Δεν είναι ότι δεν θα μπορούσαμε να το φανταστούμε. Όταν όμως το βλέπεις καταγεγραμμένο, ζωγραφισμένο μάλιστα με πολύχρωμα παιδικά μολύβια, μπορείς εύκολα να καταλάβεις τι «θολώνει» την όρασή μας στις ανεπτυγμένες χώρες του πλανήτη.
Μεγάλη έρευνα που συντονίστηκε από τη Βρετανία και έγινε σε 20.000 μαθητές από είκοσι χώρες του κόσμου, ώστε οι επιστήμονες να μπορέσουν να «πιάσουν» το βλέμμα της επόμενης γενιάς, κατέληξε στα παρακάτω ενδιαφέροντα ευρήματα: Τι επαγγέλματα θέλουν να κάνουν όταν μεγαλώσουν τα σημερινά παιδιά στη Βρετανία αλλά και άλλες μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες; Ποδοσφαιριστές ή αστέρες του YouTube. Τι επαγγέλματα θα ήθελαν να κάνουν μεγαλώνοντας τα παιδιά στην Ουγκάντα και την Ζάμπια; Γιατροί ή δάσκαλοι…
Συμπέρασμα: Οι αναπτυγμένες χώρες χόρτασαν από μόρφωση. Οι πολίτες τους (παρά την οικονομική κρίση που μαστίζει αρκετές από αυτές) δεν ενδιαφέρονται πλέον ούτε για την επιστήμη, ούτε για τα «απόρθητα κάστρα» της. Θέλουν φλας και κάμερες. Την ζωή του σταρ. Την έκθεση των νέων τεχνολογιών.
Σε αναπτυσσόμενες χώρες του πλανήτη από την άλλη πλευρά, όπου τίποτα δεν είναι δεδομένο, η ζωή είναι εύθραυστη και οι ισορροπίες ετοιμόρροπες, τα παιδιά κοιμούνται το βράδυ με διαφορετικές φιλοδοξίες.
Τα παραπάνω, όπως και σειρά ακόμη συμπερασμάτων με μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάστηκαν σε μεγάλο επιχειρηματικό συνέδριο στο Νταβός.
Στην διάρκεια της έρευνας που ολοκληρώθηκε στις αρχές του μήνα ζητήθηκε από 11χρονα παιδιά, είκοσι χωρών του πλανήτη, να ζωγραφίσουν το επάγγελμα που θα ήθελαν να κάνουν όταν μεγαλώσουν.
Μεταξύ άλλων, τα συμπεράσματα που προέκυψαν δείχνουν πόσο νωρίς τοποθετούνται στο μυαλό των μικρών παιδιών τα κοινωνικά στερεότυπα κάθε τύπου, με κυρίαρχο βέβαια εκείνο της διαφοράς μεταξύ των δυο φύλων. Τα κορίτσια ζωγράφισαν νοσοκόμες, χορεύτριες και κομμώτριες. Τα αγόρια ζωγράφισαν πιλότους αεροσκαφών και μηχανικούς.
Πάντως σύμφωνα με την έρευνα αυτή, τα κορίτσια της νέας γενιάς έχουν πολύ λιγότερες πιθανότητες να γίνουν μηχανικοί ή επιστήμονες…
Αν κάτι ωστόσο ξεχωρίζει τα δυο φύλα είναι το ότι τα κορίτσια ενδιαφέρονται επίσης για την «ακαδημαϊκή» επιτυχία (με επιλογές όπως δασκάλα ή κτηνίατρος μεταξύ των πιο δημοφιλών), ενώ τα αγόρια επηρεάζονται πολύ περισσότερο από τη λαϊκή κουλτούρα, με επαγγέλματα όπως ο αθλητής, τα social media ή η αστυνομία.
Οι ποιοτικές διαφορές και τα στοιχεία
Κάτι ενδιαφέρον που έδειξε ωστόσο η ίδια έρευνα είναι ότι οι νέοι μπορούν να εξοικειωθούν με διαφορετικούς τύπους σταδιοδρομίας σε νεαρή ηλικία.
Τα κορίτσια από χαμηλότερα οικονομικά στρώματα και σχολεία σε υποβαθμισμένες περιοχές ήταν πιο πιθανό να απαντήσουν ότι θα ήθελαν στο μέλλον να είναι εργαζόμενες στα καταστήματα και κέντρα αισθητικής, ενώ τα αγόρια από υψηλότερα οικονομικά στρώματα διάλεγαν επαγγέλματα όπως μάνατζερ ή δικηγόροι.
