Ένα σύνηθες σενάριο που επικρατεί στη ζωή των περισσότερων γονέων είναι να παραγκωνίζουν τις προσωπικές τους ανάγκες και να αφιερώνονται πλήρως στην ικανοποίηση των αναγκών των παιδιών τους. Όπως όμως ένα αυτοκίνητο δε μπορεί να πάρει μπρος χωρίς βενζίνη, έτσι και οι απόδοση των γονέων προς τα παιδιά μειώνεται εάν οι ίδιοι δεν κάνουν συχνές παύσεις για να ανακτήσουν την ενέργεια τους.
Γράφει η Χριστιάνα Ιορδάνου, M.Sc, PhD(can),
Ψυχολόγος – Δραματοθεραπευτρια
Υποψήφια Διδάκτωρ Ψυχολογίας Παν/μίου Lancaster Μ. Βρετανίας
www.ekseliksis.gr
Ένας εξουθενωμένος, εκνευρισμένος ή θυμωμένος γονέας δε μπορεί να ανταποκριθεί ικανοποιητικά στις ανάγκες του παιδιού του, ούτε να απολαύει τη σχέση του μαζί του, γεγονός που έχει αρνητικές επιπτώσεις στο παιδί. Επομένως, εάν θεωρείται ότι με το να βάζετε την ικανοποίηση των δικών σας αναγκών σε δεύτερη μοίρα ωφελείτε το παιδί σας ξανασκεφτείτε το.
Όσο ευχάριστος και πολύτιμος και αν είναι ο χρόνος που περνάτε με τα μικρά παιδιά σας, ύστερα από πολλές ώρες ενασχόλησης μαζί τους είναι πιθανό να αισθανθείτε ότι έχετε απορυθμιστεί σωματικά και συναισθηματικά, γεγονός που οδηγεί σε έντονο στρες. Εάν αισθάνεστε ότι θυμώνετε συχνά εξαιτίας της συμπεριφοράς του παιδιού σας υπάρχει πιθανότητα να έχετε απορυθμιστεί βιοχημικά, γεγονός που οδηγεί στην ενεργοποίηση του συστήματος οργής στον κατώτερο εγκέφαλο σας. Ακολούθως, ο ανώτερος εγκέφαλος πλημμυρίζει με χημικές ουσίες που προκαλούν έντονο στρες, με αποτέλεσμα να μην μπορείτε να σκεφθείτε καθαρά και να αντιδράσετε με συμπόνια στο παιδί σας.
Το στρες αποτελεί σημάδι που σας στέλνει το σώμα σας ότι έχετε ανάγκη από ξεκούραση και φροντίδα. Εάν αισθάνεστε εξαντλημένοι είναι σημαντικό να αναρωτηθείτε πού οφείλετε η εξάντληση σας. Έχετε κοιμηθεί καλά; Έχετε φάει καλά; Έχετε περάσει όλη τη μέρα μέσα στο σπίτι; Η επαφή με κάποιο αγαπημένο πρόσωπο, μια μικρή βόλτα, λίγη γυμναστική κλπ, μπορούν να επαναφέρουν την ντοπαμίνη στον εγκέφαλο σας σε φυσιολογικά επίπεδα, με αποτέλεσμα να αισθανθείτε καλύτερα.
Μερικοί τρόποι που μπορούν να σας βοηθήσουν να χαλαρώσετε είναι οι ακόλουθοι:
Α) Σωματική άσκηση και ενασχόληση με (σωματικές) δραστηριότητες: Οι έρευνες έχουν δείξει ότι η σωματική άσκηση, και πιο συγκεκριμένα η αερόβια άσκηση, βοηθάει στη μείωση των επιπέδων στρες που βιώνουμε, αλλά και μας αναζωογονεί, εξαιτίας της απελευθέρωσης περισσότερου οξυγόνου στον εγκέφαλο. Επίσης, διάφορες έρευνες έχουν δείξει ότι δραστηριότητες όπως ο διαλογισμός, ο βελονισμός, το μασάζ, η γιόγκα, ένα ζεστό μπάνιο κλπ, ενισχύουν την παραγωγή αντι-στρεσογόνων χημικών ουσιών στον εγκέφαλο και επαναφέρουν την ψυχική μας ηρεμία και ισορροπία. Επομένως, είναι ωφέλιμο να επιλέξετε και να εντάξετε στο πρόγραμμα σας τη δραστηριότητα εκείνη που θεωρείτε ότι σας ταιριάζει.
