Πολλά έχουμε ακούσει και διαβάσει τελευταία για τα προσφυγόπουλα και τη φοίτησή τους σε ελληνικά σχολεία: από πολιτισμένες ανταλλαγές απόψεων μέχρι ακραίες θέσεις γεμάτες θυμό και εξάρσεις μισαλλοδοξίας, παρόλο που για εμάς, τους Έλληνες, η έννοια της προσφυγιάς δεν είναι καθόλου άγνωστη. Αντίθετα μάλιστα.
Ξεχνάμε ωστόσο, ότι το καίριο αυτό ζήτημα αφορά σε παιδιά. Και όταν μιλάμε για παιδιά, δε χωράνε μίση και διακρίσεις με βάση τη χώρα προέλευσης, το θρήσκευμα, τις πολιτιστικές διαφορές. Επίσης, όταν μιλάμε για εκπαίδευση, η απάντηση είναι μία: όλοι πρέπει να έχουν το ίδιο αναφαίρετο δικαίωμα στη γνώση και ελεύθερη πρόσβαση στην Παιδεία.
Πώς φτάσαμε ως εδώ; Πώς γίνεται να ακούγονται όλο και περισσότερες φωνές που θέλουν να απαγορεύσουν στα προσφυγόπουλα να πάνε σχολείο; Μήπως πρέπει να αναζητήσουμε την απάντηση στις ευθύνες της πολιτείας, των αρμόδιων ευρωπαϊκών και διεθνών οργανώσεων αλλά και στη δική μας έλλειψη ανθρωπιστικών αισθημάτων που μπορεί και να οφείλεται στα καθημερινά προβλήματα που μαστίζουν την κοινωνία μας;
Βλέποντας το δράμα των προσφύγων να εκτυλίσσεται καθημερινά, εδώ και μήνες, στα νησιά μας, τους σωρούς από κόκκινα σωσίβια πεταμένα στις ακτές μας και τα παιδικά βλέμματα απόγνωσης, αναρωτιέμαι…
… ποιος πρέπει να αναλάβει την ευθύνη για την τήρηση νόμων και κανόνων;
… ποιος πρέπει να εκπονήσει ένα ολοκληρωμένο σχεδιασμό ώστε τα προσφυγόπουλα να ενταχθούν ομαλά στο εκπαιδευτικό μας σύστημα ενημερώνοντας παράλληλα την ελληνική κοινωνία;
… ποιος πρέπει να αναλάβει όχι μόνον την ιατρική τους περίθαλψη αλλά και τις συνθήκες διαβίωσής τους, ώστε να μη θεωρούνται «απειλή» για τη δημόσια υγεία;
… ποιος πρέπει να διαμορφώσει ένα κλίμα ασφάλειας στους πολίτες ενημερώνοντάς τους κατάλληλα ώστε να αντιμετωπίζουν την κατάσταση με νηφαλιότητα και ψυχραιμία;
Σίγουρα η ευθύνη ανήκει στην Πολιτεία.
Αναγνωρίζω τις δυσκολίες και τα εμπόδια που μπορεί να οφείλονται σε ελλιπή θεσμικά πλαίσια, ασαφείς διεθνείς συμβάσεις, απουσία πολιτικής βούλησης και άλλους παράγοντες. Δε μπορώ όμως να παραβλέψω τη συνταγματικά κατοχυρωμένη υποχρέωσης της Πολιτείας να παρέχει δωρεάν παιδεία.
Από τη μεριά μου, ως διευθύντρια ιδιωτικού σχολείου, νομίζω ότι ο ιδιωτικός τομέας θα ήταν πρόθυμος να βοηθήσει την Πολιτεία, αλλά και να υποβάλει βιώσιμες προτάσεις, σε όλους τους τομείς, στο πλαίσιο ενός εποικοδομητικού διαλόγου και όχι σε μια προσπάθεια επιβολής μέτρων ή δημιουργίας εντυπώσεων.
Οι βιαστικές και ανοργάνωτες κινήσεις καλλιεργούν αίσθημα ανασφάλειας σε όλους μας σε ό,τι αφορά την εκπαίδευση των παιδιών μας. Φυσικό είναι λοιπόν, οι Έλληνες πολίτες να αισθάνονται αδικημένοι όταν βλέπουν το αίτημα ένταξης των προσφύγων στα σχολεία να υλοποιείται άμεσα, ενώ κάποιες πάγιες ανάγκες εκπαίδευσης των παιδιών τους να μένουν ανικανοποίητες. Μοιραία η κοινωνία μας διχάζεται ακόμη περισσότερο όταν ο κάθε αρμόδιος αναφέρει αβασάνιστα τις προσωπικές του απόψεις χωρίς να υπάρχει οργανωμένος σχεδιασμός.
Στο συγκεκριμένο θέμα, η συνεργασία είναι η κατάλληλη λέξη – συνεργασία των εμπλεκόμενων κρατικών φορέων με ειδικούς επιστήμονες από τον τομέα της εκπαίδευσης, της κοινωνικής μέριμνας, της ψυχολογίας και της υγείας. Η βιώσιμη λύση θα προκύψει μέσα από ειλικρινή διάλογο που θα οδηγήσει σε ένα ρεαλιστικό πρόγραμμα και χρονοδιάγραμμα αντιμετώπισης της κρίσης. Εάν κάτι τέτοιο είναι ακόμη εφικτό…
Δε θέλω να πιστεύω ότι οι πολιτικές σκοπιμότητες και η εκμετάλλευση του κοινωνικού αισθήματος καθοδηγούν απόψεις και αποφάσεις. Δε θέλω επίσης να πιστεύω ότι η δημόσια εκπαίδευση έχει υποστεί τέτοια διάλυση ώστε να πρέπει η ιδιωτική πρωτοβουλία να λάβει τα μέτρα που θα έπρεπε να λάβει η Πολιτεία.
Έστω όμως, ότι κάτι τέτοιο ισχύει… Τότε είμαι σίγουρη ότι η ιδιωτική εκπαίδευση δε θα μείνει αμέτοχη να παρατηρεί «αφ’υψηλού» το ζήτημα, αλλά θα συμμετάσχει ενεργά στο διάλογο και θα προτείνει λύσεις. Γιατί η Εκπαίδευση δεν πρέπει να κάνει διακρίσεις.
Ελένη Δούκα – Πατέρα
