Αρκετά συχνά στα σχολεία μας συναντάμε παιδιά απομονωμένα και μοναχικά. Παιδιά μόνα στο διάλειμμα, μόνα στις εκδρομές, μόνα στο παιχνίδι (αν παίζουν), μόνα στο μάθημα.
Μόνα ανάμεσα σε άλλα εκατοντάδες παιδιά που παίζουν, χορεύουν, γελούν, τραγουδούν, τσακώνονται και μονοιάζουν.
Η εικόνα αυτή σίγουρα προκαλεί θλίψη σε όποιον την παρατηρεί. Η απομόνωση ενός παιδιού από τους συμμαθητές του είναι μια σκληρή πραγματικότητα για το όποιον τη βιώνει και ένα ζήτημα που χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στον χειρισμό του, τόσο από τους εκπαιδευτικούς όσο και από τους γονείς.
Η ψυχολόγος, κα. Χαρά Παπασαράντη, μάς εξηγεί τι μπορεί να συμβαίνει και ορισμένα παιδιά απομονώνουν έναν συμμαθητή τους, πώς νιώθει ο δεύτερος, αλλά και τι μπορούν να κάνουν δάσκαλοι και γονείς για να τον βοηθήσουν.
Γιατί τα παιδιά απομονώνουν άλλα παιδιά; Σε τι μπορεί να έχει φταίξει το ίδιο το παιδί που απομονώνεται;
Τα παιδιά μπορεί να απομονώσουν ένα παιδί για πολλούς λογούς, επειδή μπορεί να είναι αρκετά ήσυχο και λιγομίλητο, να έχει περίεργη συμπεριφορά, όπως επιθετική, να μην μπορεί να συνεργαστεί και να θυμώνει εύκολα κλπ. Το ίδιο το παιδί δεν φταίει για την απομόνωση του, αλλά οι γονείς που δεν το έχουν διαπαιδαγωγήσει θετικά. Μπορεί, επίσης, να υπάρχουν προβλήματα στο σπίτι του και το σχολικό κυρίως περιβάλλον, το οποίο δεν έχει χειριστεί κατάλληλα μια τέτοια περίπτωση. Συνοπτικά, μπορεί να συμβαίνουν τα εξής: περίπτωση σχολικού εκφοβισμού και ελλείπεις κοινωνικές δεξιότητες του παιδιού.
Πώς νιώθει ένα παιδί που το απομονώνουν;
Το παιδί φυσικά νιώθει απόρριψη. Μπορεί να είναι θυμωμένο, στενοχωρημένο και να βιώνει το αίσθημα της αδικίας και της ανημποριάς.
Με ποιους τρόπους απομονώνουν οι συμμαθητές τους τα άλλα παιδιά;
Τα παιδιά μπορεί να λειτουργήσουν αρκετά σκληρά, γιατί είναι και πολύ αυθόρμητα. Οπότε μπορεί να μην παίζουν το παιδί, να μην του επιτρέπουν να συμμετέχει σε κοινές δραστηριότητες. Να το κοροϊδεύουν και να το υποτιμούν.
Τι προβλήματα μπορεί να υπάρξουν στη συνέχεια της ζωής του παιδιού αν δεν βοηθηθεί έγκαιρα;
Ο αντίκτυπος στην ψυχοσύνθεση του θα είναι επώδυνος, γιατί θα δυσκολευτεί να συνάψει υγιείς σχέσεις στο μέλλον. Μέσα από την απόρριψη και την απομόνωση, θα παραμείνει θυμωμένο, εσωστρεφές, μελαγχολικό ή επιθετικό. Θα δυσκολεύεται να επικοινωνήσει με τους γύρω του και να φροντίσει τις φίλιες του. Θα ματαιώνεται συνεχώς από τις σχέσεις του, αναζητώντας το γιατί, κι έτσι θα κατηγορεί τον εαυτό του ή τους άλλους.
Τι οφείλει να κάνει ο δάσκαλος;
Ο δάσκαλος οφείλει να επικεντρώσει σε μια τέτοια κατάσταση και να δράσει άμεσα, με την βοήθεια της σχολικής κοινότητας ή και των γονιών του παιδιού. Καλό θα είναι να ενθαρρύνει το παιδί να παίρνει μέρος σε κοινές σχολικές δραστηριότητες, να του αναθέτει ρολό συντονιστικό σε ομάδες και φυσικά να του μιλήσει για τα συναισθήματα και τις δυσκολίες του. Από την άλλη, θα πρέπει να συμβουλεύει όλα τα παιδιά πως όλοι είμαστε ίσοι, αλλά και διαφορετικοί, σεβασμός λοιπόν…. και κατανόηση της αδυναμίας που μπορεί κάποιος να δείχνει.
Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς για να βοηθήσουν τα παιδιά τους και να τα δυναμώσουν;
Οι γονείς αγχώνονται αρκετά και συμβουλεύουν το παιδί συμφώνα με τις δίκες τους προτιμήσεις και πιστεύω, χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τα συναισθήματα του παιδιού και την μοναδική, θαυμάσια προσωπικότητα του. Έτσι δεν του δείχνουν εμπιστοσύνη και μοιάζει να τον απορρίπτουν και οι ίδιοι! Καλό θα είναι, λοιπόν, να το “διδάξουν” κοινωνικές δεξιότητες, να ακούσουν τι πραγματικά του συμβαίνει και πώς αισθάνεται και να του ενδυναμώσουν την αυτοπεποίθηση, ώστε να βρει το ίδιο τους κατάλληλους χειρισμούς. Να αυξήσουν το επίπεδο της συναισθηματικής νοημοσύνης προς τον εαυτό του και τους άλλους. Και φυσικά να επιλύσουν προβλήματα στην οικογένεια που επηρεάζουν το παιδί.
