Περπατώντας στο βουνό στις διακοπές μου βρέθηκα μπροστά σε έναν άνθρωπο που παραλίγο να αφήσει την τελευταία του πνοή στο μονοπάτι του Βίκου. Δεν ήταν μεγάλος σε ηλικία – καμιά 70αριά – αλλά ζεστάθηκε υπερβολικά από την απότομη ανάβαση καλοκαιριάτικα ,σταμάτησε ξέπνοος και έχασε τις αισθήσεις του. Κανείς από τους συνοδοιπόρους του δεν ήξερε πώς να αντιδράσει – ευτυχώς από το σημείο πέρναγε ένας αθλητής που ήξερε από πρώτες βοήθειες και τον συνέφερε…
Το περιστατικό είναι ενδεικτικό της άγνοιας μας για βασικά θέματα. Για σκεφτείτε κάθε Έλληνας πάει 12 χρόνια ενώ υπάρχουν και κάποιοι που φτάνουν τα 20 χρόνια στα θρανία! Κι όμως ύστερα από μια τόσο μακρά και σκληρή εκπαίδευση, ύστερα από χιλιάδες σελίδες ανάγνωσης ,εργασίες ή πειράματα σε εργαστήρια είναι ζήτημα αν ο μέσος πολίτης μπορεί να σώσει τον συνάνθρωπό του ή τον εαυτό του από πνιγμό- 62 πνιγμούς θρηνούμε στην Ελλάδα από την 1η Ιουλίου !
Και βέβαια ο μέσος πολίτης αγνοεί πώς να αντιμετωπίσει βασικά ζητήματα που μπορεί να του στοιχίσουν ακόμη και τη ζωή του.Και δεν μιλάμε για την προφύλαξη από διαρροή… ραδιενέργειας. Μιλάμε για πρώτες βοήθειες για τον εαυτό του ή έναν συνάνθρωπό του ,για το πως να σβήσει μια φωτιά στο σπίτι του ή στην ύπαιθρο , πως να φροντίσει ένα έγκαυμα , πως να αντιδράσει εάν τον τσιμπήσει μία σφήκα ή ένα φίδι , πως να προφυλαχτεί από έναν σεισμό ή μια έντονη καταιγίδα , αλλά ακόμη και το πιο συνηθισμένο- πως να αλλάξει το λάστιχο του αυτοκινήτου του.
Στο σχολείο διδάσκουμε τα παιδιά μας μαθηματικά πανεπιστημιακού επιπέδου – που κανείς δεν πρόκειται να χρησιμοποιήσει στη ζωή του εκτός κι αν δεν γίνει αστρονόμος- τους πιέζουμε να μάθουν κάποιες απίστευτες ανθυπολεπτομέρειες από την ιστορία του Βυζαντίου ή την θρησκευτική αρετή των αγίων , το μήκος των ποταμών και ο ύψος των ορέων. Αλλά αρνούμαστε να τους μαθαίνουμε τα βασικά: να μπορούν να γράψουν μία επιστολή, να μπορούν να μιλήσουν μπροστά σε ένα πολυμελές ακροατήριο, να μπορούν να αντεπεξέλθουν σε ατύχημα, να μάθουν να ακούν τους συνεργάτες τους και αύριο τους συντρόφους τους .
Την ίδια στιγμή η τεχνολογία με δική μας ενθάρρυνση τα έχει καταπιεί όλα. Έτσι οι νέες γενιές- ιδιαίτερα αυτές που μεγαλώνουν στις πόλεις- μπορεί να παίζουν στα δάχτυλα τα κινητά τηλέφωνα και τις ταμπλέτες , μπορεί να σερφάρουν με χαρακτηριστική ευκολία στο ίντερνετ και να είναι πρωταθλητές στις δεξιότητες που χρειάζεται ένα ποντίκι ηλεκτρονικού υπολογιστή αλλά πολύ συχνά έχουν πλήρη άγνοια από βασικά ζητήματα της ζωής που δεν έχουν σχέση με τις ψηφιακές οθόνες τους.
Οι περισσότεροι μαθητές γνωρίζουν π.χ. τα μοντέλα και τα τεχνικά χαρακτηριστικά των κινητών τηλεφώνων , , των αυτοκινήτων, των ακουστικών μουσικής και των MP3 αλλά δεν γνωρίζουν το κυκλάμινο, τον σπίνο, τον σαργό, το μουλάρι, το μελτέμι. Ξέρουν να χρησιμοποιούν ηλεκτρονικά όλα τα πυροβόλα όπλα ή να προσπεράσουν με 300 χιλιόμετρα στη στροφή αλλά δεν ξέρουν σχεδόν τίποτα από τον φυσικό κόσμο στον οποίο μεγαλώνουν . Δεν ξέρουν να μαζέψουν χόρτα , να γουλιάσουν ένα χταπόδι -πόσο μάλλον να το πιάσουν, να καθαρίσουν ένα ψάρι ή να ανοίξουν έναν αχινό, να φυτέψουν ένα λουλούδι ,να ανακουφιστούν από το τσίμπημα μιας μέδουσας, να διασχίσουν ένα ποτάμι…
Δυστυχώς το εκπαιδευτικό μας σύστημα -σε όλες τις βαθμίδες – δίνει κάθε μέρα εξετάσεις και μένει μετεξεταστέο. Γιατί η ζωή πέρα από διαφορικές εξισώσεις και κβαντική μηχανική είναι – κυρίως – όλα τ άλλα για τα οποία αρνούμαστε να εκπαιδεύσουμε τα παιδιά μας.
Παπαδόπουλος Νότης
