Μία συχνή ερώτηση που μου κάνουν οι γονείς που με συμβουλεύονται μπορεί να συμπυκνωθεί στο εξής: «Κάνω αρκετά για το παιδί μου;». Άλλοι γονείς αναρωτιούνται αν προσφέρουν στο παιδί τους αρκετές αθλητικές δραστηριότητες, άλλοι αν του προσφέρουν αρκετές καλλιτεχνικές δραστηριότητες, άλλοι ενδιαφέρονται να του δώσουν όσα περισσότερα ιδιαίτερα για καλύτερες επιδόσεις… η λίστα είναι μεγάλη, αλλά ο κοινός παρονομαστής ένας: ΟΛΟΙ οι γονείς επιθυμούν να προσφέρουν στο παιδί τους ΜΑΘΗΜΑΤΑ για τωρινή και μελλοντική ΕΠΙΤΥΧΙΑ.
Σίγουρα ό,τι επιλέξατε για το παιδί σας είναι χρήσιμο, ωστόσο το πολυτιμότερο μάθημα δεν αγοράζεται με χρήματα ούτε με ώρες διδασκαλίας, αλλά προέρχεται από εσάς τους ίδιους και είναι το δώρο για το παιδί σας. Προσφέροντας στο παιδί σας το «πακέτο» με τα δέκα μαθήματα ζωής, το θωρακίζετε απέναντι σε δυσκολίες και βάζετε τα θεμέλια της ευτυχίας και προκοπής του καθώς μεγαλώνει.
Μάθετε στο παιδί σας να
1. ….αναζητά σοφία και όχι στείρες πληροφορίες
Όσο χρήσιμες είναι οι πληροφορίες και αυτά που κατακτά κανείς ως μεμονωμένες ικανότητες λόγω απομνημόνευσης (πχ, προπαίδεια, οι πρωτεύουσες των χωρών της Ευρώπης ή των νομών της Ελλάδας), δεν παύουν να είναι πληροφορίες που μπορεί κανείς να τις βρει πανεύκολα. Αυτό όμως που δε βρίσκει κανείς με την ίδια ευκολία είναι η σοφία, η κρίση και η λογική διευθέτηση των πληροφοριών που κατέχει, ώστε να παίρνει σωστές αποφάσεις, να αποφεύγει κακοτοπιές και να χρησιμοποιεί τις γνώσεις που έχει για να είναι σωστός και παραγωγικός στη ζωή του. Κάπου διάβασα ότι η διαφορά ανάμεσα στις γενικές γνώσεις και τη σοφία είναι η εξής: «Γνώση είναι το ότι η ντομάτα είναι φρούτο και όχι λαχανικό. Σοφία είναι να μην τη βάλεις στη φρουτοσαλάτα»! Διδάξτε λοιπόν στο παιδί σας το σωστό μονοπάτι.
2. … έχει καλούς τρόπους
Ξεκινάμε με τα απλά και βασικά, όπως να χαιρετάμε τους άλλους, να λέμε ‘ευχαριστώ’ και παρακαλώ’. Ο καλύτερος τρόπος είναι να το διδάξουμε με το δικό μας παράδειγμα και ευγενική συμπεριφορά προς τα παιδιά μας και τους άλλους. Αλλά οι καλοί τρόποι δεν είναι μόνο τα τυπικά. Καλοί τρόποι είναι να γνωρίζει το παιδί πώς να τρώει σωστά στο τραπέζι, πώς να φέρεται στον αθλητισμό, όταν είναι καλεσμένο σε άλλα σπίτια, όταν είναι σε δημόσιους χώρους ή μέσα μαζικής μεταφοράς, κλπ. Η δημόσια συμπεριφορά του ατόμου, το πώς φέρεται στους άλλους, είναι αυτή που καθορίζει το πώς τον βλέπουν οι άλλοι και άρω πώς του συμπεριφέρονται. Τα παιδιά με καλούς τρόπους μεγαλώνοντας γίνονται ενήλικες με καλούς τρόπους και σωστή συμπεριφορά, κάνουν καλή επαγγελματική και διαπροσωπική εντύπωση και αυτό τους ανοίγει το μονοπάτι της επιτυχίας.
