Είσαι γονιός και τα παιδιά σου έχουν φτάσει σε «εκείνη» την ηλικία όπου σκέφτεσαι ότι θα ήταν διασκεδαστικό να μοιραστείς μαζί τους την αγάπη σου για τη φύση και μια πεζοπορία με παιδιά…

Εδώ λοιπόν είναι ένας οδηγός που κάθε γονιός πρέπει να έχει για να κάνει πεζοπορία με παιδιά. Πιστέψτε μας… Θα σώσει τα νεύρα σας, το χρόνο σας και θα βοηθήσει να διασκεδάσετε!

Ξεκινάμε;

1. Πουλήστε το!

Όχι το παιδί βρε! Πουλήστε τους την ιδέα της πεζοπορίας και της διασκέδασης. Είτε το πιστεύετε, είτε όχι τα παιδιά σας μπορεί να έμαθαν στο σχολείο για τη φύση, τα πουλάκια και τις μελισσούλες, αλλά αυτό απέχει πολύ από το να «λαχταράει» ένα παιδί την πεζοπορία.

Πρώτα από όλα δεν έχει καθόλου εμπειρία τι σημαίνει πραγματικά η πεζοπορία στη φύση και πόσο μαγικό μπορεί να είναι αυτό στο μυαλό τους. Τα παιδιά σας… εχμ… πως να το κάνουμε… δεν είναι «εσείς».

Δεν έχουν τις δικές σας εμπειρίες στη φύση και ενδέχεται (λέω… ίσως) να αγαπάνε το tablet τους λίγο περισσότερο, χωρίς να πιστεύουν ντε και καλά ότι «μια βόλτα στη φύση σου δίνει γαλήνη και ηρεμία». Πείτε την αλήθεια… Πότε τα είδατε «γαλήνια και ήρεμα» για ώρα (ο ύπνος δεν πιάνεται); Αυτά μάλλον απασχολούν εσάς περισσότερο. Σωστά;

Οπότε; Οπότε πρέπει να τους το «πουλήσετε» το όλο σκεπτικό και εμπειρία.

2. Σχεδιάστε από το τέλος προς την αρχή

Θυμόσαστε μήπως τον εαυτό σας μετά από μια πολύωρη πεζοπορία; Λοιπόν, σίγουρα θυμόσαστε την κούραση και τα πρησμένα/πονεμένα πόδια. Σκεφτείτε λοιπόν πως θα νιώσουν τα παιδιά. Ελέγξτε το χρονικό πλαίσιο που θα κρατήσει η πεζοπορία, την απόσταση και υπολογίστε τις δραστηριότητες που θα κάνετε, τις στάσεις και το ρυθμό που θα χρειαστεί.

Εάν «πάρετε τα βουνά» πρώτη φορά, μην υπολογίσετε να περπατάτε για πολλές ώρες. Καλύτερα να είστε ασφαλείς παρά να το μετανιώσετε. Και μια που μιλάμε για ασφάλεια, βεβαιωθείτε ότι έχετε μαζί σας ένα σωστό φαρμακείο για πρώτες βοήθειες. Για παράδειγμα, για τσιμπήματα από κουνούπια ή άλλα έντομα, φυτά που προκαλούν φαγούρα και τέτοια. Προσχεδιάστε για «μικρές καταστροφές», που συνήθως δεν θα συμβούν αλλά καλό είναι να είστε προετοιμασμένοι. Εάν πηγαίνετε μαζί με μια ομάδα οργανωμένη μην επαφίεστε στο τι ενδέχεται να έχει ο άλλος μαζί του. Βεβαιωθείτε ότι το σακίδιο σας χωράει περισσότερα από τα δικά σας πράγματα. Πολύ πιθανόν τα πιτσιρίκια να κουραστούν και να κουβαλήσετε και τα δικά τους.

Φυσικά, τα παιδιά πρέπει να μάθουν να κουβαλούν κάποια βασικά πράγματα όπως το νερό τους και τα snacks τους, ώστε μέσα από αυτό να καταλάβουν την έννοια του «φροντίζω τον εαυτό μου και είμαι υπεύθυνη/ος». Παρόλα αυτά πάρτε μαζί έξτρα νερό γιατί πολλές φορές τα παιδιά δεν καταλαβαίνουν πόσο πίνουν και το πίνουν όλο μαζί, έτσι για πλάκα.