Β) Χρόνος με τον εαυτό σας: Εάν αισθάνεστε ότι είστε συνεχώς θυμωμένοι και εκνευρισμένοι με το παιδί σας, αλλά και ότι έχει μειωθεί η όρεξη σας να παίζετε μαζί του, να τα αγκαλιάζετε και να το επαινείτε, δώστε προσοχή. Αυτό είναι σημάδι ότι χρειάζεστε ποιοτικό χρόνο με τον εαυτό σας. Κάθε γονέας που βάζει τον εαυτό του στον αυτόματο πιλότο και ασχολείται αποκλειστικά με τα παιδιά καταλήγει να βρίσκεται σε μία κατάσταση συνεχούς υπερδιέγερσης, η οποία σχετίζεται με μια αρνητική χημική ισορροπία στον εγκέφαλό του. Επομένως, είναι σημαντικό να ασχοληθείτε με εσάς τους ίδιους και να αφιερώσετε χρόνο στον εαυτό σας.
Πολλοί γονείς, θα αισθανθούν ενοχή να περάσουν ποιοτικό χρόνο με τον εαυτό τους χωρίς τα παιδιά τους. Όμως, εάν αναλογιστείτε πόσο πιο ήρεμοι αισθάνεστε και πόσο περισσότερη όρεξη έχετε να ασχοληθείτε με τα παιδιά αφού κάνετε μια βόλτα με μία φίλη/ένα φίλο σας, πάτε μία εκδρομή με τον/την σύντροφό σας, διαβάσετε ένα βιβλίο, πάτε στο γυμναστήριο κλπ, θα καταλάβετε ότι όσο ικανοποιείτε τις δικές σας ανάγκες τόσο πιο εύκολα και αποδοτικά ανταποκρίνεστε στις ανάγκες των παιδιών σας.
Γ) Προσοχή στον ύπνο: Είναι σημαντικό να μην πηγαίνετε για ύπνο αγχωμένοι. Εάν συμβαίνει αυτό υπάρχει πιθανότητα να ξυπνάτε πολύ νωρίς και να μη μπορείτε να ξανακοιμηθείτε. Ένα χαλαρωτικό μπάνιο ή μια ζεστή αγκαλιά από τον σύντροφο σας πριν κοιμηθείτε μπορούν να μειώσουν τα επίπεδα του στρες που βιώνετε και να σας βοηθήσουν να χαλαρώσετε. Έτσι θα μπορείτε να απολαμβάνετε τον ύπνο σας και να ξυπνάτε περισσότερο ξεκούραστοι, ώστε να ανταποκριθείτε στις ανάγκες της καθημερινότητας.
Δ) Ψυχολογική στήριξη: Σε ορισμένες περιπτώσεις ο πόνος του παιδιού σας, το κλάμα του, οι εκρήξεις θυμού του κλπ, φέρνουν στην επιφάνεια επώδυνες αναμνήσεις της δικής σας παιδικής ηλικίας. Επίσης, υπάρχουν περιπτώσεις που μπορεί να αισθάνεστε θυμό και οργή προς το παιδί σας, χωρίς όμως να καταλαβαίνετε το λόγο για τον οποίο αισθάνεστε έτσι. Εάν συμβαίνει κάτι τέτοιο είναι σημαντικό να αναζητήσετε ψυχολογική στήριξη. Πολλοί άνθρωποι μεγάλωσαν με τη λανθασμένη πεποίθηση ότι μόνο τα θετικά συναισθήματα είναι επιθυμητά, ενώ τα αρνητικά συναισθήματα, όπως είναι ο θυμός, η θλίψη κλπ, δεν πρέπει να εκφράζονται. Εάν έχουμε μεγαλώσει με αυτόν τον τρόπο υπάρχει πιθανότητα να θεωρούμε αυτά τα συναισθήματα επικίνδυνα και ανεπιθύμητα, με αποτέλεσμα να τιμωρούμε την έκφραση τους και να αφήνουμε το παιδί να τα κρατήσει μέσα του και να τα αντιμετωπίζει μόνο του.
Εάν πιάνετε τον εαυτό σας να λειτουργεί με αυτόν τον τρόπο και συνειδητοποιείτε ότι δυσκολεύεστε να διαχειριστείτε τα έντονα αρνητικά συναισθήματα του παιδιού σας, που είναι όμως φυσιολογικά για την ηλικία και ανάπτυξη του, είναι καλό να αναζητήσετε του στήριξη κάποιου ειδικού ψυχικής υγειάς. Οι συναντήσεις μαζί του θα σας βοηθήσουν να φέρετε στην επιφάνεια τα δικά σας αρνητικά συναισθήματα, να τα επεξεργαστείτε και να βελτιώσετε τη σχέσης σας με τον εαυτό σας και, κατ’ επέκταση, το παιδί σας.
Πηγή: Sunderland, M. (2006). The Science of Parenting. London: Dorling Kindersley Limited
