Μερικά παιδιά έχουν εμμονή με τους δεινόσαυρους. Θέλουν τους δεινόσαυρους παντού στο δωμάτιό τους και γνωρίζουν τα ονόματα των πιο σκοτεινών δεινοσαύρων. Αυτή η απίστευτη γνώση ονομάζεται “έντονο ενδιαφέρον” στον κόσμο της ψυχολογίας και θα μπορούσε να ενθαρρύνει και να τονώσει την νοημοσύνη τους σύμφωνα με την επιστήμη.
Το ένα τρίτο των παιδιών αναπτύσσει ένα από αυτά τα έντονα ενδιαφέροντα καθ ‘όλη τη διάρκεια της ζωής τους, είτε πρόκειται για δεινοσαύρους, αστρονομία είτε για οτιδήποτε άλλο. Αυτή η εμμονή τείνει να γίνει αισθητή μεταξύ 2 και 6 ετών, για να εξασθενίσει τελικά. Αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις, το ενδιαφέρον αυτό δεν ξεφεύγει κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας και ακολουθεί το παιδί για το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του.
Εννοιολογικό ενδιαφέρον
Μια μελέτη από τα πανεπιστήμια της Ιντιάνα και του Ουισκόνσιν διαπίστωσε ότι τα παιδιά που αναπτύσσουν έντονο ενδιαφέρον γίνονται πιο έξυπνα αργότερα. Ο Joyce M. Alexander, από το Πανεπιστήμιο της Ιντιάνα, και η ομάδα του διαπίστωσαν ότι αυτό του είδους τα ενδιαφέροντα, ειδικά εκείνα που απαιτούν εννοιολογικό χώρο, “ενισχύει την επιμονή και βελτιώνει την προσοχή και τις δεξιότητες σκέψης.
Ο Alexander διαφοροποίησε αυτό το “εννοιολογικό ενδιαφέρον” από την ενασχόληση της κατάστασης. Εάν ένας δεινόσαυρος βγάζει ένα δυνατό βρυχηθμό, ένα παιδί θα ενδιαφέρεται για αυτό μόνο εκείνη τη στιγμή. Αν οι δεινόσαυροι είναι το σημείο ενδιαφέροντος, είναι εννοιολογικό.
Έχει επίσης αποδειχθεί ότι το ενδιαφέρον αυτό βελτιώνει τις γλωσσικές δεξιότητες και αποτελεί καλό δείκτη υψηλής κατανόησης. Οι ψυχολόγοι λένε ότι ο τρόπος με τον οποίο τα παιδιά μελετούν τους δεινόσαυρους τους βοηθά να αναπτύξουν στρατηγικές για να αντιμετωπίσουν νέες καταστάσεις και προβλήματα καθ ‘όλη τη διάρκεια της ζωής τους.
Τα πανεπιστήμια της Βιρτζίνια και του Yale διαπίστωσαν επίσης ότι η έντονη ενασχόληση στην παιδική ηλικία δεν φαίνεται να είναι το αποτέλεσμα του ενδιαφέροντος ενός γονέα. Ανακάλυψαν ότι η εμμονή με τους δεινόσαυρους ή την αστρονομία αναπτύχθηκε κατά το πρώτο έτος της ζωής, χωρίς οι γονείς να την ενθάρρυναν.
Δυστυχώς, αυτή η έρευνα αποκάλυψε επίσης ότι οι εμμονές διαρκούν συνήθως μόνο έξι μήνες έως τρία χρόνια. Μόνο το 20% των παιδιών ήταν ακόμα παθιασμένα με το ίδιο θέμα που τους απασχολούσε όταν ήταν μικρά μετά το σχολείο.
Οι ερευνητές διαπιστώνουν ότι μόλις αρχίσουν τα παιδιά το σχολείο, χάνουν τον ελεύθερο χρόνο για να επικεντρωθούν στο ενδιαφέρον τους, πράγμα που σημαίνει ότι εξαφανίζονται γρήγορα και αντικαθίστανται από τις γενικές γνώσεις που αποκτώνται στο σχολείο. Διαπιστώθηκε επίσης ότι τα παιδιά συζητάνε λιγότερο τα ενδιαφέροντά τους εάν οι νέοι φίλοι τους δεν ενδιαφέρονται για αυτά.
Για όλους τους γονείς που επιθυμούν να διατηρήσουν το ενδιαφέρον των παιδιών τους, συνιστάτε να διδάσκουν στα παιδιά στοιχεία σχετικά με το ενδιαφέρον τους. Τα παιδιά που μαθαίνουν ενεργά νέες πληροφορίες για τα ενδιαφέροντά τους, τα πηγαίνουν καλύτερα στο σχολείο.
Ο Alexander διαπίστωσε επίσης ότι ενώ τα αγόρια και τα κορίτσια συγκεντρώνονταν και εξέφραζαν τα ενδιαφέροντά τους με παρόμοιο τρόπο, τα αγόρια τείνουν να αναπτύσσουν πιο έντονα ενδιαφέροντα από τα κορίτσια. Αυτό μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι το θέμα των ενδιαφερόντων τους και οι δραστηριότητες που χρησιμοποίησαν για να διερευνήσουν αυτό το ενδιαφέρον ήταν τόσο διαφορετικές.
Τα κορίτσια τείνουν να εξερευνούν τα ενδιαφέροντά τους μέσα από τις λεγόμενες περιπέτειες, καθώς και τις δημιουργικές τέχνες και την παιδεία. Ενώ τα αγόρια τείνουν να απασχολούνται από καθιερωμένους κανόνες και σαφώς καθορισμένα γεγονότα. Και δυστυχώς, οι γονείς και οι έμποροι βάζουν το χεράκι τους στις απόψεις για το τι είναι σωστό για τα αγόρια και τα κορίτσια.
Το πλεονέκτημα του ενδιαφέροντος των παιδιών
Το ενδιαφέρον είναι ταυτόχρονα ένα γνωστικό κράτος και μια συναισθηματική κατάσταση, είναι αυτό που ονομάζεται «συγκίνηση της γνώσης». Τα συναισθήματα που χαρακτηρίζουν το ενδιαφέρον είναι εξαιρετικά θετικά: η αίσθηση ότι είναι ενεργοποιημένη, αναζωογονημένη και γοητευμένη. Όσον αφορά τις επιπτώσεις της στη γνώση: το ενδιαφέρον υπονομεύει αποτελεσματικά τη σκέψη μας.
Όταν μας ενδιαφέρει αυτό που μαθαίνουμε, είμαστε πιο προσεκτικοί, επεξεργαζόμαστε τις πληροφορίες πιο αποτελεσματικά, και εφαρμόζουμε πιο αποτελεσματικές στρατηγικές μάθησης, όπως η κριτική σκέψη, η σύνδεση της παλιάς και της νέας γνώσης και η αναζήτηση για μια βαθύτερη δομή και όχι για επιφανειακά στοιχεία. Όταν μας ενδιαφέρει ένα καθήκον, εργαζόμαστε σκληρότερα και επιμένουμε περισσότερο.
