Μπορούμε να μιλήσουμε για λίγο για τους γονείς που αδιαφορούν όταν τα παιδιά τους γίνονται άτακτα;
Ορίστε ένα παράδειγμα:Ένα φροντιστήριο ξένων γλωσσών στην περιοχή μας οργάνωσε μια σειρά εκδηλώσεων αφήγησης ιστοριών για παιδιά 4-6 ετών στη βιβλιοθήκη της γειτονιάς. Κάθε εβδομάδα οι ιστορίες και τα τραγούδια ήταν σε μια διαφορετική γλώσσα. Μου φάνηκε ενδιαφέρον, έτσι πήρα το 5χρονο παιδί μου και πήγαμε. Εκεί συναντήσαμε έξι ή επτά ακόμα οικογένειες με τα νήπιά τους. Τα παιδιά κάθονταν στο πάτωμα μπροστά στον αφηγητή, ενώ οι γονείς παρακολουθούσαμε καθισμένοι σε πάγκους τοποθετημένους περιμετρικά, μερικά εκατοστά πιο πίσω.
Η αφήγηση ξεκίνησε με μερικούς διασκεδαστικούς χαιρετισμούς στα ιταλικά. Ciao, bella! Και μετά ο αφηγητής έβγαλε μαριονέτες και άρχισε να αφηγείται μια ιστορία.
Λίγα λεπτά αργότερα, ένα κοριτσάκι πλησίασε τον αφηγητή και άρχισε να τραβάει τη μαριονέτα. Εκείνος απλώς χαμογέλασε, σήκωσε το χέρι του για να μην το φτάνει το κοριτσάκι και συνέχισε να αφηγείται. Τότε, το κοριτσάκι άρχισε να χοροπηδάει για να φτάσει τη μαριονέτα και ένα αγοράκι άρχισε να προσπαθεί να πιάσει τις υπόλοιπες κούκλες που βρίσκονταν μπροστά στον αφηγητή. Ο αφηγητής δεν έχασε τον ειρμό του, αλλά έκρυψε τις κούκλες πίσω του ενώ συνέχισε την ιστορία για το piccolo bambino. Απτόητα, το κοριτσάκι και το αγοράκι προσπάθησαν να πάνε πίσω από τον αφηγητή για να πιάσουν τις κούκλες. Ο αφηγητής έκανε ό,τι καλύτερο μπορούσε ζητώντας τους να καθίσουν, και τα παιδιά υπάκουσαν για περίπου τρία δευτερόλεπτα προτού αρχίσουν πάλι να προσπαθούν να πιάσουν τις κούκλες.
Όλο αυτό ήταν πολύ ενοχλητικό, αλλά όχι και παράξενο για τη συμπεριφορά ενός νηπίου. Παράξενο ήταν το γεγονός ότι οι γονείς τα παρακολουθούσαν όλα αυτά χωρίς να λένε ούτε κουβέντα στα παιδιά τους. Συνέχισα να τους παρατηρώ, περιμένοντάς τους να παρέμβουν, αλλά τίποτα – τίποτα εκτός από χαμόγελα.
Δεν είναι η πρώτη φορά που είδα γονείς να παρακολουθούν αμέτοχοι τα παιδιά τους να καταστρέφουν εμπειρίες άλλων ανθρώπων. Έχω δει γονείς να αφήνουν το νήπιό τους να προσπαθεί να σκαρφαλώσει στη σκηνή ενώ κάποιος πάνω παίζει μουσική. Έχω βρεθεί σε κινηματογράφους όπου οι γονείς έρχονται με ένα γκρινιάρικο μωρό και δεν το βγάζουν έξω παρά μόνο όταν αρχίσει να κλαίει γοερά. Μήπως έτυχε να δείτε το βιντεάκι με τις δύο γυναίκες που κατέγραψαν με την κάμερά τους δύο αγοράκια να σπάνε ένα γυάλινο γλυπτό σε ένα μουσείο στην Κίνα; Απλά υπέροχο.
Μήπως κάποιοι γονείς είναι τόσο θολωμένοι να πιστεύουν ότι τα παιδιά τους είναι απλά αξιαγάπητα, που θεωρούν ότι όλοι πρέπει να συμμερίζονται την άποψή τους; Μήπως νομίζουν ότι τα παιδιά τους έχουν το δικαίωμα να κάνουν ό,τι θέλουν, ανεξαρτήτως του πώς αυτό επηρεάζει τους άλλους; Μήπως δεν ξέρουν τι τους γίνεται; Πραγματικά θα ήθελα να καταλάβω πώς σκέφτεται εκείνος που αφήνει το παιδί του να διακόψει μια θεατρική παράσταση ή να καταστρέψει τη δημιουργία ενός άλλου ανθρώπου χωρίς καν να κουνήσει το δαχτυλάκι του και να πει κουβέντα.
