Το «φαινόμενο «Mozart» ακούστηκε ως όρος πρώτη φορά σε μια επιστημονική μελέτη που δημοσιεύτηκε το 1993.
Η μελέτη ανέφερε ότι οι έφηβοι που άκουγαν τη Σονάτα για δυο πιάνα σε Ρε μείζονα, την οποία συνέθεσε ο Mozart το 1781, είχαν καλύτερα αποτελέσματα σε τεστ λογικής σε σύγκριση με άλλους εφήβους που άκουγαν διαφορετική μουσική ή βρίσκονταν σε ένα ήσυχο δωμάτιο.
Η μελέτη (η οποία δεν ασχολήθηκε με την επίδραση του Mozart στα μωρά) ανακάλυψε ότι φοιτητές που άκουγαν μια σονάτα Mozart για λίγα λεπτά πριν μπουν στην αίθουσα για να συμμετάσχουν σε μια εξέταση μέτρησης χωροταξικών δεξιοτήτων, είχαν καλυτέρα αποτελέσματα από φοιτητές που άκουγαν διαφορετική μουσική, ή δεν άκουγαν καθόλου.
Τα ευρήματα, σύμφωνα με μια ομάδα ερευνητών στο Πανεπιστήμιο της California που εκπόνησε αυτή τη μελέτη σε 36 φοιτητές, ήταν το έναυσμα που χρειαζόταν η Αμερική για να αρχίσει να παίζει κλασική μουσική στα παιδιά, ακόμη και σε νεογέννητα!
Πρόσφατα, η ερευνήτρια Helena Bonham Carter διατύπωσε την άποψη ότι η ακρόαση Mozart και κλασικής μουσικής, γενικότερα, κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης τη βοήθησε να γεννήσει «απίστευτα έξυπνα» παιδιά.
Ωστόσο, υπάρχει ένα ζήτημα, κατά πόσον αυτή η επίδραση ισχύει.
Η επίδραση είναι μύθος.
Μια αναφορά, που δημοσιεύτηκε σε ένα Παιδιατρικό περιοδικό, ανέφερε ότι δεν ήταν σαφές κατά πόσον η πρωτότυπη μελέτη του 1993 είχε εντοπίσει ένα «φαινόμενο Mozart», ή ένα πιθανό όφελος της μουσικής, εν γένει.
Ωστόσο, ανέφεραν μια προηγούμενη μελέτη σε ενήλικες με κρίσεις επιληψίας ανέφεραν ότι οι συνθέσεις του, σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό σε σχέση με άλλους συνθέτες, είχαν ως αποτέλεσμα τη μείωση της συχνότητας επιληπτικών κρίσεων.
Η ομάδα του Lubetzky δήλωσε ότι ενδεχομένως αυτό το φαινόμενο Mozart επηρέαζε τον εγκέφαλο καθώς σχετίζεται με τη δομή των συνθέσεων του Mozart, δεδομένου ότι η μουσική του επαναλαμβάνει τη μελωδική γραμμή σε μεγαλύτερη συχνότητα.
Αντιθέτως μια ομάδα ερευνητών του Τμήματος Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου της Βιέννης, ανέλυσε όλες τις μελέτες από το 1993 σχετικά με το φαινόμενο Mozart και δεν βρήκε κανένα τεκμήριο για να στηρίξει την ύπαρξη του φαινομένου.
Σχετικά με το ζήτημα αυτό, εκπονήθηκαν 40 μελέτες όπου συμμετείχαν 3,000 άτομα, σε παγκόσμιο επίπεδο.
«Όσοι άκουγαν μουσική Mozart ή κάποιου άλλου συνθέτη – Bach, Pearl Jam – είχαν καλύτερα αποτελέσματα σε σύγκριση με την ομάδα που δεν άκουγε τίποτα. Ωστόσο, ήδη γνωρίζουμε ανθρώπους οι οποίοι είχαν καλύτερα αποτελέσματα διότι είχαν κάποιο κίνητρο» ανέφερε ο Jakob Pietschnig, επικεφαλής της μελέτης.