3. Βάλτε «καύσιμα» στην ομάδα

Τα παιδιά καταναλώνουν ενέργεια πιο γρήγορα από τους ενήλικες (συνήθως) γιατί δεν έχουν όρια ή αυτοσυγκράτηση. Τα «δίνουν όλα» μαζεμένα. Πρέπει να κρατάτε «τη μηχανή αναμμένη» λοιπόν, αλλιώς θα ακούτε συνέχεια τη γκρίνια του «μαμά/μπαμπά πεινάω». Οπότε, ναι θα ζητήσουν για να φάνε κάτι καθώς περπατάτε, οπότε κάποια υγιεινά snacks θα είναι απαραίτητα. Επίσης καλό θα ήταν να φάνε κάτι αμέσως πριν ξεκινήσει η πεζοπορία. Έτσι θα έχουν ενέργεια να καίνε καθώς περπατάνε.

Έχετε κατά νου ότι μια διαδρομή συνήθως σημαίνει πάω και γυρνάω (κυκλική) εκτός και εάν σας περιμένει αυτοκίνητο στο τέλος της μιας κατεύθυνσης. Οπότε υπολογίστε το φαγητό ανάλογα.

Βεβαιωθείτε ότι τα snacks που θα πάρετε δεν είναι του τύπου «λιώνει μετά από 10 λεπτά στο σακίδιο». Καθώς περπατάτε θερμαίνεται και το σακίδιο από τη θερμοκρασία σώματος. Οπότε καλύτερα «στεγνά» snacks αλλιώς θα λερωθείτε παραπάνω από όσο θα θέλατε.

4. Σωστή ενδυμασία

Ο βασικός κανόνας είναι: Τα σωστά παπούτσια. Μπορείς κάπως να βολέψεις τα άλλα ρούχα και χρειαζούμενα αλλά τα παπούτσια είναι σημαντικός παράγοντας, εκτός και εάν θέλετε απλά να περπατάτε σε ασφάλτινο δρόμο, όπου και απλά αθλητικά είναι μια χαρά. Τα σωστά παπούτσια ενισχύουν την ασφάλεια σε αγροτικούς δρόμους και ανηφόρες/κατηφόρες. Βεβαιωθείτε ότι τα παιδιά έχουν φορέσει και περπατήσει τα παπούτσια μερικές φορές πριν πάτε για πεζοπορία. Αυτό θα κάνει τα παπούτσια πιο μαλακά και θα μειωθεί ο κίνδυνος για φουσκάλες και πόνους θα μειωθεί.

Δεν θέλετε το παιδί σας να προσπαθεί να περπατήσει με φουσκάλες.

Θα χρειαστείτε επίσης καπέλο, αντηλιακό και λογικά κάποια γυαλιά ηλίου για μέρες με δυνατό ήλιο και ζέστη. Το καπέλο χρειάζεται έτσι και αλλιώς γιατί σε μια μέρα με συννεφιά μπορεί να πιάσει κάποια ψιλή βροχή.

Φυσικά εάν θέλετε να το πάτε παραπέρα και να πάρετε ειδικά παντελόνια, πουκάμισα ή ότι άλλο εξαρτάται αποκλειστικά από την τσέπη σας.

Ο σκοπός είναι η ασφάλεια και η άνεση. Με αυτή τη σειρά.

5. Προσχεδιάστε για διασκέδαση

Θυμηθείτε ότι όλο αυτό το κάνετε γιατί πιστεύετε ότι είναι ευχάριστο και διασκεδαστικό. Όλοι σας λογικά θέλετε να περάσετε καλά. Τα παιδιά σας έχουν τα δικά τους μέτρα και σταθμά για το τι θεωρούν διασκέδαση. Συνήθως όλα τα παιδιά αγαπάνε -σε μικρό ή μεγάλο βαθμό 2 πράγματα: την περιπέτεια και τα μυστήρια.

Οργανώστε την πεζοπορία έτσι ώστε τα παιδιά να εμπλακούν ερευνώντας, εξερευνώντας, και αποκαλύπτοντας πράγματα. Εάν έχετε ήδη κάνει μια φορά την ίδια διαδρομή (και αυτό είναι η καλύτερη περίπτωση), τότε θυμηθείτε κάποια σημεία όπου κάτι ιδιαίτερο υπάρχει ή συμβαίνει.

Ίσως σε κάποιο σημείο υπάρχει μια κρυφή λίμνη ή ένα δέντρο με παράξενο σχήμα. Ίσως σε κάποιο άλλο υπάρχει ένας βράχος που μοιάζει με τεράστιο βάτραχο.

Φτιάξτε μια σελίδα με στοιχεία που πρέπει να ανακαλύψουν καθώς περπατάνε. Μια λίστα όπου τα παιδιά θα σημειώνουν ή σβήνουν κάθε στοιχείο που ανακάλυψαν.

