Πολλές φορές στην καθημερινότητα μας μπορεί να ερχόμαστε στα όρια μας, ειδικά αν έχουμε παιδιά νηπιακής ηλικίας στην οικογένεια. Τα παιδιά νηπιακής ηλικίας χαράζουν την πορεία τους προς την αυτονομία και την ανεξαρτησία, την οποία εμείς οι γονείς είναι σημαντικό να ενισχύσουμε. Οι ρυθμοί όμως στους οποίους κινείται η καθημερινότητα μας δεν μας βοηθούν στο να διατηρήσουμε χαμηλούς τόνους όταν αντιμετωπίζουμε δύσκολες συμπεριφορές των παιδιών μας, με αποτέλεσμα να μπλεκόμαστε σε αγώνες εξουσίας, οι οποίοι στο τέλος αποδεικνύονται όχι μόνο μάταιοι, αλλά και αδιέξοδοι.
Το πιο εύκολο και η πιο αυτόματη διαδικασία είναι να ασκήσουμε εξουσία στα παιδιά μας και να τους επιβάλλουμε τη θέληση μας. Ως μεγαλύτεροι και αν χρησιμοποιήσουμε την απειλή, την στέρηση προνομίων ή την επιβράβευση ίσως και να τα καταφέρουμε να τους επιβληθούμε. Είναι όμως αυτός ο στόχος της γονεϊκότητας; Πώς νιώθαμε εμείς στην θέση των παιδιών μας όταν και οι δικοί μας οι γονείς φερόντουσαν έτσι; Απώτερος στόχος της ανατροφής των παιδιών μας είναι να χτίσουμε τις βάσεις, ώστε να μεγαλώσουμε παιδιά, τα οποία στην ενηλικίωση τους θα είναι ώριμοι, θα στηρίζονται στον εαυτό τους και θα υπερασπίζονται τις αποφάσεις τους, χωρίς να περιμένουν από τους άλλους να τους δώσουν λύσεις και θα αναλαμβάνουν την ευθύνη για τα συναισθήματα τους.
Το να μπαίνουμε σε αγώνες εξουσίας κάθε άλλο παρά βοηθάει σε αυτήν την κατεύθυνση. Ας σκεφτούμε πρώτα πριν απαντήσουμε σε ένα θέλω ή σε μια παράλογη απαίτηση των παιδιών μας. Θα ανταποκριθούμε θετικά σε αυτήν γιατί θα τα ωφελήσει ή θα πρέπει να αρνηθούμε, ώστε να διατηρήσουμε τις ισορροπίες και τα όρια; Αν είναι να ικανοποιήσουμε ένα θέλω του παιδιού μας, ας το κάνουμε άμεσα, χωρίς “ίσως και θα δούμε”. Αν πάλι κρίνουμε ότι πρόκειται για μια παράλογη απαίτηση, η οποία είναι επιθυμία του παιδιού και όχι ανάγκη, ας είμαστε ευθείς, άμεσοι, ειλικρινείς, σταθεροί και ταυτόχρονα να μιλάμε με πολύ γλύκα.
Είναι σημαντικό να μην ξεχνάμε ότι μιλάμε με ένα νήπιο, του οποίου οι δεξιότητες και οι νοητικές ικανότητες μπορούν να φτάσουν μέχρι ένα σημείο, το σημείο στο οποίο έχει αναπτυχθεί ο εγκέφαλος τους στην ηλικία που βρίσκονται. Η δεξιότητα της ενσυναίσθησης (το να μπορούν να καταλάβουν πώς νιώθει ο άλλος και να μπουν στη θέση του) είναι ακόμα πολύ πρώιμη και πρέπει να διδαχθεί από εμάς τους γονείς πρώτα για να την κατακτήσουν και τα παιδιά. Αν εμείς δεν προσπαθούμε να μπούμε στη θέση τους, πώς περιμένουμε να εξελίξουν από μόνα τους αυτήν την δεξιότητα; Τέλος, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να προσπαθήσουμε να ξεφύγουμε από τον τετριμμένο τρόπο μάθησης και να δούμε από όλες τις οπτικές γωνίες τα πράγματα. Αντί για παράδειγμα να επιμένουμε να μαζέψει τα παιχνίδια του, γιατί να μην το κάνουμε με έναν τρόπο που είναι πιο κοντά στο παιδί, μέσω παιχνιδιού, ώστε να έχει κι εκείνο το κίνητρο να εμπλακεί στη διαδικασία;
Κρητικού Μαρίνα
Ψυχολόγος Υγείας/ Συστημική-Οικογενειακή Σύμβουλος
