Πρόσφατα η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου Sarah. H. Sanders είπε στους παρουσιαστές μιας τηλεοπτικής εκπομπής ότι η μητρότητα την προετοίμασε να τα βγάλει πέρα με τους δημοσιογράφους. Όπως συμβαίνει και στη μητρότητα, εξήγησε, έτσι και στη δουλειά της καλείται να απαντά σε επαναλαμβανόμενες ερωτήσεις λέγοντας συνεχώς «όχι». Αφήνοντας στην άκρη το γεγονός ότι η δήλωσή της έκανε έναν ολόκληρο επαγγελματικό τομέα να μοιάζει παιδιάστικος (αυτόν στον οποίο εργάζομαι και εγώ), αυτό που μου έκανε περισσότερο εντύπωση ήταν η παραδοχή ότι το να είσαι γονιός σημαίνει να λες συνέχεια «όχι».
Για να είμαι ειλικρινής, είναι δύσκολο να αμφισβητήσεις τον παραπάνω ισχυρισμό. Έχω δύο αγόρια, 4 και 6 ετών, και τους λέω «όχι» διαρκώς. Θα ήθελα να πιστεύω ότι αυτό συμβαίνει γιατί οι απαιτήσεις τους είναι παράλογες, ανέφικτες ή επικίνδυνες, αλλά δεν ισχύει. Κάποιες φορές λέω «όχι» από κεκτημένη ταχύτητα – επειδή έτσι γουστάρω. Γεγονός που θέτει το ερώτημα: Τι θα συνέβαινε αν απαντούσα, απλά, ναι; Αποφάσισα να το δοκιμάσω για ένα Σαββατοκύριακο, το οποίο με άφησε εξαντλημένο αλλά εντυπωσιασμένο από τα παιδιά μου.
Η πρώτη ευκαιρία να πω «ναι» εμφανίστηκε νωρίς το πρωί του Σαββάτου. Ήμουν ακόμα αγουροξυπνημένος και με τον καφέ στο χέρι όταν ο 4χρονος γιος μου με πλησίασε, κουβαλώντας μαζί του για ανεξήγητο λόγο ένα τάβλι.
«Μπαμπά, μπορούμε να παίξουμε με το παιχνίδι σου», με ρώτησε γλυκά.
«Όχι βέβαια!», ούρλιαξε μια φωνή μέσα μου. «Ναι», του απάντησα.
Αυτό φυσικά δημιουργούσε ένα πρόβλημα. Το πρωί του Σαββάτου δεν είναι η ιδανική στιγμή για να διδάξεις σε ένα παιδί τους κανόνες του τάβλι. Αυτοσχεδίασα λοιπόν, απλοποιώντας το παιχνίδι. Κράτησα το ζάρι και το μέτρημα με τα πούλια, αλλά μέχρι εκεί. Δεν ήταν ακριβώς τάβλι, αλλά παρέμενε ένα παιχνίδι.
Ο γιος μου ενθουσιάστηκε. Έπεσε με τα μούτρα στο παιχνίδι και την κουβέντα. Μετρούσε με αφοσίωση και απέδιδε στο ζάρι και στα πούλια συναισθήματα και σκοπούς. Στη μέση του παιχνιδιού άλλαξε τους κανόνες και του είπα ξανά «ναι». Πλέον μπορούσαμε να διαλέξουμε ποιες ζαριές θα κρατήσουμε. Είχε πλάκα, αλλά η ώρα δεν περνούσε. Και ενώ είχα αρχίσει να αναρωτιέμαι αν αυτό θα συνεχιζόταν για πάντα, ο 4χρονος γιος μου πήδηξε από το κρεβάτι και έφυγε.
Αμέσως είχα πάρει ένα πολύτιμο μάθημα. Μπορείς να πεις «ναι» και μετά να αλλάξεις τους κανόνες του παιχνιδιού, κυριολεκτικά και μεταφορικά.