Για παράδειγμα:

• Να βρούμε ένα φύλλο που είναι μεγαλύτερο από το πόδι μας
• Να βρούμε ένα ραβδί που θα είναι το μαγικό μας ραβδί για να πολεμήσουμε τους δράκους
• Και άλλα…

Το ραβδί μπορεί να πρέπει να κοπεί «από το μαγικό δέντρο» στο κέντρο του δάσους.

Με τέτοια και άλλα τα παιδιά μπαίνουν στο μυαλό τους σε ένα κόσμο περιπέτειας. Δεν είναι πλέον πεζοπορία. Είναι ανακάλυψη, με θησαυρούς και μαγεία.

Προετοιμάστε τα λοιπόν. Θα ξετρελαθούν.

Εάν είναι εφικτό, διαλέξετε μια διαδρομή όπου υπάρχει κάτι πολύ όμορφο στο τέλος. Ο σκοπός είναι να εντυπωθούν όμορφες αναμνήσεις στο νου τους.

Βάλτε και μερικές καταστάσεις «ελεγχόμενου κινδύνου» στο πρόγραμμα. Για παράδειγμα να περάσετε μια ξύλινη ή μεταλλική γέφυρα που περνάει πάνω από ένα ποτάμι, προς το μονοπάτι που οδηγεί «στον τόπο που μένουν οι νεράιδες ή οι πολεμιστές του δάσους»!

6. Κάντε τους όλους αρχηγούς με τη σειρά

Εσείς είστε η/ο αρχηγός φυσικά αλλά οι μικροί εξερευνητές σας θέλουν να συμμετέχουν παρακολουθώντας όλα όσα τους φαίνονται περίεργα. Αφήστε τους να διασκεδάσουν και μάθετέ τους την έννοια της υπευθυνότητας με το να αλλάζετε ποιος είναι ο αρχηγός/οδηγός της ομάδας ανά διαστήματα. Αναθέστε ηγετικούς ρόλους.

Ο εκάστοτε «αρχηγός» μπορεί να κρατάει επίσης το «ραβδί του αρχηγού». Ο αρχηγός δείχνει το δρόμο, καθώς διαβάζει το χάρτη (μαζί σας). Είναι ένας ωραίος τρόπος να έχουν αυτή την εμπειρία τα παιδιά. Στο μυαλό τους είναι σημαντικό να είσαι ο αρχηγός σε μια περιπέτεια, τόσο για τα εξωστρεφή όσο και για τα εσωστρεφή παιδιά.

Φυσικά τον έλεγχο τον έχετε εσείς αλλά παρεμβαίνοντας στρατηγικά, ζητώντας την άδειά τους.

Κάθε παιδί μπορεί να έχει άλλο ρόλο ανά διαστήματα. Για παράδειγμα το ένα παιδί είναι ο αρχηγός και το άλλο ο «ανιχνευτής» και να αλλάζουν μεταξύ τους.

Αρκετές φορές είναι καλό να προσκαλείτε και φίλους των παιδιών να έρθουν μαζί σε μια πεζοπορία μια που με αυτούς περνούν χρόνο μαζί εκτός του σπιτιού.

Έτσι θα έχουν άλλο ένα τρόπο διασκέδασης, γιατί μην ξεχνάμε ότι είστε ο μπαμπάς ή η μαμά τους αλλά είστε και… ο/η «μεγάλος/η».

Θυμηθείτε τα δικά σας δηλαδή.

7. Μάθετε κάτι όλοι μαζί

Προετοιμαστείτε και φέρτε μαζί σας μερικές σημειώσεις ή ένα βιβλίο για τη φύση και τη γεωγραφία της περιοχής που θα περπατήσετε. Μάθετε για τα διαφορετικά φυτά που θα συναντήσετε και την αξία τους για τους ανθρώπους και το οικοσύστημα.

Ανάλογα τις ηλικίες των παιδιών, ξέρετε ότι σε μικρό ή μεγάλο βαθμό κάνουν τέτοια πράγματα και στο σχολείο. Δεν τους είναι ξένα σαν λογική.

Εσείς κάντε το με έναν ενδιαφέροντα τρόπο. Για παράδειγμα όταν τους μιλάτε να είστε αστείοι. Μιλήστε όπως στις ταινίες μυστηρίου με μια μυστηριώδη φωνή σαν να μιλάτε για θαύματα καταπληκτικά που συμβαίνουν εκεί μπροστά τους.

Γίνετε παιδί!

Εάν υπάρχουν αποτυπώματα από άλλα ζώα και μπορείτε να τα ξεχωρίσετε, χρησιμοποιήστε το βιβλίο σας για να μάθετε και να πείτε για αυτά τα ζώα στα παιδιά.

