Οι γονείς του 8χρονου Νίκου και της 6χρονης Δανάης έχουν αποφασίσει να χωρίσουν. Θεωρούν ότι η σχέση τους έκανε τον κύκλο της κι έχουν πάρει την απόφαση να μην συνεχίσουν. Θέλουν όμως να παραμείνουν και οι δύο πολύ κοντά στα παιδιά τους. Ήδη έχουν συμφωνήσει τα παιδιά να μείνουν με τη μητέρα τους και ο πατέρας να τα βλέπει συχνά. Δεν θα αλλάξουν σπίτι και ο πατέρας θα νοικιάσει ένα διαμέρισμα κοντά τους, ώστε να μπορεί να βρίσκεται ανά πάσα στιγμή μαζί τους.
Ενώ όμως έχουν πάρει τις αποφάσεις τους, τρέμουν στην ιδέα της ανακοίνωσης του χωρισμού στα δύο παιδιά τους. Φοβούνται πιθανές αντιδράσεις της 6χρονης Δανάης, που έχει πολύ στενή σχέση με τον μπαμπά της, αλλά και του Νίκου, ο οποίος είναι εσωστρεφής και υπερευαίσθητος. Αρχικά τους πέρασε από τον νου να μην τους πουν τίποτα, για να μην τα στενοχωρήσουν. Η απουσία του πατέρα θα δικαιολογούνταν λέγοντας ότι εργάζεται μακριά και γι’ αυτό κάποια βράδια θα αναγκάζεται να μένει εκεί. Σύντομα όμως εγκατέλειψαν αυτή τη σκέψη. Έχουν διαβάσει ότι πάντα πρέπει να ενημερώνουν τα παιδιά τους γι’ αυτό που συμβαίνει.
Αποφάσισαν λοιπόν να τους μιλήσουν. Ωστόσο εξακολουθούν να φοβούνται τη στιγμή της ανακοίνωσης. Πιστεύουν ότι οι ίδιοι θα καταρρεύσουν, ότι δεν θα ξέρουν τι να πουν και πώς να το πουν ώστε να μην τα πληγώσουν, ενώ φοβούνται επίσης τις αντιδράσεις των παιδιών, τι ερωτήσεις θα τους κάνουν και τι θα απαντήσουν σ’ αυτές.
Οι περισσότεροι γονείς αγωνιούν για τις αντιδράσεις των παιδιών τους την ώρα που θα τους ανακοινώσουν την απόφασή τους να χωρίσουν. Μπορεί να κάνουν συνεχείς πρόβες προσπαθώντας να βρουν τρόπους ή λόγια που θεωρούν ότι ίσως είναι λιγότερο ανώδυνα, κι άλλοτε, ενώ παίρνουν την απόφαση να μιλήσουν στα παιδιά, την τελευταία στιγμή μετανιώνουν και το αναβάλλουν.
Είναι γεγονός ότι η ανακοίνωση του διαζυγίου στα παιδιά είναι μια από τις χειρότερες αλλά και πιο κρίσιμες στιγμές του χωρισμού. Τα παιδιά δεν είναι ποτέ απόλυτα προετοιμασμένα γι’ αυτή τη μεγάλη αλλαγή, σε αντίθεση με τους γονείς τους, που συνήθως έχουν επεξεργαστεί αρκετά το πρόβλημα προτού καταλήξουν στην οριστική τους απόφαση.
Ακόμα κι αν υπάρχουν διενέξεις μεταξύ των γονιών ή ψυχρότητα ή συχνές απουσίες του ενός από αυτούς, τα παιδιά θέλουν να πιστεύουν ότι όλα θα ξεπεραστούν. Ακόμα κι όταν κρυφακούνε τους γονείς τους να φωνάζουν και να λένε ότι δεν πάει άλλο ή ότι πρέπει να τελειώσει αυτή η κατάσταση, ούτε καν διανοούνται ότι το εννοούν πραγματικά. Η ανακοίνωση του διαζυγίου τα κάνει λοιπόν να πέσουν από τα σύννεφα και τα βυθίζει κυριολεκτικά σε απόγνωση.
Μισούν αυτό που τους συμβαίνει, κυρίως επειδή αισθάνονται ανήμπορα να κάνουν οτιδήποτε για να το αποτρέψουν. Η ηλικία του παιδιού σας, η ωριμότητά του και οι αντικειμενικές συνθήκες θα υπαγορεύσουν σε σημαντικό βαθμό τον τρόπο που θα χειριστείτε το λεπτό ζήτημα της ανακοίνωσης του διαζυγίου.