Αλλά η ζωή δεν φέρνει μόνο εξάρες. Λίγο μετά, βρήκα το μεγαλύτερο γιο μου να παρακολουθεί τηλεόραση υπνωτισμένος. Σκέφτηκα να τον ρωτήσω αν θα μπορούσε να κλείσει τη συσκευή, αλλά σε περίπτωση που μου απαντούσε «Μπορώ να δω λίγο ακόμα;» τότε θα έπρεπε να απαντήσω «ναι». Έτσι, αποφάσισα να του προτείνω να με ακολουθήσει σε μια περιπέτεια.
«Πάμε μια βόλτα», του είπα, «ντύσου».
«Εντάξει», μου απάντησε. «Μπορώ να κουρέψω το γρασίδι;».
Τα γεγονότα είχαν πάρει μια απρόβλεπτη τροπή. Αν και ξέρω ότι τα παιδιά τρελαίνονται να ασχολούνται με τον κήπο, ο γιος μου σίγουρα δεν ήταν αρκετά μεγάλος για να χειριστεί μια μηχανή του γκαζόν.
«Ναι».
Έβγαλα από το γκαράζ τη μηχανή του γκαζόν και το παιδί μου ενθουσιάστηκε. Ο κίνδυνος ήταν σχετικά μικρός. Οι λεπίδες παρέμεναν ακίνητες εκτός αν ο χειριστής βρισκόταν με ασφάλεια στο πίσω μέρος της μηχανής. Ο μοναδικός αληθινός κίνδυνος ήταν μήπως χτυπήσει τον αδερφό του, πράγμα που σχεδόν συνέβη.
Παρ’ όλα αυτά, το «ναι» είχε ακόμα αποτέλεσμα. Με ένα «ναι» βρεθήκαμε να απολαμβάνουμε μιλκσέικ στο λούνα παρκ όπου ανακαλύψαμε ότι, ναι, μπορείς να χαϊδέψεις το κουνελάκι που δίνουν δώρο σε ένα παιχνίδι. Και, ναι, όπως διαπιστώσαμε, ο ένας γιος μου μπορούσε να μείνει στο σπίτι ενώ ο άλλος θα συνόδευε τη μαμά σε εξωτερικές δουλειές. Το «ναι» μας οδήγησε επίσης σε ένα ηλεκτρονικό παιχνίδι που αποδείχθηκε πιο διασκεδαστικό από όσο περίμενα, καθώς και σε μερικούς αγώνες με αυτοκινητάκια.
Είπα καθόλου «όχι»; Φυσικά και είπα. Δεν είμαι τρελός. Αλλά το είπα πολύ λιγότερες φορές από ό,τι περίμενα και μόνο σε περιπτώσεις που ήταν πραγματικά απαραίτητο («όχι, μη βάλεις το δάχτυλό σου στον ποπό του γουρουνιού»).
Δεν ξέρω τι θα μπορούσε να σημαίνει το πείραμά μου για την εκπρόσωπο Τύπου του Λευκού Οίκου και την ανταγωνιστική σχέση της με τους δημοσιογράφους (και ίσως με τα παιδιά της). Ξέρω όμως ότι καθώς διάβαζα στα αγόρια μου το λιγότερο αγαπημένο μου παιδικό βιβλίο την ώρα του ύπνου, ήρθαν πιο κοντά στην αγκαλιά μου. Δεν είχαν πάρει χαμπάρι το σχέδιό μου να τους λέω συνέχεια «ναι», αλλά το «ναι» μας είχε φέρει πιο κοντά. Στην αποστολή που είχα αναθέσει στον εαυτό μου, αναγνώρισα στους γιους μου ικανότητες και δημιουργικά ταλέντα που δεν είχα παρατηρήσει στο παρελθόν.
Ήταν εύκολο; Φυσικά και όχι. Θα συνεχίσω να τους λέω συνέχεια «ναι»; Μάλλον όχι. Άλλωστε το «όχι» είναι, συχνά, ένα αναγκαίο αντανακλαστικό των γονιών.
Θα είμαι όμως πιο πρόθυμος να αναζητώ τρόπους να τους λέω «ναι»;
Ναι.