Δεν χρειάζεται φυσικά να γίνει η εκδρομή σας «τάξη σχολείου» με την αυστηρή βαρετή έννοια αλλά καθώς περπατάτε ο χρόνος πρέπει να γεμίζει με πράγματα και για τα παιδιά. Ο περιπατητικός διαλογισμός με αφωνία και ησυχία είναι για τους μεγάλους… Μόνο.

Έτσι, με την εμπλοκή και την ενασχόληση, μειώνεται δραστικά ο «κίνδυνος» να έρθει το «σύνδρομο της βαρεμάρας» που πιάνει τα πιτσιρίκια πολύ εύκολα.

8. Θέλω τουαλέτα

Ω ναι… Θα χρειαστεί να κάνετε διαλείμματα -και- για αυτό. Ενδεχομένως και συχνά. Βεβαιωθείτε ότι έχετε μαζί σας υγρά μαντηλάκια. Είναι χρήσιμα για να καθαρίσουν όλοι τα χέρια τους μετά από σνακς αλλά και μετά από παιχνίδι με τη λάσπη και τα χώματα. Καλύτερα επίσης να έχετε επιπλέον κάποια εμποτισμένα με οινόπνευμα εκτός από τα απλά υγρά.

Μάθετε τα παιδιά σας περί υπευθυνότητας μαζεύοντας τα σκουπίδια που κάνετε και πείτε τους το γιατί. Το πρακτικό γιατί και όχι απλά «δεν κάνει να αφήνουμε σκουπίδια στη φύση».

9. Καταλαβαίνοντας πότε να σταματήσετε

Τα σκεπτικά του «να κάνουμε αυτό το επιπλέον χιλιόμετρο» και του να «υπερβούμε τα όριά μας» είναι ωραία σε ταινίες και βιβλία αλλά εσείς έχετε τα παιδιά μαζί σας. Αυτό σημαίνει έναν διαφορετικό τρόπο σκέψης και διαφορετικά επίπεδα αντοχής ανά άτομο.

Ναι ίσως στριφογυρνάνε μέσα στο σπίτι σαν τις σβούρες αλλά βάλτε τα να περπατάνε κάποιες ώρες και μπορεί να πέσουν κάτω να κοιμούνται στο έδαφος. Δεν θέλετε να τα «σέρνετε» στην επιστροφή ή να τα κουβαλάτε στα χέρια σας. Και φυσικά δεν θέλετε… τη Γκρίνια!

Θέλετε να περάσετε καλά. Οπότε σεβαστείτε τα όρια του καθενός στην ομάδα.

10. Βγάλτε φωτογραφίες

Βεβαιωθείτε ότι έχετε βγάλει φωτογραφίες από πράγματα και «στιγμές». Τα παιδιά θα θέλουν αν μοιραστούν την περιπέτεια που έζησαν με άλλα παιδιά. Εσείς θα θέλετε να θυμάστε κάποιο σημείο ή εκεί που «ο Γιώργος και η Κατερίνα πάτησαν πάνω σε κακά από σκίουρο και η Κατερίνα φώναζε».

Ενθαρρύνετε τα παιδιά (και εσάς) να βγάζετε φωτογραφίες σε αστείες πόζες ή αγκαλιάζοντας ένα δέντρο ή ότι σας έρθει. Αφήστε τον εαυτό σας ελεύθερο.

Η φύση είναι ένα εξαιρετικό σχολείο για μικρούς και μεγάλους και είναι καλό να μάθουμε να είμαστε άνετοι με τα διαφορετικά σας στοιχεία.

Αποφασίστε το ότι θα σκονιστούν ή θα λασπωθούν. Πάρτε το απόφαση. Και πάρτε και φωτογραφίες. Απλά στο αυτοκίνητο επιστροφής έχετε ένα 2ο ζευγάρι παπούτσια ή ρούχα. Για τα παιδιά η σκόνη/λάσπη δεν είναι τέτοια, αλλά περιπέτεια. Η φύση είναι γεμάτη από σκόνη και αν δεν πέσει και λίγη επάνω σας τότε πως στην ευχή περάσατε από μέσα της και διασκεδάσατε;

Για να το πούμε συνοπτικά… Οι ήρωες λερώνονται. Αυτό.

Απολαύστε τις πεζοπορίες στη φύση καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν. Μαθαίνουμε κι εμείς από τα παιδιά καθώς είμαστε στη φύση. Κυρίως πως να διασκεδάζουμε μαζί τους.

Να περνάτε καλά!

Αρθρογράφος: O Χρήστος Βασιλόπουλος είναι travel blogger και γράφει και σε αυτό το website για δραστηριότητες στη φύση σε όλη την Ελλάδα.