Τι είναι οικογένεια; Μπορεί, άραγε κανείς, να μιλά ακόμα σήμερα για τον θεσμό της «οικογένειας» και το τι αυτός σημαίνει για το άτομο; Ο Ζαν Πιαζέ είπε: «Η οικογένεια είναι το σημαντικότερο Σχολείο της ζωής μας.» ενώ, ο Δρ. Μάρτιν Λούθερ Κινγκ Τζούνιορ περιέγραψε την οικογένεια ως το «Σχολείο της αγάπης».
Είναι απίστευτο το πόσο ισχυρό μπορεί να είναι κάτι τόσο συνηθισμένο όσο είναι η οικογένεια, αλλά είναι ένα φάρμακο σε όλα τα προβλήματα. Οι άνθρωποι της οικογένειας είναι αυτοί που εμφανίζονται κάθε φορά, για ο,τι χρειαζόμαστε. Αφήνουν τη δουλειά τους και τόσα πολλά άλλα πράγματα, για να είναι εκεί που τους χρειαζόμαστε, όταν τους χρειαζόμαστε
Αλλά υπάρχει και κάτι περισσότερο από τους εαυτούς μας. Το να αποτελούμε μέρος μιας οικογένειας, όλοι μαθαίνουμε όχι μόνο ότι έχουμε σημασία, αλλά μαθαίνουμε -άλλο ένα ουσιαστικό μάθημα για το τι σημαίνει να είναι κάποιος άνθρωπος- ότι δεν είμαστε το κέντρο του σύμπαντος. Μερικές φορές – στην πραγματικότητα τις περισσότερες φορές- στην οικογενειακή ζωή δεν είμαστε εμείς το πιο σημαντικό τρέχον μέλημα. Ανά πάσα στιγμή υπάρχει κάποιος άλλος που είναι πιο πεινασμένος, πιο πληγωμένος, ή σε μεγαλύτερη κρίση. Και επειδή είναι μέρος της ζωής μας, μέρος του ποιοι είμαστε, μαθαίνουμε να θυσιάζουμε τις δικές μας επιθυμίες για τις ανάγκες τους.
Πρώτον, βλέπουμε τους γονείς μας να κάνουν αυτό για εμάς και, στη συνέχεια, χάρη σε αυτήν τη μικρή ομάδα που λέγεται οικογένεια και σε όλα όσα μας κληροδοτεί, ακολουθούμε το παράδειγμά τους. Μαθαίνουμε συμπόνια, συγχώρεση και υπομονή. Είναι μέσα από τις οικογενειακές εμπειρίες που έχουμε την καλύτερη ευκαιρία για να μάθουμε να είμαστε ανθρώπινοι. Οι οικογένειες μας διδάσκουν ότι είμαστε σημαντικοί. Οι οικογένειες μας διδάσκουν ότι οι άλλοι άνθρωποι είναι σημαντικοί.
Οικογένεια δεν είναι το από που είσαι. Είναι το που θα βρεις φως όταν όλα σκοτεινιάζουν. Με τις ιδιορρυθμίες της που προφανώς έχει, αλλά και με τη σύσταση της χαράζει ένα θερμό κύκλο και προσφέρει μια πολύ προσωπική ματιά για τον κόσμο. Σε κάθε ευκαιρία αποδεικνύει πως οικογένεια δεν είναι ένας αριθμός ατόμων που μοιράζονται το ίδιο DNA. Αποδεικνύει πως είναι θεσμός ξεχωριστός για τον καθένα, μα συνάμα ίδιος για όλους! Είναι κοινωνικό- αισθηματική οικογένεια. Είναι η αγάπη και η φροντίδα.
Μπορεί να μην είναι όλες οι οικογένειες όπως ακριβώς ο καθένας θα ήθελε ή φανταζόταν. Γνωρίζουμε όλοι καλά πως στη ζωή τα περισσότερα είναι κάθε άλλο παρά ρόδινα.
Ζούμε σε μια κοινωνία που πολλές φορές καταπολεμάται η αγάπη και ο θεσμός της οικογένειας. Ο λόγος είναι κριτήρια και στερεότυπα που κάποιοι άλλοι θέλησαν να θεσπίσουν. Καλούμαστε να ζήσουμε σε μια κοινωνία κοντόφθαλμη που κάθε φορά κοιτάει ένα δέντρο και χάνει το δάσος.
