Αν θελήσουμε να ανασκοπήσουμε την πορεία των ανθρώπινων σχέσεων τα τελευταία τριάντα χρόνια στην Ελλάδα, εύκολα θα διαπιστώσουμε ότι ποτέ αυτή η κοινωνία δεν είχε τόσους θυμωμένους πολίτες!
Θυμωμένοι εργαζόμενοι, θυμωμένοι γονείς, θυμωμένοι σύντροφοι, θυμωμένοι εραστές, θυμωμένοι πολίτες, θυμωμένοι οδηγοί…!
Το βασικό κύτταρο της κοινωνίας, η ελληνική οικογένεια, θυμίζει πυριτιδαποθήκη έτοιμη να εκραγεί και η πορεία προς την ευτυχία -το αποτυχημένο σύγχρονο ευζήν- μετατράπηκε σε διαδικασία ματαίωσης και απογοήτευσης.
Όλοι είναι δυσαρεστημένοι στην ελληνική οικογένεια. Οι γονείς με τα παιδιά τους τα οποία δε δικαιώνουν τις προσδοκίες τους σε επίπεδο συμπεριφοράς και μόρφωσης. Φροντιστήριο για το σχολείο και ιδιαίτερα μαθήματα για το φροντιστήριο, με γενικά πενιχρά αποτελέσματα, που συνήθως απογοητεύουν. Έφηβοι θυμωμένοι με τους άφαντους και εξαφανισμένους γονείς, χωρίς περιβαλλοντική εκπαίδευση κα χωρίς σεξουαλική διαπαιδαγώγηση στο σχολείο.
Το ίδιο κακές είναι οι σχέσεις ανάμεσα στους γονείς. Η απαίτηση του ενός για μεγαλύτερη συμμετοχή του άλλου στα έξοδα, η απαίτηση του άλλου για μεγαλύτερη παρουσία στο σπίτι ή καλύτερη συμμετοχή στη φροντίδα των παιδιών είναι θέματα που εύκολα δηλητηριάζουν την καλή σχέση των γονιών. Μια σχέση μάλιστα που από μόνη της είναι στις μέρες μας ανταγωνιστική.
Εύκολη λύση για να «αναπνεύσουμε» ερωτικά και συναισθηματικά είναι η παράλληλη σχέση. Μεγάλος αριθμός ανδρών επισκέπτεται τους ειδικούς και διατυπώνουν την απορία γιατί δεν λειτουργούν ερωτικά με τη σύντροφό τους, ενώ λειτουργούν πολύ καλά με όλες τις άλλες γυναίκες. Ανάλογη είναι και η απορία πολλών γυναικών γιατί δεν επιθυμούν ερωτικά το μόνιμο σύντροφό τους, ενώ έχουν κανονική ερωτική επιθυμία για άλλους άνδρες.
Έτσι λοιπόν στην κοινωνία των θυμωμένων εραστών, οι μισοί άνδρες και οι μισές γυναίκες διατηρούν ευκαιριακές ή μόνιμες παράλληλες σχέσεις οι οποίες αρκετές φορές αποτελούν τον προθάλαμο για ένα διαζύγιο.
Η ερωτική σχέση του ζευγαριού
Μέσα σ’ ένα τέτοιο κοινωνικό πλαίσιο, η σχέση του ζευγαριού έχει χαθεί. Άλλοι το αντιλαμβάνονται και άλλοι όχι. Υπάρχουν και κάποιοι οι οποίοι βλέπουν μόνο την κορυφή του παγόβουνου που είναι η ερωτική σχέση.
Σε γενικές γραμμές, η ερωτική ζωή του ζευγαριού αποτελεί ιδιαίτερα ευαίσθητο δείκτη της ποιότητας της σχέσης. Το να προσπαθούμε να κάνουμε σεξ όταν είμαστε θυμωμένοι και ενοχλημένοι είναι πρακτικά ακατόρθωτο.