«Συστήνω να ακούμε όλοι τη μουσική του Mozart, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι το γεγονός αυτό θα βελτιώσει τις γνωστικές δεξιότητες, όπως κάποιοι ενδεχομένως να ελπίζουν», πρόσθεσε.
Μια περαιτέρω μελέτη του 1999 από τον ψυχολόγο Christopher Chabris συγκέντρωσε τα αποτελέσματα 16 μελετών σχετικά με το φαινόμενο Mozart και ανακάλυψε μια ελάχιστη αύξηση 1,5 % του δείκτη IQ και κάποιες μορφές βελτίωσης της χωροταξικής δεξιότητας κι αυτό μόνο στην διαδικασία διπλώματος του χαρτιού.
Τα οφέλη της μουσικής για τα παιδιά.
Η μουσική φαίνεται ότι ενισχύει το μυαλό μας όσον αφορά συγκεκριμένους τρόπους σκέψης. Μετά την ακρόαση κλασικής μουσικής, οι ενήλικες αποκτούν σε σύντομο χρονικό διάστημα κάποιες χωρικές δεξιότητες, όπως η συναρμολόγηση ενός πάζλ.
Γιατί συμβαίνει αυτό; Οι οδοί που διαμορφώνει η κλασική μουσική στον εγκέφαλό μας είναι παρόμοιες με τις οδούς που χρησιμοποιούμε για τις χωροταξικές δεξιότητες. Όταν ακούμε μουσική, οι χωροταξικές οδοί «ενεργοποιούνται» και είναι έτοιμες προς χρήση.
Αυτή η ενίσχυση καθιστά πιο εύκολο να συναρμολογήσουμε ένα πάζλ. Ωστόσο, η επίδραση αυτή διαρκεί μόνο για λίγο. Οι βελτιωμένες μας χωροταξικές δεξιότητες εξασθενούν μια ώρα μετά το τέλος της ακρόασης.
Η μάθηση ενός οργάνου ενδεχομένως να οδηγήσει σε πιο μακροχρόνια αποτελέσματα όσον αφορά τις χωροταξικές δεξιότητες. Σύμφωνα με συγκεκριμένες μελέτες, παιδιά που ξεκίνησαν μαθήματα πιάνου για 6 μήνες κατόρθωσαν να βελτιώσουν τις δεξιότητες συναρμολόγησης ενός παζλ και επίλυσης χωροταξικών ζητημάτων κατά 30%.
Η Μουσική εκπαίδευση δημιουργεί νέες οδούς στον εγκέφαλο.
Γιατί κλασική μουσική;
Η μουσική, την οποία ο κόσμος αποκαλεί «κλασική» – αναφέρεται σε συνθέτες όπως ο Bach, ο Beethoven, ή ο Mozart—και είναι διαφορετική από άλλες μορφές μουσικής, όπως η ροκ ή η λαϊκή. Η κλασική μουσική διαθέτει πιο σύνθετη δομή. Τα βρέφη, σε ηλικία περίπου 3 μηνών, αντιλαμβάνονται αυτή τη δομή και αναγνωρίζουν μελωδίες που είχαν ακούσει στο παρελθόν.
Οι ερευνητές θεωρούν ότι η περίπλοκη συνθετική δομή τη κλασικής μουσικής είναι αυτή που ενισχύει τον εγκέφαλο να επιλύει ζητήματα χωροταξικού χαρακτήρα πιο γρήγορα. Συνεπώς, η ακρόαση κλασικής μουσικής ενδεχομένως να έχει διαφορετική επίδραση στον εγκέφαλο σε σύγκριση με την ακρόαση διαφορετικών ειδών μουσικής.
Αυτό δε σημαίνει ότι τα υπόλοιπα είδη μουσικής δεν είναι καλά. Η ακρόαση οποιουδήποτε είδους μουσικής βοηθά την οικοδόμηση οδών στον εγκέφαλο που σχετίζονται με τη μουσική. Επιπλέον η μουσική έχει θετική επίδραση στη διάθεσή μας, γεγονός που μας κάνει να μαθαίνουμε ευκολότερα!