3. … έχει συμπόνια
Διδάξτε στο παιδί σας να δείχνει συμπόνια και να βοηθάει τους ανθρώπους που έχουν ανάγκη, ειδικά αυτούς που δεν μπορούν να κάνουν κάτι για την κατάστασή τους. Η συμπόνια πηγάζει από την αίσθηση ευγνωμοσύνης που έχει κανείς για τη ζωή του και τα όσα έχει, λίγα ή πολλά, δεν έχει σημασία. Όταν ένα παιδί δείχνει συμπόνια, εκτός που βοηθάει τον κόσμο να γίνει ένα καλύτερο μέρος για όλους, στην ουσία υπενθυμίζει στον εαυτό του ότι είναι τυχερό, κάτι που συμβάλει στην αίσθηση ευτυχίας και ικανοποίησης από τη ζωή του.
4. … λέει την αλήθεια
Στις μικρές ηλικίες τα παιδιά λένε ψέματα για να γλιτώσουν την κατσάδα ή την τιμωρία, ενώ τα πολύ μικρά παιδιά δυσκολεύονται να ξεχωρίσουν την αλήθεια από το ψέμα, που είναι ουσιαστικά η ίδια τους η φαντασία. Ως γονείς πρέπει να διδάξουμε στα παιδιά μας να λένε την αλήθεια, να μαθαίνουν από τα λάθη τους και να προχωράνε. Επίσης, είναι σημαντικό να εξηγήσουμε ότι τα ψέματα οδηγούν σε παρεξηγήσεις, καταστρέφουν την εμπιστοσύνη και πολλές φορές καταστρέφουν και τις σχέσεις των ανθρώπων. Η ειλικρίνεια και η τιμιότητα είναι όμως σημαντικές όχι μόνο προς τους άλλους, αλλά και προς τον ίδιο μας τον εαυτό. Όταν λέμε στον εαυτό μας την αλήθεια σχετικά με κάτι (πχ. «Δεν τα πήγα καλά στο τεστ επειδή δε διάβασα , όχι επειδή ο καθηγητής είναι στρυφνός») τότε έχουμε πολλές πιθανότητες να τα πάμε καλά την επόμενη φορά, επειδή ξέρουμε τι ακριβώς πρέπει να κάνουμε. Έτσι, αν το παιδί σας πει ψέματα, αντί να το μαλώσετε κατευθείαν, μπορείτε να του πείτε ότι χαίρεστε που είπε την αλήθεια, παρόλο που στεναχωριέστε για το όποιο είναι το αρνητικό ζήτημα που σας θέτει.
5. … είναι ο συνήγορος του εαυτού του
Διδάξτε στο παιδί σας να έχει τις αξίες και τα πιστεύω του και να τα υπερασπίζεται, όπως και να υπερασπίζεται τον εαυτό του και να μη σκύβει το κεφάλι με την πρώτη διαφωνία με άλλους. Το παιδί θα πρέπει να καταλαβαίνει πότε οι άλλοι του φέρονται άσχημα ή άδικα, ή πότε ένα θέμα έχει ξεφύγει και αποτελεί πρόβλημα (αυτό που λέγαμε παραπάνω σχετικά με το να έχει κανείς ‘σοφία’) και να υπερασπίζει τη θέση του και τα πιστεύω του, με ευγενικό και σταθερό τρόπο.
6. … να διαχειρίζεται τα οικονομικά του
Διδάξτε στο παιδί την αξία των χρημάτων, το πώς αποκτιούνται, πώς ξοδεύονται και πώς να βάζει κάτι στην άκρη. Δώστε στο παιδί από μικρή ηλικία χαρτζιλίκι και βοηθήστε το να εξοικειωθεί από νωρίς με τα χρήματα και την έννοια των οικονομικών. Διδάσκοντας βασικές αρχές σε μικρή ηλικία, είναι πολύ πιο πιθανό να αποκτήσει το παιδί καλές συνήθεις γύρω από τα οικονομικά όταν μεγαλώσει.
