Το καλύτερο ίσως που έχουν να κάνουν κάποιοι μπαμπάδες είναι να μείνουν έξω από την αίθουσα τοκετού. Σύμφωνα με ερευνητικά στοιχεία, σε περίπτωση που συμβούν επιπλοκές κατά τη γέννα, ανεξάρτητα αν αυτές θα έχουν ευχάριστη έκβαση ή όχι, κινδυνεύουν να παρουσιάσουν τη λεγόμενη διαταραχή μετατραυματικού στρες (PSTD): μια χρόνια κατάσταση όπου ένα ερέθισμα φέρνει ξανά και ξανά στη μνήμη τραυματικές αναμνήσεις.
«Οι σοβαρές επιπλοκές μιας γέννας ποικίλλουν, από την ανεξέλεγκτη αιμορραγία μέχρι τις επείγουσες καισαρικές», εξηγεί ο Mark Williams, δημιουργός της Παγκόσμιας Ημέρας Ψυχικής Υγείας του Πατέρα (ναι, υπάρχει, και γιορτάζεται στις 19/6). «Ας θυμηθούμε ότι η PSTD μπορεί να εμφανιστεί μετά την εμπειρία ενός γεγονότος απειλητικού για τη ζωή. Ένας πατέρας λοιπόν στην αίθουσα τοκετού αισθάνεται ότι δεν μπορεί να βοηθήσει σε όλα όσα συμβαίνουν, με αποτέλεσμα να νιώθει αποτυχημένος και απελπισμένος».
Ο ίδιος έζησε από πρώτο χέρι αυτή την εμπειρία, όταν το 2004 η γυναίκα του χρειάστηκε εσπευσμένα να υποβληθεί σε καισαρική κατά τη γέννα και εκείνος έπαθε κρίση πανικού. «Δεν είχα ακούσει ποτέ τι σημαίνει επείγουσα καισαρική. Δεν ήμουν προετοιμασμένος γι’ αυτήν και σίγουρα δεν φανταζόμουν ότι η PSTD απειλεί τους μπαμπάδες που έχουν βρεθεί σε αίθουσα τοκετού», σχολίασε ο Williams. Και δεν ήταν ο μόνος. Μια έρευνα του 2014 σε 10 άντρες που είχαν γίνει μάρτυρες σοβαρών επιπλοκών κατά τον τοκετό της συντρόφου τους έδειξε ότι διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο να παρουσιάσουν PSTD.
Φυσικά, αυτό το δείγμα αντρών είναι πολύ μικρό. Όμως παλαιότερα ευρήματα έρχονται να ενισχύσουν την παραπάνω υπόθεση. Όπως σχολιάζει η Anna Machin, από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, που μελετά την επιλόχειο κατάθλιψη σε μπαμπάδες, «είναι προφανές ότι η PTSD παρουσιάζεται συχνότερα σε άντρες που έχουν γίνει μάρτυρες ενός τραυματικού τοκετού, όπου απειλήθηκε η ζωή της συντρόφου τους, έγινε χρήση επειγόντων επεμβάσεων ή υπήρξε σημαντική απώλεια αίματος. Ωστόσο, από την εμπειρία μου ο πιο καθοριστικός παράγοντας είναι το πώς βιώνει ένας άντρας μια γέννα. Ακόμα και μια αντικειμενικά εύκολη γέννα μπορεί να συντελέσει στην εμφάνιση PTSD».
Όπως προσθέτει η Machin, κάποιοι άντρες σημαδεύονται ψυχολογικά από την αίσθηση απώλειας ελέγχου που τους συνοδεύει στην αίθουσα τοκετού, ενώ άλλοι δεν αντέχουν να βλέπουν τη σύντροφό τους να πονάει. Και το πρόβλημα μπορεί να επιδεινωθεί από το γεγονός ότι πολλοί άντρες διστάζουν να επισκεφτούν κάποιον ειδικό για να το συζητήσουν, καθώς θεωρούν λανθασμένα ότι η PSTD απειλεί μόνο τους βετεράνους πολέμου και τους επιζήσαντες σοβαρών τροχαίων ατυχημάτων.
Από την άλλη, η παρουσία του μπαμπά στην αίθουσα τοκετού ενέχει και σημαντικά οφέλη για όλη την οικογένεια. Όπως τονίζει η Machin, «αυξάνει τις πιθανότητες επιτυχίας του τοκετού, βοηθάει και τον άντρα και τη γυναίκα να συνειδητοποίησουν ότι έγιναν γονείς και επιτρέπει στον μπαμπά να αρχίσει να δένεται με το μωρό του το συντομότερο δυνατό. Από την άλλη όμως, δεν πρέπει να κατακρίνουμε τους άντρες που δεν θα ήθελαν να βρίσκονται στην αίθουσα τοκετού».
