Πολλές φορές τα παιδιά μοιάζουν να έχουν ξεχάσει τι χρώμα έχει ένας κήπος ή να μην θέλουν να πάνε μια βόλτα στο πάρκο ή την παιδική χαρά. Οι συζητήσεις τους περιορίζονται μόνο σε τηλεοπτικά προγράμματα και στο τι βλέπουν στην τηλεόραση ή σε έναν υπολογιστή. Αλήθεια πόσο τηλεόραση κάνει να βλέπουν τα παιδιά προσχολικής ηλικίας; Απάντηση: Καθόλου.
Πολλοί γονείς παρατηρούν το φαινόμενο τα μικρά παιδιά να βρίσκουν ενδιαφέρον μόνο στο να παρακολουθούν τηλεόραση. Από την ώρα που θα ξυπνήσουν το πρωί, αλλά και κατά τη διάρκεια της ημέρας η μόνη τους επιθυμία είναι να κάθονται μπροστά στην τηλεόραση. Υπάρχουν βέβαια και γονείς που προωθούν αυτήν τη συνήθεια στο παιδί τους, βλέποντας οι ίδιοι πολύ τηλεόραση ή αφήνοντας το παιδί να παρακολουθεί τηλεόραση πολλές ώρες, καθώς είναι η μόνη ώρα που κάθεται ήσυχο.
Αν πιστεύετε πως το να μην αφήνετε το παιδί σας να βλέπει καθόλου τηλεόραση είναι υπερβολικό μπορείτε να το δείτε από μια άλλη οπτική γωνία. Θα αφήνατε το παιδί σας να κάνει κάτι που θα του άλλαζε (προς το χειρότερο) την εγκεφαλική του σύσταση ή θα έβλαπτε το σώμα του; Η τηλεόραση κάνει ακριβώς αυτό: ενεργοποιεί τον εγκέφαλο του παιδιού να αναπτυχθεί διαφορετικά και οι αλλαγές που επιφέρει έχουν να κάνουν με τη διάσπαση προσοχής, την αδυναμία συγκέντρωσης και την αυξημένη επιθετικότητα.
Η τηλεόραση καταστρέφει τη δημιουργικότητα, την ανάπτυξη ευφυΐας και πολλές άλλες πιθανές ικανότητες των παιδιών, τόσο σε πνευματικό όσο και σε οργανικό επίπεδο. Η πολύωρη παρακολούθηση τηλεόρασης μπορεί να οδηγήσει στην παχυσαρκία, στην έλλειψη παρατηρητικότητας και αντίληψης και φυσικά στην έλλειψη δημιουργικότητας και φαντασίας. Πιο συγκεκριμένα η τηλεόραση μπορεί να γίνει εθισμός που θα κρατήσει μια ζωή και μάλιστα η πολύωρη παρακολούθηση τηλεόρασης από τόσο μικρή ηλικία μπορεί και αλλάζει ακόμη και τη σύσταση του εγκεφάλου ενός παιδιού.
ΤΑ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΕΙ Η ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ ΣΕ ΟΡΓΑΝΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ
Είναι πολλά τα προβλήματα που μπορεί να προκύψουν από την πολύωρη παρακολούθηση τηλεόρασης σε οργανικό επίπεδο στο παιδί. Η παιδική ηλικία είναι η ηλικία που το παιδί αναπτύσσει όλα τα όργανα του σώματός του καθώς και τον σκελετό του. Επομένως χρειάζεται την ανάλογη άσκηση, ώστε να αποκτήσει ένα υγιές και δυνατό σώμα. Η πολύωρη παρακολούθηση τηλεόρασης στερεί από το παιδί τη φυσική άσκηση που χρειάζεται και το κάνει περισσότερο ευάλωτο σε ιούς και αρρώστιες.
Η πολύωρη παρακολούθηση τηλεόρασης μπορεί ακόμη να καταστρέψει σε κάποιο βαθμό την όραση του παιδιού ή να αρχίσει το παιδί να παραπονιέται για πονοκεφάλους και παρόμοια προβλήματα.