7. … να διαχειρίζεται την αποτυχία
Αυτό είναι πολύ σημαντικό! Διδάξτε στο παιδί ότι μία αποτυχία δεν ισοδυναμεί με τελειωτική ήττα. Διδάξτε στο παιδί ότι τα λάθη και οι αποτυχίες είναι μέσα στη ζωή, ότι πρέπει να τα δεχόμαστε, να μαθαίνουμε από αυτά και να προετοιμαζόμαστε καλύτερα για την επόμενη φορά. Δώστε βάση στην αποτυχία και την ήττα στον αθλητισμό, δηλώνοντας ότι δεχόμαστε το αποτέλεσμα χωρίς κλάματα, πείσματα, ή επιθετική συμπεριφορά. Περάστε στο παιδί το μήνυμα ότι η αποτυχία δεν είναι αδιέξοδο και ότι η ζωή έχει τόσο επιτυχίες όσο και αποτυχίες. Ο τρόπος που διαχειρίζεται κανείς τις αποτυχίες του (πχ κάποιος που απέτυχε σε κάτι, τα βάφει μαύρα, μένει ξαπλωμένος στο κρεβάτι και κλαίει τη μοίρα του ή εξετάζει τι έκανε λάθος, τι μπορεί να κάνει σωστά στη συνέχεια, τι δεν ξέρει και πρέπει να το μάθει και σηκώνει τα μανίκια και αρχίζει τη δουλειά προς το σκοπό του) καθορίζει και την επιτυχία που θα έχει.
8. … να κρατάει μυστικά και υποσχέσεις
Τα παιδιά θα πρέπει από μικρή ηλικία να μάθουν ότι το να κρατάνε μυστικά και υποσχέσεις είναι κάτι πολύ βασικό στις αληθινές φιλίες. Όταν μας ξεφεύγει ένα μυστικό ή δεν κρατάμε την υπόσχεσή μας, είναι σαν να εξαπατούμε τον άλλον, σαν να του λέμε ότι δεν αξίζει αρκετά για εμάς, σαν να μη μας νοιάζει η σχέση. Οι καλές σχέσεις χτίζονται πάνω σε βάσεις αμοιβαίας εμπιστοσύνης. Πέρα από τις φιλίες, όμως, το παιδί πρέπει να μάθει ότι επίσης πρέπει να τηρεί και τις υποσχέσεις που δίνει στους γονείς του, γιατί έχει δώσει το λόγο του και έχει δεσμευθεί. Διδάξτε ότι οι υποσχέσεις κρύβουν μέσα τους ανεξαρτησία από την πλευρά του παιδιού που την έδωσε, αλλά και υπευθυνότητα.
9. … να μην τα παρατάει και να συνεχίζει να μαθαίνει
Πολλά παιδιά και ενήλικες φτάνουν σε ένα σταυροδρόμι στη ζωή τους που τα παρατάνε ή βαριούνται και αποκτούν αρνητική στάση απέναντι στη μάθηση. Θωρακίστε το παιδί σας απέναντι σε αυτό, γιατί η συγκεκριμένη στάση ζωής αποτελεί τροχοπέδη στην εξέλιξη και την επιτυχία ενός παιδιού. Για να πετύχει κανείς στη ζωή του πρέπει να μπορεί να προσπαθεί, να έχει υπομονή και επιμονή ώστε να μην τα παρατήσει με την παραμικρή δυσκολία. Από την άλλη, είναι επίσης σημαντικό να έχει κανείς την περιέργεια και την επιθυμία να μαθαίνει νέα πράγματα, νέες δεξιότητες, να αποκτά νέες καλές συνήθειες, να είναι ενήμερος για τις νέες εξελίξεις στον επαγγελματικό του τομέα αλλά και στη ζωή γενικότερα. Η μάθηση συνδέεται με την αίσθηση της ευεξίας αλλά και την επιτυχία.
