Πολλά είναι αυτά που έχουν λεχθεί και άλλα τόσα αυτά που έχουν γραφτεί για τις μαθησιακές δυσκολίες. Πώς να τις αναγνωρίζουμε αλλά και ποιες τεχνικές να χρησιμοποιούμε είτε ως γονείς είτε ως εκπαιδευτικοί για να διευκολύνουμε τη διαδικασία μάθησης;
Εδώ και 10 χρόνια εργάζομαι ως εκπαιδευτικός στην ιδιωτική εκπαίδευση. Τα τελευταία 4 χρόνια, είμαι μέλος της ομάδας ακαδημαϊκής και συναισθηματικής στήριξης των μαθητών. Η ομάδα αυτή έχει κάτω από τις φτερούγες της τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες. Το κάθε ένα από αυτά τα παιδιά λαμβάνει όλη τη στήριξη που χρειάζεται ανάλογα με τις συστάσεις του εκπαιδευτικού ψυχολόγου. Η στήριξη μπορεί να έρχεται μέσω της διαφοροποίησης στον τρόπο αξιολόγησης του μαθητή, τον τρόπο διδασκαλίας, την παραχώρηση επιπλέον χρόνου κτλ.
Αναμφίβολα, όλες αυτές οι συστάσεις από τους εκπαιδευτικούς ψυχολόγους δρουν ως κατευθυντήριες γραμμές για το πώς το εκπαιδευτικό προσωπικό ενός σχολικού οργανισμού μπορεί να στηρίξει ένα μαθητή με τέτοιες δυσκολίες.
Αυτό όμως είναι το ένα μόνο μέρος όσον αφορά στη στήριξη αυτών των παιδιών. Εκτός από το ακαδημαϊκό μέρος, το κομμάτι που ίσως είναι και το πιο σημαντικό, είναι η ψυχολογική στήριξη που χρειάζονται τόσο αυτά τα παιδιά όσο και οι οικογένειές τους.
Ας δούμε ένα απόσπασμα από ένα γράμμα όπου παιδί με μαθησιακές δυσκολίες περιγράφει το πώς αισθάνεται για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει? «Προχθές με πήγαν σε ένα μέρος που έγραφε: ‘παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες’. Καλά ήταν. Μου έδωσαν και καραμέλες και με έβαλαν να γράψω κάτι πράγματα. Μετά η μαμά και ο μπαμπάς μίλησαν με μια κυρία. Όταν φύγαμε, ο μπαμπάς ξεφύσαγε και δεν μιλούσε. Πρέπει να έχω κάτι πολύ σοβαρό. Όμως εγώ νιώθω καλά. Ούτε πυρετό έχω, ούτε η κοιλιά μου πονάει. Μόνο που κάνω πολλά λάθη στην ορθογραφία. Και τα γράμματά μου είναι… στραβούτσικα. Βαρέθηκα να μου γράφει η κυρία ‘καλύτερα γράμματα’. Και δεν μου αρέσει καθόλου να με λένε μπουμπούνα και άχρηστο. Μήπως έχουν δίκιο; Αλλά πάλι, μπορεί ένας άχρηστος να ζωγραφίζει ωραία όπως εγώ; Μου φαίνεται, οι μεγάλοι είναι πιο άχρηστοι…».
Μέσα από το πιο πάνω απόσπασμα βλέπουμε πως τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες βιώνουν έντονα συναισθήματα άγχους και αποτυχίας.
Το παιδί ανησυχεί βλέποντας πως για χρόνια αδυνατεί να ακολουθήσει τους στόχους που τίθενται από τον εκπαιδευτικό. Η σύγκριση με τα υπόλοιπα παιδιά είναι αναπόφευκτη και τότε η αυτοεκτίμησή του πέφτει.
Αν διαγνωστεί εγκαίρως μια μαθησιακή δυσκολία τότε θα αποφευχθούν τα παράπλευρα προβλήματα συμπεριφοράς όπως είναι η απομόνωση ή ακόμη και ο θυμός.
