Μία από τις πιο δύσκολες δουλειές του να είσαι γονιός είναι να μιλάς στα παιδιά σου για δύσκολα θέματα, γιατί δεν είναι πάντα εύκολο να βρεις τις κατάλληλες λέξεις πάνω σε ζητήματα που αφορούν στην βία, τον ρατσισμό, τα ναρκωτικά ή άλλα εξίσου σημαντικά θέματα.
Όμως, στον κόσμο του σήμερα που ακόμα και τα πιο μικρά παιδιά είναι εκτεθειμένα στην υπερπληροφόρηση, είναι πολύ σημαντικό να ξέρεις πώς μπορείς να αντιμετωπίσεις την κάθε πρόκληση και να μιλήσεις με έναν τέτοιο τρόπο στα παιδιά σου ώστε να νιώσουν ασφάλεια και να τα βοηθήσεις να κατανοήσουν τον κόσμο γύρω τους ενδυναμώνοντας παράλληλα την μεταξύ σας σχέση.
Δείχνοντας στα παιδιά τον τρόπο που πρέπει να κάνουν ερωτήσεις, να συλλέγουν, να ερμηνεύουν και να διασταυρώνουν τις πληροφορίες, τα βοηθάς να αναπτύξουν την κριτική τους ικανότητα.
Όταν το παιδί σου μαθαίνει κάτι τρομακτικό, όπως για παράδειγμα μία φυσική καταστροφή ή ένα τρομοκρατικό χτύπημα, δεν ξέρεις τι να του πεις για να το καθησυχάσεις. Ωστόσο ανάλογα με την ηλικία του θα πρέπει να χειριστείς διαφορετικά το κάθε ζήτημα και να το βοηθήσεις να επεξεργαστεί την κάθε πληροφορία. Γιατί το κάθε παιδί αντιλαμβάνεται διαφορετικά τον κόσμο και έχει τις δικές του ευαισθησίες ανάλογα με την ηλικία και την ανάπτυξή του. Κι εσύ μπορείς να του εξηγήσεις ορισμένα πράγματα ανάλογα με αυτά τα δεδομένα.
Μία ειλικρινής συζήτηση με το παιδί σου σε βοηθάει να δώσεις νόημα σε καθετί που του φαίνεται ανεξήγητο. Τα tips που ακολουθούν θα σε βοηθήσουν να κουβεντιάσεις κάθε δύσκολο θέμα μαζί του.
2–6 ετών
Το παιδιά σε αυτήν την ηλικία δεν έχουν αρκετή εμπειρία για να κατανοήσουν δύσκολα θέματα. Τα μέλη της οικογένειάς τους αποτελούν το κέντρο του κόσμου τους, συνεπώς εστιάζουν στο πώς τα πράγματα επηρεάζουν αυτούς. Είναι πολύ ευαίσθητα σε ότι αφορά στους γονείς τους και σίγουρα είναι πολύ δύσκολο να τους εξηγήσεις ορισμένα πράγματα. Από την άλλη όμως είσαι σε θέση να διαχειριστείς την έκθεση τους στα media γι’ αυτό δοκίμασε τα εξής:
Περιόρισε τις ειδήσεις
Κάνε ότι μπορείς για να περιορίσεις την έκθεσή τους στην τηλεόραση και ιδιαίτερα σε ακατάλληλα προγράμματα. Κλείσ’ την, βάλε mute ή επίλεξε ένα κανάλι που ανταποκρίνεται στην ηλικία τους.
Καθησύχασέ τα με λέξεις και χειρονομίες
Πες τους ότι είναι ασφαλή και εκείνα και όλοι σας. Μία αγκαλιά θα βοηθήσει πολύ.
Συζητήστε τα συναισθήματά τους και τα δικά σας
Πες τους ότι δεν είναι κακό να φοβούνται, να είναι στενοχωρημένα ή μπερδεμένα και κάνε τα να καταλάβουν πως όλοι μας αισθανόμαστε έτσι πολλές φορές.
Μάθε τι ξέρουν
Ίσως το παιδί σου δεν μπορεί να καταλάβει ακριβώς τι έχει συμβεί. Ρώτησέ το τι πιστεύει ότι έχει συμβεί πριν με τη σειρά σου του πεις εσύ.
Εξήγησε τα πράγματα με απλούς όρους
Προσπάθησε να εξηγήσεις κάθε δύσκολο ζήτημα χρησιμοποιώντας πολύ απλή γλώσσα.
Απόφυγε τους χαρακτηρισμούς
Προσπάθησε να αποφύγεις οποιονδήποτε χαρακτηρισμό αναφορικά με την καταγωγή κάποιου, την εξωτερική του εμφάνιση ή την οικονομική του κατάσταση.
Κάνε συσχετισμούς
Προσπάθησε να υπενθυμίσεις στο παιδί μία παρόμοια κατάσταση για να μπορέσεις να του εξηγήσεις καλύτερα κάτι.
Χρησιμοποίησε βασικές λέξεις για τα συναισθήματα τους
Τα παιδιά καταλαβαίνουν τα απλά συναισθήματα αλλά όχι τα πιο σύνθετα, όπως για παράδειγμα τις ψυχικές ασθένειες.
