Η Μονάδα Δημόσιας Υγείας & Ασφάλειας του Οργανισμού REACTION σε συνεργασία με το Τμήμα Ψυχολογίας του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου, μετά και το χθεσινό περιστατικό απαγωγής των 2 παιδιών δίνουν δέκα χρήσιμες συμβουλές για τη σωστή ενημέρωση και εκπαίδευση των παιδιών.
Πως μπορούμε να βεβαιωθούμε ότι τα παιδιά δεν κινδυνεύουν από επικίνδυνους ανθρώπους στην γειτονιά, στο σχολείο, στο πάρκο, στα εμπορικά κέντρα, στο διαδίκτυο, ακόμα και στο σπίτι; Και πως μπορούμε να τους διδάξουμε τους κανόνες ασφάλειας, χωρίς να τα τρομάξουμε. Ο στόχος μας δεν είναι να δημιουργήσουμε ένα φοβισμένο παιδί, αλλά ένα παιδί που θα προστατεύει τον εαυτό του από πιθανούς κινδύνους, παίρνοντας κάποια μέτρα.
Συζητούμαι με το παιδί για τον όρο «άγνωστος/η»
Τα παιδιά είναι συνήθως έτοιμα για αυτή τη συζήτηση γύρω στην ηλικία των 4. Ξεκινώντας ρωτήστε το παιδί σας “Ξέρεις τι σημαίνει η λέξη άγνωστος/η;” Αν το παιδί σας δεν είναι σίγουρο, πείτε του ότι ο/η άγνωστος/η είναι οποιοσδήποτε δεν γνωρίζει. Για να μην τρομάξει το παιδί άδικα, τονίστε ότι ένας/μια άγνωστος/η δεν είναι απαραιτήτως καλός άνθρωπος ή κακός άνθρωπος – απλά είναι κάποιο άτομο που δεν ξέρει. Επισημάνετε στο παιδί σας τους ενήλικες που μπορεί να εμπιστεύεται εκτός από τον παππού/γιαγιά, θεία κ.α. Δώστε δηλαδή μερικά παραδείγματα ενηλίκων που ένα παιδί μπορεί να πάει για βοήθεια – ένας άλλος έμπιστος γονιός, δάσκαλος ή σχολικός σύμβουλος, φύλακας σε εμπορικό κέντρο, ταμίας. Το παιδί πρέπει να γνωρίζει ότι, αν και είναι εντάξει να πουν ένα γεια σε έναν ξένο όταν βρίσκεστε κοντά του, δεν χρειάζεται να μιλήσουν με κάποιον/ιαν άγνωστο/η εάν δεν είστε εκεί.
Δώστε στο παιδί σας να καταλάβει ότι δεν θα στείλετε ποτέ κάποιον που δεν γνωρίζει να το παραλάβει από το σχολείο ή από κάπου αλλού
Αν χαθεί εξηγήστε του τι πρέπει να κάνει
- Να σταματήσει. Μόλις το παιδί συνειδητοποιήσει ότι έχει χαθεί, πρέπει να σταματήσει να κινείται. Πείτε του ότι θα τον ψάχνετε στο τελευταίο σημείο που είσαστε μαζί και ότι αν εκείνο περιπλανιέται στο χώρο θα είναι πιο δύσκολο να βρει ο ένας τον άλλο.
- Να κοιτάζει γύρω του. Θα πρέπει να ερευνήσει τον χώρο και να προσπαθήσει να εντοπίσει εσάς ή κάποιον άλλο ενήλικα εμπιστοσύνης, όπως μια μητέρα με παιδιά
- Να έχει «ανοιχτά» τα αυτάκια του. Διαβεβαιώστε το παιδί σας ότι θα φωνάζετε το όνομά του και θα πρέπει να έχει το νου του για να ακούσει. Πείτε του επίσης ότι πιθανότατα θα υπάρχει ένας θάλαμος ανακοινώσεων όπου θα βρίσκεστε για να το αναζητήσετε.
Ποτέ να μην μπαίνει σε αυτοκίνητα ή να κρατάει μυστικά που κάποιος μεγάλος του είπε. Είναι σημαντικό να σας πει αμέσως εάν κάτι από τα παραπάνω συμβεί.
Δώστε παραδείγματα στα παιδιά σας για τις πιο συνήθεις μεθόδους –τρικ που χρησιμοποιούνται από επιτήδειους για να προσελκύσουν την παιδική προσοχή και στην συνέχεια να επιτύχουν την αποπλάνησή τους.
Ζητούν βοήθεια: Μπορείς να με βοηθήσεις να βρω το σκυλάκι/γατάκι μου;
Χρησιμοποιούν εξουσία: Μοιάζεις με το αγόρι/κορίτσι που έσπασε το παράθυρο μου όταν παίζατε μπάλα. Έλα, πάμε να μιλήσουμε στους γονείς σου.
Προσφέρουν δώρα: Πηγαίνω να αγοράσω παγωτό. Θέλεις να σου δώσω;
Τρομοκρατούν: Η μαμά σου χτύπησε και μου ζήτησε να έρθω να σε πάρω για να πάμε μαζί να την βοηθήσουμε
Να μάθει να λέει «όχι».
Οι «ύποπτοι άγνωστοι» ψάχνουν να βρουν παιδιά που είναι ντροπαλά και φοβούνται στο να αντισταθούν σε κάποιον μεγαλύτερο. Μάθετε στο παιδί να φεύγει από μια κατάσταση που το κάνει να νιώθει άβολα και να φωνάζει δυνατά ώστε να τραβήξει την προσοχή των γύρω του
Χρησιμοποιήστε Παιχνίδι ρόλων
Το παιχνίδι ρόλων είναι το κλειδί για τη διδασκαλία των παιδιών για το πώς να χειριστούν τις δύσκολες στιγμές. Ερωτήματα του τύπου “Τι θα γινόταν αν;” είναι μια ευκαιρία να εξασκηθούν τα παιδιά στον χειρισμό τέτοιον καταστάσεων, απλά φροντίστε να παραμείνετε θετικοί και να μην τρομάζετε το παιδί σας.
Αποφύγετε τις τρομακτικές δηλώσεις.
Για παράδειγμα “Ένας ξένος μπορεί να σε πάρει μακριά από μένα ή να σε κλέψει!” ή “Μπορεί να μην σε ξαναδώ ποτέ!” Αυτό θα τρομάξει άσκοπα το παιδί σας. Πείτε απλά στο παιδί « Θέλω να ξέρω πού βρίσκεσαι και να μπορώ να σε πάρω σπίτι μαζί μου»
Επανάληψη
Δεν χρειάζεται να το παρακάνετε. Επαναλάβετε τα παραπάνω σε μηνύματα σε κατάλληλες ευκαιρίες, όπως στις διακοπές ή πριν από ένα ταξίδι ή οποιοδήποτε στιγμή το παιδί πρόκειται να βρεθεί σε δημόσιο περιβάλλον με κόσμο που δεν γνωρίζει.
