Κατά το μεγαλύτερο ποσοστό, οι εργαζόμενοι γονείς διανύουν μια απόσταση περίπου μιας ώρας για να βρεθούν στην εργασία τους. Υπάρχουν, όμως και οι γονείς που αναγκάζονται συχνά να απουσιάζουν για μεγάλα διαστήματα από το σπίτι λόγω επαγγελματικών ταξιδιών. Αυτή η αναγκαιότητα δημιουργεί αρκετές φορές δυσκολίες όσον αφορά στη διατήρηση των ισορροπιών μεταξύ οικογενειακής και εργασιακής ζωής, καθώς και της αλληλεπίδρασης μεταξύ των μελών της οικογένειας.
Η συχνή απουσία του γονέα από το σπίτι δημιουργεί μια συνθήκη, η οποία απαιτεί ανεύρεση τρόπων που θα βοηθήσουν το παιδί να μπορέσει να διαχειριστεί και να προσαρμοστεί με κάποιο τρόπο στην απουσία του γονέα. Σημαντικό κομμάτι σε αυτό έχει η κατάλληλη προετοιμασία του παιδιού και η εύρεση μέσων, ώστε το παιδί να νιώθει ότι βρίσκεται κοντά στον γονέα, ακόμη και εάν εκείνος απουσιάζει.
Ακολουθούν ενδεικτικά κάποιες τεχνικές που βοηθούν στην προετοιμασία του παιδιού για το επικείμενο επαγγελματικό ταξίδι του γονέα.
Προετοιμασία πριν από το ταξίδι:
● Ενημερώστε εγκαίρως το παιδί για τον χρόνο που θα γίνει το επαγγελματικό ταξίδι: Η κατάλληλη στιγμή για την ανακοίνωση του ταξιδιού εξαρτάται από την ηλικία του παιδιού σας. Τα νήπια δεν αντιλαμβάνονται την έννοια του χρόνου. Ακόμη και τα μεγαλύτερα παιδιά μπορεί να έχουν δυσκολίες στο να διαχωρίσουν τις πέντε ημέρες από τη μία εβδομάδα. Για τον λόγο αυτό, θα ήταν καλύτερο να ανακοινώσετε το ταξίδι μία με δύο μέρες νωρίτερα, ώστε να περιοριστεί το διάστημα που, κυρίως τα μικρότερα παιδιά, θα αισθανθούν άγχος για την επικείμενη απουσία του γονέα. Τα μεγαλύτερα παιδιά είναι πιο ανεξάρτητα, οπότε και μπορείτε να ανακοινώσετε το ταξίδι τρεις με τέσσερις ημέρες νωρίτερα.
● Μιλήστε λεπτομερώς για το ταξίδι: Ανακοινώστε την ημέρα της αναχώρησης και της επιστροφής. Βοηθήστε το παιδί να αντιληφθεί τον χρόνο που θα λείπετε συμπληρώνοντας ένα πολύχρωμο ημερολόγιο. Μπορείτε να σημειώσετε την ημέρα αναχώρησης και επιστροφής και να παροτρύνετε το παιδί να διαγράφει την κάθε ημέρα το πρωί που ξυπνάει, έως ότου επιστρέψετε.
● Περάστε ποιοτικό χρόνο με το παιδί σας πριν το ταξίδι: Προσπαθήστε να διαθέτετε 20 λεπτά καθημερινά αποκλειστικά στο παιδί σας. Αυτό σημαίνει ότι θα αφήσετε κατά μέρους όλες τις υπόλοιπες δραστηριότητές σας γι’ αυτό το χρονικό διάστημα και θα αφοσιωθείτε στο αγαπημένο του παιχνίδι ή σε κάποια άλλη δραστηριότητα που το ευχαριστεί. Μπορείτε να του μιλήσετε ή να του δείξετε φωτογραφίες για το μέρος που θα βρίσκεστε, ώστε να γίνει πιο συγκεκριμένο για εκείνο.
