Για το 2018, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συμπεριέλαβε σε υπόμνημά του με τις διεθνείς κατηγοριοποιημένες ασθένειες τη “διαταραχή του gaming”, μια ασθένεια η οποία υποδηλώνει εκτεταμένη ενασχόληση με ηλεκτρονικά παιχνίδια. Η ασθένεια περιλαμβάνεται σε μια κατηγορία διαταραχών που προκύπτουν από “εθιστικές συμπεριφορές” και για να γίνει επίσημη διάγνωση, τέτοιου είδους συμπεριφορές πρέπει να παρατηρούνται για μια περίοδο τουλάχιστον ενός χρόνου και να επηρεάζουν ταυτόχρονα την προσωπική ζωή του ατόμου ως προς την οικογένεια, την εκπαίδευση, την εργασία, κοινωνικές σχέσεις κλπ. Πόσο βλαβερά είναι όμως τα video games;
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας στην επικαιροποιημένη λίστα της Παγκόσμιας Ταξινόμησης των Νοσημάτων (ICD-11), περιλαμβάνει τη «διαταραχή του gaming», υπογραμμίζοντας πως αφορά ανθρώπους που έχουν «μειωμένο αυτοέλεγχο για gaming», δηλαδή μια αδυναμία ελέγχου της συχνότητας, της έντασης, της διάρκειας και του πλαισίου της συνήθειας.
Στην ουσία το πρόβλημα δεν έγκειται στα άτομα που θέτουν σε προτεραιότητα τα βιντεοπαιχνίδια σε σχέση με άλλες καθημερινές δραστηριότητες και συνεχίζουν να αυξάνουν τη διάρκεια του παιχνιδιού. «Το πρότυπο της συμπεριφοράς είναι αρκετά σοβαρό ώστε να έχει ως αποτέλεσμα σημαντικές βλάβες στους προσωπικούς, οικογενειακούς, κοινωνικούς, εκπαιδευτικούς, επαγγελματικούς ή άλλους σημαντικούς τομείς λειτουργίας», αναφέρει η σχετική έκθεση. Τα άτομα με διαταραχή επιμένουν στην κλιμάκωση της συνήθειας παρά την εμφάνιση αρνητικών συνεπειών.
Η είσοδος του gaming στην επίσημη λίστα σημαίνει ότι οι γιατροί μπορούν τώρα να διαγνώσουν κάποιον με αυτήν τη διαταραχή. Προϋπόθεση είναι πως «η διαταρχή θα πρέπει να εμφανής για μια περίοδο τουλάχιστον 12 μηνών προκειμένου να δοθεί μια διάγνωση, αν και η απαιτούμενη διάρκεια μπορεί να μειωθεί αν πληρούνται όλες οι διαγνωστικές απαιτήσεις και τα συμπτώματα είναι σοβαρά», αναφέρεται στην ίδια έκθεση.
Η εμφάνιση της διαταραχής μπορεί να έχει ευρύτερες επιπτώσεις από ό, τι νομίζουμε, σημειώνει ο ΠΟΥ, ωστόσο με τα συμπεράσματά του δεν συμφωνούν όλοι οι οργανισμοί υγείας. Εξάλλου υπάρχουν και έρευνες που καταλήγουν σε αντίθετα συμπεράσματα. Σύμφωνα με αυτές, το gaming δεν είναι απαραίτητα βλαβερό, ενώ μπορεί να αποδειχθεί πολλές φορές και ευεργετικό για τα άτομα που επιδίδονται σε αυτό.
Σύμφωνα με την Αμερικανική Ψυχολογική Ένωση, η υγεία, η εκπαίδευση και οι κοινωνικές δεξιότητες των παιδιών μπορούν να επηρεαστούν θετικά όταν αυτά παίζουν ηλεκτρονικά παιχνίδια. Τα άτομα δε που επιλέγουν ηλεκτρονικά παιχνίδια δράσης μπορούν μέσω αυτών να βελτιώσουν τις γνωστικές τους ικανότητες, όπως τον προσανατολισμό τους στο χώρο, τη λογική ικανότητα, τη μνήμη και την αντίληψή τους, σε αντίστοιχο βαθμό που θα πετύχαιναν ακαδημαϊκά προγράμματα σχεδιασμένα για τον ίδιο λόγο.
Επιπλέον, σύμφωνα με το ιατρικό περιοδικό Journal of Adolescent Research και μια έρευνα που δημοσιεύθηκε σε αυτό το 2013, τα βιντεοπαιχνίδια μπορούν να ενισχύσουν το κίνητρο και την προσπάθεια για μάθηση για μεγάλες χρονικές περιόδους, αφού σε πολλά από αυτά απαιτείται οι παίκτες να περνούν από πολλαπλά επίπεδα μέχρι το τέλος του παιχνιδιού. Τα πλεονεκτήματα αυτά είναι παρόμοια με αυτά που αποκομίζουν τα παιδιά όταν επιδίδονται σε αθλήματα, στην ενασχόληση με την τέχνη ή κάποιο χόμπυ και από τη συμμετοχή τους σε κάποια λέσχη ενδιαφέροντος, όπως αναφέρει το περιοδικό Forbes. Ακόμη, το Πανεπιστήμιο Irvine της Καλιφόρνια, το 2015, ανακάλυψε πως τα 3-D video games μπορούν να ενισχύσουν το σχηματισμό της μνήμης, αλλά και το συντονισμό της ταυτόχρονης χρήσης των ματιών και των χεριών.
Μια ακόμη ενδιαφέρουσα πτυχή του gaming έγκειται στο ότι είναι δυνατό να σχεδιαστούν ηλεκτρονικά παιχνίδια ειδικά να βελτιώνουν την υγεία του ανθρώπου, με την εταιρία Akili Interactive Labs μάλιστα να είναι έτοιμη να κυκλοφορήσει ένα τέτοιο για παιδιά με ελλειματική προσοχή. Και αυτό διότι τα βιντεοπαιχνίδια είναι πλέον γνωστό πως βοηθούν στην οπτική συγκέντρωση και στο διάβασμα, γεγονός που μπορεί να βοηθήσει και σε περιπτώσεις δυσλεξίας.
Σε κάθε περίπτωση και παρά τα προαναφερθέντα πλεονεκτήματα, η υπέρμετρη ενασχόληση με το gaming δεν υπάρχει αμφιβολία πως μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες. Συνεπώς οι γονείς και οι κηδεμόνες πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί ως προς τα χρονικά όρια που θέτουν στα παιδιά και τους εφήβους για την υγιή χρήση τους.