Πάντως εκτός της Βρετανίας, οι ζωγραφιές των παιδιών έδειξαν «υψηλές προσδοκίες» παρά τα πιθανά κοινωνικά ή οικονομικά εμπόδια. Το υλικό δηλαδή εκείνο που φτιάχνει τις επιτυχημένες κοινωνίες. Στόχος, ελπίδα, ψυχική δύναμη για να παλέψεις για την εκπλήρωσή του.
Στην Ουγκάντα και τις Φιλιππίνες, τα περισσότερες κορίτσια θα ήθελαν να είναι εκπαιδευτικοί.
Στο Πακιστάν, το Μπαγκλαντές, την Κολομβία και την Ινδονησία αγόρια και κορίτσια θα ήθελαν να είναι γιατροί.
Στην Κίνα, η πιο δημοφιλής φιλοδοξία για τα αγόρια είναι οι επιστήμονες. «Πικάντικη» νότα εδώ, τα ότι στην Κίνα ένα από τα πιο δημοφιλή και αξιοσέβαστα επαγγέλματα είναι εκείνο του σεφ!
Πάντως τόσο στη Βρετανία όσο και στα διεθνή ευρήματα της έρευνας ένα βασικό συμπέρασμα παραμένει το μεγάλο χάσμα ανάμεσα στην πραγματικότητα, τις ανάγκες της αγοράς εργασίας και τις προσδοκίες των νέων.
Για άλλη μια φορά λοιπόν το πρόβλημα που εντοπίζεται και σε μεγαλύτερες κοινωνίες είναι ένα: οι άνθρωποι είναι δύσκολο να σπάσουν τα «καλούπια» τους και να δουν έξω από το… κουτί. Η έλλειψη ενημέρωσης σχετικά με τις δεξιότητες που θα απαιτηθούν στις σύγχρονες κοινωνίες τα επόμενα χρόνια είναι εντυπωσιακή και οι σύμβουλοι σταδιοδρομίας στα σχολεία δίνουν μάλλον την εικόνα ατμοκίνητων τρένων στην εποχή της ρομποτικής…
Δείτε εδώ την έρευνα σε pdf
«Η συμβουλευτική σταδιοδρομίας στα σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης έρχεται πολύ αργά», δήλωσε για το θέμα τις προηγούμενες ημέρες ο διευθυντής εκπαίδευσης του ΟΟΣΑ, Αντρέας Σλάιχερ. «Είναι σαφές από τα σχέδια ότι τα παιδιά φθάνουν στο σχολείο με ισχυρές υποθέσεις που βασίζονται στις καθημερινές εμπειρίες τους» τόνισε ο κ. Schleicher.
«Τα ευρήματα έχουν επιπτώσεις για όλους όσοι επιδιώκουν να βελτιώσουν την κοινωνική κινητικότητα», είπε από την πλευρά του ο Ντέιβιντ Κρουίκσανκ, πρόεδρος του πολυεθνικού κολοσσού συμβουλευτικών υπηρεσιών Deloitte. «Οι προσδοκίες σταδιοδρομίας των παιδιών επηρεάζονται περισσότερο από το ποιους γνωρίζουν», ανέφερε ο ίδιος χαρακτηριστικά.
Η Αννε Λύονς, πρόεδρος της Εθνικής Ένωσης Καθηγητών στη Βρετανία πρόσθεσε στον ίδιο προβληματισμό την δυσκολία που αντιμετωπίζουν σήμερα οι νέοι να ξεφύγουν των προσδοκιών των οικογενειών τους και ανέφερε ότι είναι ανάγκη για τα παιδιά στο δημοτικό σχολείο να ακούν για το «ευρύ φάσμα επιλογών σταδιοδρομίας που τους έχουν ανοιχτεί και δεν αποκλείουν τα πράγματα από νεαρή ηλικία».
Δεν θέλω εδώ να σχολιάσω τι ακούνε οι μαθητές των δημοτικών της δικής μας χώρας για αντίστοιχα θέματα…
Παρόλα αυτά, έστω για τους ακτιβιστές εκπαιδευτικούς μας (και υπάρχουν πολλοί), καταγράφω τα παραπάνω και τα προσφέρω ως τροφή για σκέψη.