Σημαντική είναι και η συνάφεια μεταξύ τηλεόρασης και παχυσαρκίας. Όταν το παιδί παρακολουθεί πολλές ώρες τηλεόραση ακίνητο ο μεταβολισμός του μαθαίνει να τεμπελιάζει.
ΤΑ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΕΙ Η ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ ΣΕ ΝΟΗΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ
Πρώτα από όλα η τηλεόραση μπορεί να γίνει εξάρτηση. Παιδιά τα οποία είναι εθισμένα στην τηλεόραση έχουν διαγνωστεί με χαμηλότερη ευφυΐα σε σύγκριση με άλλα παιδιά ίδιας ηλικίας.
Όπως και τα άλλα όργανα του σώματος ο εγκέφαλος μπορεί επίσης, να αναπτυχθεί όταν τον ασκούμε, όπως πρέπει. Η σκέψη είναι η πιο σημαντική άσκηση για τον εγκέφαλό μας. Η παρακολούθηση τηλεόρασης δεν απαιτεί σχεδόν καθόλου σκέψη, αφού οι εικόνες περνάνε η μια μετά την άλλη μπροστά από τα μάτια των παιδιών. Είναι πολύ λίγα αυτά που προσφέρει η τηλεόραση και που μπορούν να εξάψουν τη φαντασία ενός παιδιού. Για αυτό πολλές φορές η παρακολούθηση τηλεόρασης μπορεί να συγκριθεί με το να ταΐζουμε ένα παιδί στο στόμα και να μην το αφήνουμε να πίασει το κουτάλι και να φάει μόνο του.
Ο εγκέφαλος των μικρών παιδιών είναι έτσι σχεδιασμένος, ώστε να αναπτύσσεται πιο ευνοϊκά όταν έρχεται σε επαφή με το φυσικό περιβάλλον και με την ανάπτυξη της φαντασίας. Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας μπορεί να μην έχουν να κάνουν μαθήματα αλλά έχουν να κάνουν αρκετή «δουλειά» ως προς την ανάπτυξή τους. Τα παιχνίδια ρόλων, το χτίσιμο με τουβλάκια, η ζωγραφική και γενικότερα τα εικαστικά, η κοινωνικοποίησή τους μέσα από τις σχέσεις τους με συνομηλίκους τους ή τα αδέρφια τους, το να βοηθάνε στο μαγείρεμα, να σκαρφαλώνουν σε δέντρα, να κάνουν κούνια ή να κοιτάζουν βιβλία, είναι οι δραστηριότητες που ενεργοποιούν και ευνοούν την ανάπτυξη τους.
ΤΙ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝ ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ
Τα περισσότερα παιδιά προσχολικής ηλικίας που δεν έχουν μάθει να παρακολουθούν τηλεόραση ή να παίζουν στον υπολογιστή είναι συνηθισμένα να κρατούν τον εαυτό τους απασχολημένο. Οπότε αν η τηλεόραση δεν γίνει συνήθεια δεν θα αποτελέσει και πρόβλημα.
Αν μέχρι τώρα δεν υπήρχε όριο στην τηλεόραση που βλέπει το παιδί, του εξηγούμε πως αυτό θα αλλάξει. Και θα αλλάξει γιατί οι ώρες που βλέπει τηλεόραση είναι πάρα πολλές, με αποτέλεσμα να παραμελεί κάθε άλλη δραστηριότητα με την οποία μπορεί να ασχοληθεί. Είναι πολύ σημαντικό να εξηγήσουμε στο παιδί γιατί αυτή η συνήθεια πρέπει να αλλάξει. Φυσικά και θα υπάρξει γκρίνια και θυμός από την πλευρά του παιδιού, αλλά αυτός είναι τρόπος για να μας χειριστεί το παιδί και τελικά να κερδίσει αυτό που ζητάει. Είναι πολύ σημαντικό επομένως να εμμείνουμε στην άποψή μας και η ώρα που θα βλέπει τηλεόραση να μην υπερβαίνει τη μια ώρα ημερησίως.