● Επιτρέψτε στο παιδί σας να εκφράσει τα συναισθήματά του για την απουσία σας: μην αποφύγετε τη συζήτηση με το παιδί σας επειδή αυτό θα το στενοχωρήσει ή θα το κάνει να κλάψει. Είναι πολύ σημαντικό να αφήσετε το παιδί να εκφράσει ό,τι αισθάνεται και να μοιραστείτε και εσείς τα δικά σας συναισθήματα. Αν το παιδί είναι αρκετά μικρό και δεν μπορεί να λεκτικοποιήσει όσα αισθάνεται, μπορείτε να το βοηθήσετε αναγνωρίζοντας εσείς τα συναίσθηματά του. Για παράδειγμα, «καταλαβαίνω ότι είσαι στενοχωρημένος/η επειδή θα φύγω για κάποιες μέρες». Με αυτόν τον τρόπο βοηθάτε το παιδί να αναγνωρίζει και να εκφράζει τα συναισθήματά του και χτίζετε μαζί του μια σχέση εμπιστοσύνης.
● Διατηρήστε το καθημερινό πρόγραμμα του παιδιού: η απουσία του ενός γονέα λόγω επαγγελματικών υποχρεώσεων είναι από μόνη της μια κατάσταση που απαιτεί από το παιδί τη δημιουργία στρατηγικών αντιμετώπισής της. Περαιτέρω αλλαγές στην καθημερινότητα αυτή, δημιουργούν μεγαλύτερη δυσκολία στην αντιμετώπισή τους. Για τον λόγο αυτό, θα ήταν προτιμότερο να διατηρηθεί το ημερήσιο πρόγραμμα του παιδιού, συμπεριλαμβάνοντας τις ώρες φαγητού, ανάπαυσης, παιχνιδιού και άλλων δραστηριοτήτων.
● Βοηθήστε το παιδί να αισθανθεί ότι έχει κάποιον έλεγχο στην κατάσταση που έχει δημιουργηθεί: η ανακοίνωση της αποχώρησής σας είναι σίγουρα μια κατάσταση την οποία δεν επέλεξε το παιδί και δεν έχει κάποιο λόγο σε αυτή. Μπορείτε να βοηθήσετε το παιδί να νιώσει ότι ασκεί κάποιον έλεγχο στην κατάσταση, και κατ’ επέκταση να μειώσει τα επίπεδα άγχους και τα αρνητικά συναισθήματα. Σχεδιάστε ένα πλάνο μαζί με το παιδί για τον τρόπο που θα διατηρήσετε επαφή κατά τη διάρκεια της απουσίας σας. Ρωτήστε το πώς θα θέλει να περνάτε αυτόν τον χρόνο. Για παράδειγμα, μπορεί να θέλει να μιλήσει για την ημέρα του ή να θέλει να του διαβάσετε κάποιο παραμύθι. Ρωτήστε το εάν θα θέλει να μιλάτε από το τηλέφωνο, μέσω skype ή κάποιας άλλης εφαρμογής.
● Τηρήστε καθημερινή επικοινωνία με το παιδί: είναι πολύ σημαντικό να διατηρήσετε καθημερινή επαφή με το παιδί για το διάστημα που θα λείπετε. Είναι προτιμότερο να υπάρχει ποιοτικός χρόνος με το παιδί μία φορά ημερησίως από τα συχνά τηλεφωνήματα, τα οποία ενδέχεται να δυσκολέψουν όχι μόνο το επαγγελματικό σας πρόγραμμα, αλλά και το παιδί και τον/την σύντροφο που μένει μαζί του.
Αν και η απουσία ενός γονέα από το σπίτι είναι μια δύσκολη συνθήκη, κυρίως εάν υπάρχουν μικρά παιδιά, υιοθετώντας μια υγιή οπτική, με αρκετή προετοιμασία και με τη βοήθεια ορισμένων στρατηγικών που θα διευκολύνουν την αίσθηση συνοχής και θα μειώσουν την αίσθηση της απόστασης, τα επαγγελματικά ταξίδια ενός γονέα μπορούν να διαχειριστούν ικανοποιητικά από ολόκληρη την οικογένεια.
Για οποιαδήποτε περαιτέρω πληροφορία ή διευκρίνιση μπορείτε να καλέσετε στην «Ευρωπαϊκή Γραμμή Υποστήριξης Παιδιών 116111» ώστε να συζητήσετε με έναν ψυχολόγο όλα αυτά που μπορεί να σας απασχολούν σε σχέση με το παιδί σας.