Κατακρίνουμε τις μονογονεϊκές ή ομοφυλόφιλες οικογένειες, επειδή ένα πλήθος ανθρώπων χρόνια πριν όρισε ένα «φυσιολογικό» πρότυπο «υγιούς» οικογένειας. Από πότε λοιπόν ένα παιδί χρειάζεται έναν πατέρα και μια μητέρα για να γίνει ευτυχισμένο και σωστός πολίτης;
Με μια γρήγορη αναδρομή άνθρωποι που πραγματικά κάνουν τον κόσμο καλύτερο μέρος δεν είναι εκείνοι που από παιδιά είχαν κάποιους να φωνάζουν «μαμά» και «μπαμπά». Σωστοί άνθρωποι γίνανε εκείνα τα παιδιά που αγαπήθηκαν και είχαν κάποιον για να στηρίζονται και να τα προσέχει. Τη δυνατότητα αυτή λοιπόν μπορούν να παρέχουν δύο μπαμπάδες, μία μητέρα κ.ο.κ. Πολλές φορές καλύτερα από ένα εξιδανικευμένο ζευγάρι αποτελούμενο από τα δύο φύλα.
Αν για μια στιγμή όλοι σταματήσουμε και σκεφτούμε έξω από τα όσα έχουμε σκεφτεί πως θέλουμε, θα καταλάβουμε πολλά περισσότερα από όσα ποτέ φανταζόμασταν. Γεννιόμαστε και μεγαλώνουμε με το σκεπτικό της οικογένειας, πράγμα που είναι κάθε άλλο, παρά κατακριτέο. Γιατί όμως να θέλουμε τα μέλη της οικογένειας μας να αποτελούνται μόνο και μόνο από τα δικά μας γονίδια; Τη στιγμή που τόσα παιδιά δεν έχουν κανέναν και ψάχνουν κάποιον να αγαπήσουν και να αγαπηθούν;
Είναι τόσο εγωιστικό να φοβάσαι να αφήσεις τους απόγονους σου σε μια «κατεστραμμένη» κοινωνία από τη στιγμή που ο ίδιος αγνοείς πιθανούς τρόπους για να τη βελτιώσεις. Δεν πρόκειται για ένα εγχείρημα που κάποιος μόνος μπορεί να κατορθώσει, όμως αν όλοι αρνούνται να βάλουν το δικό τους λιθαράκι τότε θα ζούμε μια μοίρα καθορισμένη βάσει γεγονότων και καταστάσεων.
Σε ένα γενικό πλαίσιο καταλαβαίνουμε ότι η οικογένεια δεν είναι κάτι που μπορεί να μπει σε καλούπια! Όπως κάθε άνθρωπος είναι ξεχωριστός, έτσι είναι και το σύνολο που μπορεί να αποτελεί σε συνδυασμό με άλλους.Κανείς ποτέ δεν έχει το δικαίωμα να επέμβει στη ζωή κάποιου λέγοντας του πως κάνει κάτι λάθος. Εκτός βέβαια αν η όποια πράξη του είναι επιβλαβής για άλλα άτομα. Ο καθένας είναι ικανός να αποτελέσει το ρόλο του γονέα από τη στιγμή που μπορεί να αγαπήσει και να στηρίξει τα μέλη της οικογένειας του. Η σωστή ανατροφή δεν βασίζεται λοιπόν σε στερεότυπα. Δύο μπαμπάδες, δυο μαμάδες, μια μαμά ή μπαμπάς μπορούν να αποτελέσουν ισάξιους ή καλύτερους γονείς από ένα ετεροφυλόφιλο ζευγάρι. Στο κάτω κάτω το χαμόγελο ενός παιδιού στοχεύει πάντα την καρδιά και όχι το φύλο ενός ανθρώπου…
*Το κείμενο είναι αφιερωμένο στη Διεθνή Ημέρα Οικογένειας: 15 Μαΐου 2018
Αρθρογράφοι: Μαριλένα Αθηνιού και Λεωνίδας Λαζέλης
