Οι αόρατοι φίλοι τους!
Είναι πολύ συχνό φαινόμενο στα παιδιά προσχολικής ηλικίας να έχουν έναν ή πολλούς αόρατους φίλους. Οι αόρατοι φίλοι μπορεί να έχουν οποιαδήποτε μορφή. Άλλες φορές είναι άνθρωπος, άλλες ζωάκι. Αυτός ο αόρατος φίλος παίζει με τα παιδιά. Έρχεται μόνο όταν εκείνα το επιθυμούν. Και πολλές φορές πράγματα που απαγορεύονται, τα κάνει εκείνος ή τους λέει εκείνος να τα κάνουν. Το σίγουρο είναι ότι η επινόηση ιστοριών με φανταστικούς φίλους δίνει στα μικρά μια αίσθηση δύναμης, τη δύναμη να αντισταθούν στο αίσθημα ενοχής όταν έχουν κάνει π.χ. μια ζημιά, να ονειρευτούν, ακόμη και να δημιουργήσουν ένα δικό τους κόσμο. Όλο αυτό τρομάζει τους γονείς και συχνά τους θυμώνει.
Το παιδί μέχρι τα έξι του χρόνια δεν μπορεί να ξεχωρίσει ακόμα το φανταστικό από το αληθινό. Ο αόρατος φίλος βρίσκεται στην φαντασία του και εξυπηρετεί κάποιες ανάγκες του.
Γιατί χρειάζονται, όμως, τα μικρά ένα φανταστικό φίλο; Σε τι τα βοηθάει;
Είναι ένας τρόπος με τον οποίο το παιδί πειραματίζεται με την πραγματικότητα και δοκιμάζει τα όνειρά του: «Μπορώ αλήθεια να είμαι πριγκίπισσα, ή μπορώ μόνο να το φαντάζομαι;». Μετά από αυτό, είναι καλύτερα προετοιμασμένο να δεχτεί τον πραγματικό κόσμο, γιατί, όσο δυσάρεστος κι αν του φαίνεται, ξέρει ότι μπορεί πάντα να ονειρεύεται με το δικό του τρόπο. Οι «φίλοι» του παιδιού το βοηθούν επίσης να χειρίζεται τα άγχη του. Στην ηλικία των τεσσάρων ετών είναι πιθανό το μικρό να φοβάται τα σκυλιά, τους θορύβους ή τα φαντάσματα που είναι κρυμμένα στο ντουλάπι. Οι φανταστικοί φίλοι του φοβούνται μαζί του, ή είναι δυνατοί και γενναίοι και του δίνουν κουράγιο. Ιδιαίτερα, τα δειλά και ευαίσθητα παιδιά χρησιμοποιούν τους φανταστικούς φίλους σαν μια μορφή προστασίας. Την ύπαρξη τους το παιδί την θεωρεί πραγματική. Θυμώνει και απογοητεύεται όταν αμφισβητούν οι γονείς του την ύπαρξη αόρατου φίλου του. Πολλές φορές λέει στους γονείς του να του βάλουν να φάει, να τον σκεπάσουν πριν κοιμηθεί ή μην κάτσουν απάνω του για να μην τον τραυματίσουν. Τα παιδιά έχουν την ανάγκη να βάλουν και τους γονείς τους στο φανταστικό τους κόσμο. Οι γονείς φοβούμενοι μην τρελαθεί το παιδί αρνούνται πεισματικά τον αόρατο φίλο. Όλο αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τα παιδιά να προσκολλούνται σε αυτή την ιδέα ακόμα και όταν περάσουν στο επόμενο αναπτυξιακό στάδιο.
Στην παιδική ηλικία 6 έως 12 ετών το παιδί αρχίζει σιγά σιγά να ξεχωρίζει το πραγματικό από το φανταστικό. Μπορεί να καταλάβει τι είναι σωστό και τι λάθος. Όμως παρ? όλη την αναπτυξιακή τους πρόοδο κάποια παιδιά διατηρούν τους αόρατους φίλους τους. Οι αόρατοι φίλοι σε αυτά τα παιδιά φανερώνουν τις δυσκολίες τους να αντεπεξέλθουν στις απαιτήσεις των γονιών και του σχολείου και τις έντονες συναισθηματικές ανάγκες τους. “Υπάρχουν περιπτώσεις που τα παιδιά που δημιουργούν αυτούς τους φανταστικούς φίλους είναι ιδιαίτερα μοναχικά, στενοχωρημένα ή δεν έχουν την ικανότητα να εκφράσουν με λόγια αυτό που τα απασχολεί.”
“Κάποιοι φανταστικοί φίλοι μπορεί να μην είναι και τόσο καλοί. Μπορεί να είναι τρομακτικοί, να καταδιώκουν το παιδί, να το υποβιβάζουν και να το κρίνουν άσχημα.”
Στην προσχολική ηλικία οι φανταστικοί φίλοι λειτουργούν σαν την τέλεια παρέα για παιχνίδι και αναπτύσσουν την φαντασία του. Όμως μετά τα 6 χρόνια του παιδιού οι αόρατοι φίλοι είναι σημάδι μιας συναισθηματικής διαταραχής του. Σε αυτή την περίπτωση το παιδί σας χρειάζεται βοήθεια από ειδικό.
Στεργιοπούλου Ελευθερία.
Ψυχολόγος για παιδιά, εφήβους, οικογένεια.
