαγητού: Μια ακόμα αγαπημένη διατροφική συνήθεια των παιδιών είναι το γρήγορο φαγητό. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του ΕΥΖΗΝ, το 22% των μαθητών στην Ελλάδα καταναλώνουν γρήγορο φαγητό πάνω από 1 φορά την εβδομάδα. Καθώς το γρήγορο φαγητό είναι σχεδόν πάντα χαμηλότερης θρεπτικής αξίας σε σχέση με το σπιτικό, συστήνεται να καταναλώνεται από τα παιδιά σε μια λογική συχνότητα (π.χ. μόνο στο πλαίσιο των εξόδων με τους φίλους τους). Δεν θα πρέπει, επίσης, να ξεχνάμε ότι μπορούμε να φτιάξουμε το δικό μας σπιτικό γρήγορο φαγητό, χρησιμοποιώντας θρεπτικά υλικά που παράλληλα αρέσουν στα παιδιά, όπως η σπιτική πίτσα με ζυμάρι ολικής άλεσης, τυρί και λαχανικά, τα σπιτικά μπέργκερ με ψωμάκια ολικής άλεσης, φιλέτο κοτόπουλο και λαχανικά, κλπ.
Με βάση τα παραπάνω, είναι σαφές ότι η διατροφή των παιδιών στην Ελλάδα μπορεί να βελτιωθεί σημαντικά. Έχοντας αυτό ως στόχο και σε ένα γενικότερο πλαίσιο, πρέπει να φροντίζουμε ώστε στο περιβάλλον των παιδιών να υπάρχουν πάντα διαθέσιμα θρεπτικά τρόφιμα, να σεβόμαστε τις διατροφικές τους προτιμήσεις και παράλληλα να θέτουμε λογικά όρια στη διατροφή τους, αλλά και να τους δίνουμε το καλό παράδειγμα υιοθετώντας και οι ίδιοι μια ισορροπημένη διατροφή.
