Όταν είμαστε στρεσαρισμένοι, θυμωμένοι ή απογοητευμένοι, ας προσπαθήσουμε να παραμερίσουμε για λίγο τα έντονα συναισθήματά μας και να πούμε στα παιδιά μας αυτές τις φράσεις. Πραγματικά μπορούν να κάνουν τη διαφορά.
Ποιος αμφιβάλλει ότι τα παιδιά μας είναι ο καθρέφτης του εαυτού μας; Ότι ειδικά τα πρώτα χρόνια της ζωής τους αλλά και μεταγενέστερα, αντιγράφουν σαν καρμπόν τη συμπεριφορά μας; Λέγοντάς τους τις παρακάτω φράσεις, λοιπόν, ακόμα και σε στιγμές κρίσης ή μάλλον ειδικά σε αυτές, θέτουμε τις βάσεις για να βελτιώσουμε την επικοινωνία μας μαζί τους αλλά και για να δούμε τα παιδιά μας να γίνονται οι άνθρωποι που ονειρευόμαστε. Ή μάλλον, ακόμα καλύτεροι άνθρωποι από αυτούς που ονειρευόμαστε.
«Τι δεν πρέπει να ξεχνάμε;»
Αντί για: «Πρόσεχε!»
Όταν το «Πρόσεχε» γίνεται ψωμοτύρι, χάνει για τα παιδιά μας την αξία του. Ωστόσο με την εναλλακτική φράση που προτείνουμε τα βάζουμε σε διαδικασία να επιστρατεύσουν την κριτική τους σκέψη και να ζυγίσουν μόνα τους κινδύνους, για να τους αποφεύγουν ακόμα και όταν εμείς δεν είμαστε στο πλάι τους.
«Σε παρακαλώ, χαμήλωσε την ένταση της φωνής σου»
Αντί για: «Ηρέμησε!» ή «Σταμάτα να φωνάζεις!»
Την παραπάνω φράση πρέπει να την πούμε κι εμείς με χαμηλή φωνή, για να εμπνεύσουμε το παιδί μας να ηρεμήσει και να μας ακούσει.
«Προτιμάς να το κάνεις μόνος σου ή να σε βοηθήσω;»
Αντί για: «Πόσες φορές πρέπει να σου πω να το κάνεις;»
Δείχνοντας στα παιδιά ότι τα εμπιστευόμαστε και παραχωρώντας τους περισσότερες επιλογές, τα κινητοποιούμε να προσπαθήσουν πραγματικά.
«Τι έμαθες από αυτό το λάθος;»
Αντί για: «Ντροπή σου» ή «Δεν το περίμενα από εσένα»
Για να αποφύγει μια «ανεπιθύμητη» συμπεριφορά στο μέλλον, είναι πολύ πιο αποτελεσματικό να επικεντρωθούμε σε ό,τι μπορεί να αλλάξει παρά να φορτώσουμε το παιδί μας με ενοχές.
«Σε παρακαλώ βάλε τα παπούτσια σου στην ντουλάπα/χάιδεψε απαλά το σκύλο»
Αντί για: «Μην αφήνεις τα παπούτσια σου στο πάτωμα/μην κάνεις απότομες κινήσεις ενώ χαϊδεύεις το σκύλο!»
Η προστακτική πυροδοτεί την αντίδραση, όχι μόνο σε ένα μικρό παιδί αλλά ακόμα και σε κάποιον ενήλικα. Η φράση «σε παρακαλώ», από την άλλη, παρακινεί τον άλλο να μας ακούσει και να ανταποκριθεί θετικά.
«Τώρα γινόμαστε ο άνθρωπος αστραπή και τρέχουμε!»
Αντί για: «Βιάσου, θα αργήσουμε!»
Έτσι, ακόμα και η πρωινή ρουτίνα μπορεί να αποσυνδεθεί στο μυαλό του παιδιού από το άγχος και να γίνει ένα παιχνίδι όπου το ίδιο μεταμορφώνεται σε σούπερ ήρωα.
«Θες να φύγουμε τώρα ή σε δέκα λεπτά;»
Αντί για: «Φεύγουμε, τώρα!»
Τα παιδιά, ιδιαίτερα τα νήπια, ανταποκρίνονται πολύ καλύτερα όταν τους δίνεται η δυνατότητα να διαλέξουν, ακόμα και ανάμεσα σε δύο επιλογές όπου η μία είναι «κακή» και η άλλη «λιγότερο κακή».
«Πάρε μια ανάσα και μετά πες μου τι θέλεις»
Αντί για: «Σταμάτα να γκρινιάζεις!»
Εμείς είμαστε οι πρώτοι που πρέπει να ακολουθήσουμε αυτή την προτροπή, για να την ακολουθήσουν μετά και τα παιδιά μας.
«Να σέβεσαι τον εαυτό σου και τους άλλους»
Αντί για: «Να είσαι καλός»
Μόνο όταν είμαστε απόλυτα σαφείς σε ό,τι ζητάμε από το παιδί μας μπορούμε να περιμένουμε να το κατανοήσει και να το κάνει. Το ίδιο άλλωστε δεν ισχύει και για εμάς;
«Αν θέλεις να κλάψεις, δεν πειράζει»
Αντί για: «Μην κάνεις σαν μωρό» ή «Τα αγόρια δεν κλαίνε»
Διδάσκοντας στα παιδιά μας ότι είναι ελεύθερα να βιώσουν και να εκφράσουν τα συναισθήματά τους, ανεξάρτητα από την ηλικία και το φύλο τους, τους δείχνουμε τη διέξοδο από τη στεναχώρια και τα εμπνέουμε να χτίσουν την αυτοπεποίθησή τους.
«Θα σε αγαπάω ό,τι κι αν συμβεί»
Αντί για: «Κανένας δεν θα σε κάνει παρέα αν είσαι κακό παιδί» ή «Μετά από αυτό που έκανες, δεν έχει αγκαλιές και φιλιά»
Με αυτό τον τρόπο περνάμε στα παιδιά μας το μήνυμα ότι η αγάπη μας είναι ακλόνητη και αδιαπραγμάτευτη, ανεξάρτητα αν η συμπεριφορά τους στη διάρκεια μιας δεδομένης μέρας ήταν «καλή» ή «κακή».
«Πιστεύω σε εσένα και είμαι εδώ για να σε στηρίζω»
Αντί για: «Άσε, θα το φροντίσω εγώ» ή «Γιατί πρέπει να τα κάνω όλα εγώ για εσένα;»
Καθήκον μας ως γονείς είναι να υποστηρίζουμε τα παιδιά μας, ενώ ταυτόχρονα τους δίνουμε τα εργαλεία να τα βγάλουν πέρα μόνα τους σε μια δύσκολη κατάσταση, αντί να αναλαμβάνουμε να τα σώζουμε από κάθε «κρίση». Μόνο έτσι θα αποκτήσουν αυτοπεποίθηση και θα γίνουν αληθινά ανεξάρτητα.
Γεωργία Καρκάνη
