Ένα αγόρι 8 ετών είχε έρθει πριν λίγες μέρες στο γραφείο μου μαζί με τη μητέρα του. Τον απασχολούσε το γεγονός ότι οι γονείς του τσακώνονταν διαρκώς. Μόνο στο σπίτι μας γίνεται αυτό είπε με παράπονο και δεν αρνήθηκε ότι οι συχνοί καβγάδες τον έβαζαν σε σκέψεις για το αν οι γονείς του θα έπαιρναν διαζύγιο.
Το να υπάρχουν καβγάδες ανάμεσα στο ζευγάρι των γονέων είναι κάποιες φορές αναπόφευκτο. Το θέμα είναι η συχνότητα και η ένταση αυτών των καβγάδων. Όταν οι τσακωμοί είναι καθημερινοί, με οποιαδήποτε αφορμή και τελικά καθιερώνονται σαν τρόπος επικοινωνίας του ζευγαριού, τα παιδιά βιώνουν επαναλαμβανόμενα το άγχος και την αμφιβολία για την επιβίωση ή μη της σχέσης των γονέων και συνεπώς την ύπαρξη της οικογένειας.
Επιπλέον όταν οι τσακωμοί είναι βίαιοι με ανταλλαγή επικριτικών σχολίων και απαξιωτικών δηλώσεων, τότε τα παιδιά πληγώνονται σημαντικά, καθώς απομυθοποιείται πρόωρα και με βίαιο τρόπο άλλοτε η μητέρα άλλοτε ο πατέρας και άλλοτε και οι δύο γονείς. Οι συχνοί και έντονοι καβγάδες που διεξάγονται μπροστά στα παιδιά αναμφίβολα αποτελούν τραυματικές εμπειρίες για αυτά.
Θα μου πείτε «μα μπορούμε να τσακωνόμαστε κομψά;». Όταν είμαστε θυμωμένοι θέλουμε να ξεσπάσουμε: να φωνάξουμε, να χτυπήσουμε, να καταστρέψουμε. Το βλέπουμε αυτό και στα παιδιά μας και προσπαθούμε να τα αποτρέψουμε από τις βίαιες συμπεριφορές που παράγονται από το θυμό, Εμείς ως εκπαιδευμένοι πλέον ενήλικοι μπορούμε να εκφράζουμε το θυμό μας με κοινωνικά αποδεκτούς τρόπους συμπεριφοράς.
Όταν τσακωνόμαστε και φωνάζουμε, λειτουργούμε στα παιδιά μας ως πρότυπα. Κι αυτά έτσι θα μάθουν να διαχειρίζονται τις συγκρούσεις. Δε μας κάνει λοιπόν εντύπωση να βλέπουμε τα παιδιά που συμπεριφέρονται βίαια και επιθετικά να δηλώνουν ότι υπήρξαν μάρτυρες σοβαρών τσακωμών ανάμεσα στους γονείς τους. Άλλες πάλι φορές παιδιά των οποίων ο γονείς μαλώνουν διαρκώς παρουσία τους, διχάζονται ως προς την επιλογή του γονέα που έχει δίκιο. Αυτή η συνθήκη κατά την οποία το παιδί αντικρίζει το ζευγάρι των γονέων, το σύμβολο της ενότητας της οικογένειας, σαν δυο ένα και ανταγωνιστικά μεταξύ τους μέρη, έχει συχνά σημαντικές συνέπειες για την ψυχική υγεία του παιδιού, όπως: αγχώδεις διαταραχές, φοβίες, κατάθλιψη.
Δεν υπάρχει πιο ώριμη και υπεύθυνη συμπεριφορά από το να αναβάλουμε τον τσακωμό μα για αργότερα, για όταν τα παιδιά δεν θα είναι παρόντα. Ο αυτοέλεγχος είναι μεγάλη κατάκτηση που λειτουργεί ως επιβράβευση και για μας τους ίδιους.
Το σίγουρο είναι ότι δεν υπάρχει η τέλεια οικογένεια. Τσακωμοί και συγκρούσεις υπάρχουν σε κάθε σπίτι. Ας δημιουργήσουμε τις συνθήκες ώστε οι τσακωμοί να είναι όσο τον δυνατόν πιο ανώδυνοι για τα παιδιά μας.