Μην κάνετε πάντως το λάθος να αποφύγετε να το ενημερώσετε επειδή θεωρείτε ότι είναι πολύ μικρό για να καταλάβει ή απεναντίας πολύ ώριμο και θα ταραχτεί. Όλα τα παιδιά αναστατώνονται από το διαζύγιο των γονιών τους και θέλουν οπωσδήποτε απάντηση στο ερώτημα «γιατί;». Παρ’ όλα αυτά, είναι λιγότερο ευάλωτα και αποδεικνύονται λιγότερο έκπληκτα στην ανακοίνωση του χωρισμού απ’ όσο εσείς γενικά πιστεύετε.
Πώς να ανακοινώσετε το διαζύγιο
• Να είστε προετοιμασμένοι ότι η ανακοίνωση του διαζυγίου θα συγκλονίσει τα παιδιά ανεξαρτήτως του πώς θα αντιδράσουν εκείνη τη στιγμή. Πολλά παιδιά πάντως ξεσπούν σε κλάματα και παρακαλούν τους γονείς τους να κάνουν ακόμα μία προσπάθεια. Μόνο το 10% περίπου των παιδιών αποδέχεται την απόφαση με ηρεμία, εκ των οποίων τα περισσότερα βρίσκονται στην εφηβική ηλικία.
• Η ανακοίνωση καλό είναι να γίνει στο σπίτι και από τους δύο γονείς μαζί, ώστε τα παιδιά να πάρουν στον ασφαλή χώρο τους ένα ξεκάθαρο μήνυμα, χωρίς να αναγκαστούν να αναζητήσουν τον άλλο γονιό για να το επιβεβαιώσουν. Επιπλέον, επειδή πολλά παιδιά καταφεύγουν σε κλάματα ή σε οργισμένες αντιδράσεις, είναι σκόπιμο σ’ αυτή τη δύσκολη στιγμή να έχουν δίπλα τους και τους δύο γονείς για να τα παρηγορήσουν ή να τα αγκαλιάσουν. Παράλληλα, τα παιδιά θα δουν έτσι ότι, ακόμα και στον χωρισμό, η οικογένειά τους μένει ουσιαστικά ενωμένη σε ό,τι τα αφορά και ότι οι δυο γονείς στέκονται δίπλα τους και δεσμεύονται εξίσου σε όσα τους υπόσχονται.
Ως γονείς πρέπει να συνεννοηθείτε ώστε να έχετε κοινή προσέγγιση, ακόμα κι αν ανακοινώσετε χωριστά τις αποφάσεις σας στα παιδιά σας. Δεν πρέπει να πάρουν διαφορετικά μηνύματα από τον πατέρα και διαφορετικά από τη μητέρα, γιατί αυτό θα εντείνει τη σύγχυση και την ανασφάλειά τους.
• Αν τα παιδιά σας ανήκουν σε πολύ διαφορετικές ηλικιακές ομάδες, ανακοινώστε το διαζύγιο συγχρόνως και στα δύο, αλλά μετά μπορείτε να πείτε ιδιαιτέρως περισσότερες λεπτομέρειες στο μεγαλύτερο παιδί. Όχι όμως προτού μάθει τα βασικά και το μικρό. Η ταυτόχρονη ανακοίνωση βοηθά τα παιδιά να αισθανθούν λιγότερο μόνα και ανήμπορα. Η παρουσία του αδελφού ή της αδελφής λειτουργεί εξισορροπητικά, παρέχοντας ένα αίσθημα ασφάλειας. Στη συνέχεια όμως έχει σημασία και η κατ’ ιδίαν ενημέρωση. Ίσως δεν προσθέσετε τίποτε σε όσα ήδη ανακοινώσατε, μιλώντας όμως και χωριστά σε κάθε παιδί, του δείχνετε ότι το υπολογίζετε ως προσωπικότητα.
• Η ανακοίνωση του διαζυγίου καλό είναι να γίνει 1-2 βδομάδες πριν από την αποχώρηση του ενός γονιού από το σπίτι στα παιδιά προσχολικής ηλικίας, κάποιες βδομάδες νωρίτερα στα παιδιά σχολικής ηλικίας, ενώ οι έφηβοι χρειάζονται περισσότερο χρόνο, περίπου 1-2 μήνες.
Από το βιβλίο: Οι γονείς χωρίζουν