Κάνουμε ένα πρόγραμμα μαζί με το παιδί με τις εκπομπές ή τα κινούμενα σχέδια που επιθυμεί να παρακολουθεί στην τηλεόραση. Ακόμη κι αν δεν το αφήνουμε να βλέπει προγράμματα στην τηλεόραση αλλά DVD με παιδικά είναι καλό να κάνουμε ένα πρόγραμμα με αυτά που επιθυμεί να παρακολουθεί καθημερινά τα οποία δε θα υπερβαίνουν την 1 ώρα.
Δεν αφήνουμε την τηλεόραση να παίζει στο σπίτι σαν ένας ήχος. Την ανοίγουμε μόνο όταν θέλουμε να παρακολουθήσουμε κάποιο πρόγραμμα και μετά κλείνει. Αν θέλουμε να ακούγεται κάτι στο σπίτι μπορούμε να έχουμε μουσική να ακούγεται καθώς κάνουμε διάφορες δραστηριότητες ή δουλειές και όχι την τηλεόραση.
Εννοείται πως δεν βάζουμε για κανένα λόγο τηλεόραση μέσα στο παιδικό δωμάτιο!
Το να περνάνε οι γονείς χρόνο με το παιδί είναι εξίσου σημαντικό. Δεν είναι τόσο σημαντική η ποσότητα του χρόνου, όσο το να νιώσει το παιδί ότι έχει την προσοχή του γονιού του και κάνει δραστηριότητες με αυτό. Όταν το παιδί ευχαριστηθεί από την επαφή του με το γονιό και νιώσει πλήρες θα θελήσει να ασχοληθεί με κάτι μόνο του.
Μια ωραία ιδέα είναι να έχουμε ένα βάζο με ιδέες, ώστε όταν δεν βρίσκουμε κάτι να κάνουμε με το παιδί να τραβάμε στην τύχη ένα χαρτάκι από το βάζο των δραστηριοτήτων και να κάνουμε αυτό που λέει!
Προσπαθούμε να δώσουμε στο παιδί να καταλάβει ότι είναι υποχρέωση του να διασκεδάζει τον εαυτό τουκαι δεν χρειάζεται την τηλεόραση ή τον υπολογιστή για να το καταφέρει. Όταν συνηθίζουν σε αυτό το μοτίβο τα παιδιά αρχίζουν και βρίσκουν αυτονόητο να περνάνε ώρα μόνα τους, προσπαθώντας να διασκεδάσουν τον εαυτό τους. Η αξία αυτού είναι πολλή μεγάλη, τόσο στην ανάπτυξη της φαντασίας τους, όσο και στην ρύθμιση του ελεύθερου τους χρόνου. Τα παιδιά που γνωρίζουν πώς να ασχοληθούν με διαφορετικές δραστηριότητες θεωρούνται πλέον χαρισματικά στην τόσο ηλεκτρονική εποχή που ζούμε.
Τα παιδιά αυτής της ηλικίας μαθαίνουν καθημερινά τον κόσμο. Είναι πολύ σημαντικό να τον μαθαίνουν μέσα από εμπειρίες και όχι μέσα από την τηλεόραση. Για βοηθήσουμε το παιδί μπορούμε να του προσφέρουμε πολλά και ποικίλα ερεθίσματα όπως:
- Παιχνίδια με θέμα τις φυσικές επιστήμες
- Είδη για ζωγραφική και εικαστικά
- Χειροτεχνίες και κατασκευές
- Επιτραπέζια παιχνίδια, κάρτες, μπίλιες, χάντρες, λέγκο (τουβλάκια)
- Μια καλή βιβλιοθήκη ακόμη κι αν δεν ξέρει ακόμη να διαβάζει μπορεί να κοιτάει τις εικόνες να φτιάχνει δικές του ιστορίες ή να αναπαράγει την ιστορία του βιβλίου με δικά του λόγια.