Οι γονείς πρέπει επίσης να συνειδητοποιήσουν πως μπορεί το παιδί τους να έχει κάποιες ιδιαιτερότητες στη διαδικασία μάθησης, αλλά στην τελική, ποιος είναι αυτός που δεν έχει. Είμαστε όλοι μοναδικοί. Και αυτά τα παιδιά, είναι μοναδικά, υπέροχα. Το κάθε ένα από αυτά έχει ένα δικό του ταλέντο και όταν έρθει η σωστή ώρα για αυτό, θα λάμψει με τον δικό του ξεχωριστό τρόπο. Αν σχολείο και οικογένεια συνεργαστούν, μπορούν μαζί να δημιουργήσουν ένα περιβάλλον χωρίς άγχος που θα ενθαρρύνει το παιδί να εξελίξει το ταλέντο του και να μεγαλουργήσει.
Αυτό που πολλοί δεν γνωρίζουν είναι πως οι μαθησιακές δυσκολίες δεν αποτρέπουν ένα παιδί από το να επιτύχει τους στόχους του. Ίσως η οδός προς την επιτυχία τους να μην είναι η ίδια όπως κάποιων άλλων παιδιών. Ίσως να είναι λίγο πιο ανηφορική. Αλλά με συνοδοιπόρους την αγάπη και την καθοδήγηση του οικογενειακού περιβάλλοντος και ενός εκπαιδευτικού συστήματος που στηρίζει αυτά τα παιδιά και τα διευκολύνει στη διαδικασία μάθησης, τότε δημιουργούνται οι ιδανικές συνθήκες ώστε ένας μαθητής να φτάσει στο μέγιστο των δυνατοτήτων του.
Pablo Picasso, Orlando Bloom, Erin Brockovich, John Lennon, Jennifer Anniston, Albert Einstein, Jim Carrey, Tommy Hilfiger. Αναμφίβολα αναγνωρίζετε τα περισσότερα από τα πιο πάνω ονόματα. Κάποιοι έχουν διαπρέψει στον χώρο των καλών τεχνών, άλλοι στον χώρο της μουσικής, των επιχειρήσεων και της τηλεόρασης. Τι είναι το κοινό τους σημείο; Όλοι τους διαγνώστηκαν με δυσλεξία αλλά αυτό δεν τους πτόησε και δεν τους απέτρεψε από το να επιτύχουν τους στόχους τους. Χαρακτηριστικά ο Orlando Bloom αναφέρει? «Με το δώρο της δυσλεξίας χρειαζόταν να τα μαθαίνω όλα. Κάθε λέξη, κάθε κόμμα, κάθε τελεία, όλα.
Έτσι ήμουν ο πιο καλά προετοιμασμένος ηθοποιός. Έπρεπε να προετοιμάζομαι τόσο που να μην κολλήσω, να μην χάσω μια πρόταση και να μην πάθω τον πανικό του κενού. Άρχισα να χειρίζομαι καλά τη γλώσσα. Στην αρχή ήμουν τρομοκρατημένος όμως από ένα σημείο και μετά το αντιμετώπισα ως δώρο».
Αξίζει να αναφέρουμε πως η δυσλεξία που είναι ένα σύνηθες είδος μαθησιακής δυσκολίας έχει συνδεθεί με υψηλό δείκτη νοημοσύνης. Ας σταματήσουμε λοιπόν να φοβόμαστε τις ιδιαιτερότητες που έχουν αυτά τα παιδιά. Αυτά, όπως και όλοι μας, είναι μοναδικά.
Ας τα βοηθήσουμε ν’ απολαύσουν αυτό το ταξίδι που λέγεται ζωή.
Κι ας είναι αυτά τα λόγια που όλοι μας θα θυμόμαστε καθημερινά? «Μην αφήσεις αυτά που δεν μπορείς να κάνεις να σε σταματήσουν από αυτά που μπορείς» (John Wooden)
ΘΕΟΔΟΣΙΑ ΚΥΡΙΑΚΟΥ
Πρόεδρος Επιτροπής Παιδείας και Πολιτισμού ΙΝΕ