Πες ότι κάποιος έχει τον έλεγχο
Για παράδειγμα ότι εσύ ή ο μπαμπάς δεν θα αφήσετε τίποτα κακό να συμβεί σε εκείνα ή την οικογένειά σας ή ότι η ασυτνομίά θα συλλάβει τον κακό.
7–12 ετών
Τα παιδιά αυτής της ηλικίας μπορούν να διαβάζουν και να γράφουν, συνεπώς εκτίθενται πιο εύκολα και πιο συχνά σε ακατάλληλο για την ηλικία τους περιεχόμενο, όπως για παράδειγμα βίαια video games ή εικόνες. Θα πρέπει να βρεις έναν τρόπο να μιλήσετε χωρίς να αισθανθούν ντροπή, αμηχανία ή άρνηση.
Περίμενε την κατάλληλη στιγμή
Σε αυτήν την ηλικία, τα παιδιά είναι πολύ πιθανό να έρθουν από μόνα τους σε εσένα αν μάθουν ή δουν κάτι τρομακτικό. Από την άλλη βέβαια μπορείς κι εσύ να τα ρωτήσεις αν θέλουν να συζητήσουν κάτι. Αν σου πούνε όχι, μην τα πιέσεις. Περίμενε να στο ζητήσουν από μόνα τους.
Μάθε τι ξέρουν
Ρώτησε το παιδί σου τι έχει ακούσει ή τι λένε οι φίλοι του στο σχολείο για αυτό. Δώσε απλές απαντήσεις και απόφυγε τις πιο σύνθετες γιατί μπορεί να το τρομάξεις περισσότερο.
Δημιούργησε ένα ασφαλές πλαίσιο συζήτησης
Εξήγησε ότι είναι πολύ δύσκολο να μιλάς για ορισμένα θέματα, ακόμα και αν είσαι μεγάλος. Διαβεβαίωσέ το επίσης ότι δεν θα θυμώσεις και πες ότι μπορεί να σε ρωτήσειοτιδήποτε.
Δώσε ένα γενικό πλαίσιο
Τα παιδιά πρέπει να γνωρίζουν τις συνθήκες ενός γεγονότος για να μπορέσουν να το κατανοήσουν πλήρως.
Αντιμετώπισε την περιέργειά τους
Αν το παιδί σου ψάχνει να βρει απαντήσεις στο διαδίκτυο για θέματα που το απασχολούν θα πρέπει να του εξηγήσεις ότι μπορείς εσύ να του δώσεις τις απαντήσεις που ζητάει. Αν πάλι ντρέπεται, μπορείς να του δώσεις εσύ το κατάλληλο για την ηλικία του περιεχόμενο για να λύσει τις απορίες του.
Σεβάσου τα συναισθήματά τους
Δεν ξέρεις τι μπορεί να επηρεάσει το παιδί σου. Πες του πώς αισθάνεσαι εσύ και ρώτησέ το πώς αισθάνεται εκείνο.
Ενθάρρυνε την κριτική του σκέψη
Κάνε στο παιδί σου τις κατάλληλες ερωτήσεις και βοήθησέ το να κατανοήσει ένα θέμα σε βάθος.
Αναζήτησε τα θετικά
Προσπάθησε να είσαι αισιόδοξος και παρότρυνέ το να κάνει το ίδιο.
Έφηβοι
Οι έφηβοι είναι εκτεθειμένοι σε κάθε είδους πληροφορία. Επιπλέον έχουν την δυνατότητα να σχολιάζουν οτιδήποτε μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ενδεχομένως χωρίς καν εσύ να το γνωρίζεις.
Ενδιαφέρονται πολύ περισσότερο για το τι πιστεύουν οι φίλοι τους ή οι εικονικοί τους φίλοι, παρά εσύ και εκνευρίζονται με τους καθηγητές τους που θεωρούν ότι τα ξέρουν όλα με αποτέλεσμα να στρέφονται στα media και στο διαδίκτυο για να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους.
Ενθάρρυνε τον διάλογο
Οι έφηβοι πρέπει να γνωρίζουν ότι μπορούν να κάνουν ερωτήσεις και να συζητούν ελεύθερα για καθετί που τους απασχολεί, χωρίς να φοβούνται τις συνέπειες.
Κάνε ανοιχτές ερωτήσεις
Και ζήτησέ τους να στηρίξουν την γνώμη τους με επιχειρήματα.
Παραδέξου ότι δεν γνωρίζεις κάτι
Καθώς το παιδί σου περνάει την φάση της εφηβείας είναι πολύ σημαντικό να κατανοήσει ότι οι γονείς του δεν έχουν όλες τις απαντήσεις.
Κάνε τα να καταλάβουν την πολυπλοκότητα ορισμένων θεμάτων
Κάποια προβλήματα φαντάζουν άλυτα. Ρώτησέ τους την γνώμη τους καθώς και ποια πιστεύουν ότι μπορεί να είναι η λύση.
Μοιράσου τις αξίες σου
Και το σημαντικότερο εξήγησέ τους τα πιστεύω σου.
Συζητήστε τα νέα τους
Τα παιδιά σου μοιράζονται τα νέα τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Διαβεβαίωσέ τα ότι το ίδιο μπορούν να κάνουν και με εσένα.