Δεν θεωρώ ότι τα παιδιά σήμερα είναι υπερβολικά ελεύθερα. Δεν μου αρέσουν οι ρητορείες του τύπου «τα παιδιά σήμερα». Πιστεύω, σε γενικές γραμμές, ότι τα παιδιά είναι μια χαρά. Αλλά με κουράζουν όλο και περισσότερο οι γονείς που θεωρούν την άσχημη συμπεριφορά χαριτωμένη. Όχι, δεν είναι.
Δεν μου αρέσει να έρχομαι σε σύγκρουση και δεν θα ένιωθα άνετα να παρεμβώ σε εκείνη την αφήγηση και να πω στα παιδιά να σταματήσουν να προσπαθούν να αρπάξουν τις μαριονέτες. Και δεν ήμουν εγώ που θα έπρεπε να το κάνω, ενώ οι γονείς τους κάθονταν εκεί παρακολουθώντας ατάραχοι. Πραγματικά λυπήθηκα τον αφηγητή, ο οποίος είχε εκνευριστεί ξεκάθαρα, αλλά προσπαθούσε απελπισμένα να μην το δείξει (άλλωστε, το μόνο που ήθελε ήταν να πείσει τους γονείς να γράψουν τα παιδιά τους στα μαθήματα ξένων γλωσσών του φροντιστηρίου του). Απλώς τη στιγμή που ξεπέρασα τα όριά μου και ήμουν έτοιμη να πω κάτι, η αφήγηση τελείωσε.
Το ξέρω ότι υπάρχουν εκατοντάδες διαφορετικοί τρόποι να αναθρέψει κάποιος ένα παιδί και σέβομαι το γεγονός ότι σε κάθε άνθρωπο ταιριάζει ένας διαφορετικός τρόπος ανατροφής. Αλλά υπάρχουν κάποιοι βασικοί κανόνες ευγενείας. Αν το παιδί μου προσπαθούσε να αρπάξει τις μαριονέτες ενός αφηγητή, θα το τραβούσα διακριτικά προς τα πίσω και θα του έλεγα να σταματήσει. Αν συνέχιζε, θα το έπαιρνα να καθίσει μαζί μου. Και αν παρ’ όλα αυτά δεν σταματούσε, θα φεύγαμε. Αυτοί είναι στοιχειώδεις κανόνες για ένα γονιό, έτσι δεν είναι;
To ξέρω βέβαια ότι υπάρχουν κάποιες αναπτυξιακές καθυστερήσεις και διαταραχές εξαιτίας των οποίων ένα παιδί μπορεί να έχει περισσότερα ξεσπάσματα και να κάνει περισσότερη φασαρία, και δεν θεωρώ ότι αυτά τα παιδιά πρέπει να αποκλειστούν από μια παράσταση. Αλλά ακόμα και τότε, πρέπει να υπάρχουν κάποια όρια από το πόσο ενοχλητικό μπορεί να γίνει ένα παιδί προτού παρέμβουν οι γονείς. Σχεδόν όλοι μπορούν να μάθουν τους βασικούς κανόνες ευγενείας, αρκεί κάποιος να τους τους διδάξει. (Κανένα από τα παιδιά στα οποία έχω αναφερθεί παραπάνω δεν υποφέρουν από κάποια διαταραχή, παρεμπιπτόντως. Απλώς πρέπει να παραδεχτώ ότι σε ειδικές περιστάσεις λίγη φασαρία ή μια αποκλίνουσα συμπεριφορά είναι αναμενόμενες και μπορούν να γίνουν ανεκτές.)
Το συμπέρασμα είναι ότι οι γονείς πρέπει να σταματήσουν να παρακολουθούν αμέτοχοι τα παιδιά τους να συμπεριφέρονται σαν βλάκες. Αν το παιδί σας γίνεται ενοχλητικό, διακόπτοντας μια παράσταση ή μη αφήνοντας τους θεατές να την απολαύσουν, σταματήστε το, σας παρακαλώ. Αν δείτε το παιδί σας να παραβιάζει κάποιους βασικούς κανόνες, σταματήστε το, σας παρακαλώ. Αν δείτε το παιδί σας να γίνεται αγενές, σταματήστε το, σας παρακαλώ – ή τουλάχιστον βάλτε τα δυνατά σας να το σταματήσετε.
Κανένα παιδί δεν εξαιρείται από τους καλούς τρόπους που υπαγορεύει η κοινή λογική, όσο ξεχωριστό ή αξιολάτρευτο κι αν το θεωρούν οι γονείς του. Ποιος θα μπορούσε να διαφωνήσει με αυτό;
