Ο σχολικός εκφοβισμός, ή αλλιώς το «bullying» είναι ένα σύγχρονο φαινόμενο που έχει λάβει μεγάλες και επικίνδυνες διαστάσεις στη χώρα μας. Ο σκοπός, λοιπόν, του παρόντος άρθρου είναι να μας ενημερώσει και να μας δώσει κάποια βασικά πρώτα βήματα για την αντιμετώπισή του, σε περίπτωση που στο ρόλο του θύματος βρίσκεται το παιδί μας.
Τι είναι ο Σχολικός Εκφοβισμός;
Ο σχολικός εκφοβισμός είναι μια «άσχημη» και αρνητική στάση που δέχεται ο μαθητής από κάποιο άλλο μαθητή και έχει επανάληψη και δυσαναλογία στη δύναμη, δηλαδή ο μαθητής που εκφοβίζει είναι μεγαλύτερος ή δυνατότερος από το θύμα του. Ο Σχολικός Εκφοβισμός είναι ουσιαστική άσκηση βίας, με κάποια από τις παρακάτω μορφές:
-σωματική
-ψυχολογική
-λεκτική
-σεξουαλική
Τα βασικότερα κριτήρια για να μιλήσουμε για σχολικό εκφοβισμό είναι να υπάρχει ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ και ΕΠΙΘΕΤΙΚΟΤΗΤΑ προς το μαθητή. Καταλαβαίνουμε, λοιπόν, ότι ο σχολικός εκφοβισμός, ξεπερνάει το επίπεδο μιας απλής διαφωνίας ή «κόντρας» μεταξύ δύο παιδιών.
Ποιες είναι οι επιπτώσεις του Σχολικού Εκφοβισμού στο παιδί;
Ο σχολικός εκφοβισμός με την πάροδο του χρόνου μπορεί να έχει σοβαρότατες συνέπειες στο παιδί μας και στη ψυχική του υγεία. Πολλά παιδιά έχουν αλλάξει σχολείο εξαιτίας του φαινόμενου. Το παιδί-θύμα συνήθως εκδηλώνει έντονο άγχος, ευερεθιστότητα και έλλειψη εμπιστοσύνης. Μακροπρόθεσμα, οι συνέπειες είναι καταστροφικές: κατάθλιψη, αυτοκτονικές σκέψεις, θυμός και άλλες σοβαρές ψυχικές διαταραχές, όπως είναι η ψυχοπάθεια.
Πώς το αναγνωρίζουμε ως γονείς;
Το παιδί που είναι θύμα σχολικού εκφοβισμού, συνήθως δεν θα μας ανοιχτεί…Ωστόσο υπάρχουν σημάδια που μας επιτρέπουν να αναγνωρίσουμε την κατάσταση και να δράσουμε εγκαίρως. Το παιδί μας θα είναι λυπημένο, θα εκδηλώνει άγχος πριν πάει στο σχολείο, ίσως έρχεται στο σπίτι με σημάδια σωματικής πάλης, εάν υπόκειται σε σωματική βία. Τα παιδιά που είναι θύτες δεν είναι πάντα μεγαλόσωμα αλλά ανήκουν σε δημοφιλείς παρέες στο σχολείο και έτσι έχουν κάποια ισχύ. Επίσης, αυτά τα παιδιά ξεχωρίζουν για την επιθετικότητα και την «έντονη παρουσία» τους στο χώρο του σχολείου. Κάνουν φασαρία και θόρυβο. Το παιδί- θύμα από την άλλη, είναι ήσυχο και αποτραβηγμένο. Δεν είναι δημοφιλές παιδί και εκφράζει κάποια παθητικότητα.
Τι μπορούμε να κάνουμε;
Η αντιμετώπιση του Σχολικού Εκφοβισμού είναι κυρίως στα χέρια των δασκάλων, μιας και βρίσκεται και αυτός μέσα στο πλαίσιο, ενώ ο γονέας δεν είναι παρών και δεν μπορεί να έχει τον έλεγχο της κατάστασης. Ωστόσο, εμείς, ως γονείς πρέπει και μπορούμε να κάνουμε κάτι για να βοηθήσουμε το παιδί μας, και κάθε παιδί που βρίσκεται σε αυτή την κατάσταση. Μην ξεχνάμε ότι θύμα δεν είναι μόνο το παιδί που δέχεται την επίθεση αλλά και το παιδί που την ασκεί. Πρέπει να βοηθήσουμε, όπως μπορούμε και τα δύο παιδιά.
Πρώτο και βασικό βήμα είναι να μιλάμε με το παιδί μας για τη μέρα του στο σχολείο. Ως γονείς ξέρουμε το παιδί πολύ καλά, και αν μας κρύβει κάτι ή φαίνεται κάτι να το βασανίζει, καλό είναι να προσπαθήσουμε να το συζητήσουμε μαζί του για να μάθουμε τι έχει συμβεί. Εάν έχουμε βάσιμες υποψίες και σημάδια ότι το παιδί μας είναι θύμα σχολικού εκφοβισμού, πηγαίνουμε στο σχολείο για να ενημερώσουμε τους δασκάλους του και να συζητήσουμε μαζί τους τι μπορούμε να κάνουμε για να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση. Εάν χρειαστεί, κανονίζουμε μια συνάντηση με τους γονείς του άλλου παιδιού, για να ενημερωθούν και εκείνοι και να βοηθήσουν το παιδί τους.
Φυσικά, είναι δεδομένο ότι εάν έχουμε μια πολύ σοβαρή κατάσταση σωματικής ή σεξουαλικής βίας, απευθυνόμαστε στη δικαιοσύνη. Δεν πρέπει να αφήνουμε το παιδί σε αυτή την κατάσταση, πόσο μάλλον εάν πρόκειται για σωματική και σεξουαλική παρενόχληση!
Κάποια άλλη βήματα πρόληψης, κυρίως, της θυματοποίησης του παιδιού μας είναι να το μάθουμε να υποστηρίζει λεκτικά τον εαυτό του (και ΟΧΙ σωματικά), να ενισχύσουμε την αυτοπεποίθησή του και να ενισχύουμε τις καλές σχέσεις με τους συμμαθητές του.
Κλείνοντας, αξίζει να υπογραμμίσουμε ότι όσα άτομα εμπλέκονται στο Σχολικό Εκφοβισμό είναι θύματα. Το παιδί που «φοβερίζει» το παιδί μας, δεν είναι θύτης και «κακός», αλλά έχει φορέσει αυτό το ρόλο για τους δικούς του λόγους, που δεν γνωρίζουμε. Τα παιδιά- θύτες συνήθως προέρχονται από δυσλειτουργικές οικογένειες και έχουν επιλέξει ένα λάθος τρόπο να εκδηλώνουν το θυμό και την απογοήτευσή τους. Ο διάλογος και η συνεργασία με την οικογένειά του και τους δασκάλους είναι η καλύτερη λύση. Όταν έχουμε να κάνουμε με παιδιά, πρέπει να είμαστε ευαίσθητοι και πολύ προσεκτικοί… μην το ξεχνάμε..
Tο 1056 είναι γραμμή βοήθειας για τον σχολικό εκφοβισμό.