Πολλά ζευγάρια τρομάζουν με τα προβλήματα στη σχέση τους και πιέζονται να διατηρήσουν μια καλή σεξουαλική ζωή, προκειμένου να μην οδηγηθούν σε χωρισμό. Στην ουσία φτιάχνουν μόνοι τους προβλήματα στο σεξ, τα οποία οι ίδιοι δυσκολεύονται να εξηγήσουν ή να ξεπεράσουν στη συνέχεια. Η όλη διαδικασία περνάει συνήθως από το στάδιο της αραίωσης των σεξουαλικών επαφών. Η κακή επίδοση μας θυμώνει ακόμα περισσότερο με τον ίδιο μας τον εαυτό που δεν ανταποκρίθηκε στις προσδοκίες του μυαλού μας, που τελικά πρόδωσε τα «θέλω» μας. Τελικά, η ίδια μας η ψυχή σκαρώνει παιχνίδια, που ακυρώνουν το παντοδύναμο μυαλό μας. Σ’ αυτή τη φάση πολλοί επισκέπτονται ειδικούς γιατρούς, ζητώντας φάρμακα που θα μπορούσαν να συντηρήσουν ερωτικά την κακή συναισθηματική σχέση με τη σύζυγο. «Έκανα ακόμα καλύτερο σεξ με τη φίλη μου, αλλά με τη σύζυγο δεν είχα στύση», μου παραπονέθηκε πρόσφατα μεσόκοπος ασφαλιστής που είχε επιμείνει σε προηγούμενη επίσκεψη να του συνταγογραφήσω φάρμακα για τη στύση. «Μήπως πρέπει να αυξήσω τη δόση;» συμπλήρωσε με απορία.
Παρελθόν και παρόν
Μέχρι πριν τριάντα ή σαράντα χρόνια η επιλογή συντρόφου δεν ήταν έργο των ίδιων των ενδιαφερομένων. Η επιλογή ανήκε στο κοινωνικό πλαίσιο, τον απλό κοινωνικό περίγυρο του κάθε ανθρώπου. Η διαδικασία του προξενιού εμπεριείχε αντικειμενικά κριτήρια στα μέτρα της κάθε εποχής που αποδεικνύονταν πολύ πιο σοφά από τα υποκειμενικά κριτήρια του καθενός μας.
Αυτή η επιλογή του περιβάλλοντος λειτουργούσε καλύτερα και ως προς το χρόνο, την ηλικία γάμου δηλαδή των δύο συντρόφων. Οι αντίστοιχες διαδικασίες στις μέρες μας -διαδίκτυο, facebook, κλπ- λειτουργούν με πολύ ανάλαφρα κριτήρια και βέβαια πολύ υποκειμενικά.
Ίσως ακόμα στο παρελθόν τα πράγματα λειτουργούσαν σ’ ένα ασφαλέστερο και φιλικότερο κοινωνικό πλαίσιο, σε αντίθεση με τη σημερινή καχυποψία και ανασφάλεια. «Είμαστε δύο χρόνια μαζί, το σεξ είναι ό,τι μετριώτερο δοκίμασα στη ζωή μου. Αναρωτιέμαι ακόμα μήπως είναι ομοφυλόφιλος», μου σχολίασε με ανησυχία μια σαραντάχρονη τραπεζικός.
Λάθος επιλογή ή λάθος πορεία;
Με ποιά κριτήρια επιλέγουμε σύντροφο στις μέρες μας; Με το κριτήριο της εμφάνισης, του χαρακτήρα, του κοινωνικού status, των ενδιαφερόντων, των οικονομικών, της ηλικίας ή των ζωδίων και των ωροσκόπων; Πόσο μπορεί να μοιάζει στον τρόπο σκέψης και τον τρόπο ζωής ένας Εσκιμώος ταύρος με ωροσκόπο σκορπιό με έναν κάτοικο της Ζιμπάμπουε με το ίδιο ζώδιο και τον ίδιο ωροσκόπο; πόσο μπορεί να μοιάζουν στις ερωτικές τους ανησυχίες;
Πώς μπορεί να έχουν τους ίδιους στόχους ζωής; Μήπως επιλέγουμε σύντροφο κατώτερο της προσδοκίας μας λόγω χαμηλής αυτοεκτίμησης; Κι όταν με τα χρόνια βελτιώσουμε την αυτοπεποίθησή μας αναζητάμε κάτι καλύτερο; Ή μήπως προσδοκάμε να ζήσουμε δύο ζωές; Μία για να κάνουμε παιδιά και να αποκατασταθούμε επαγγελματικά και μία για να ζήσουμε το μεγάλο έρωτα της ζωής μας;
Πολλοί άνθρωποι αναζητούν απλά ένα χαρούμενο γεγονός που θα ενισχύσει την ψυχολογία τους και θα τους βγάλει από τα ψυχολογικά αδιέξοδα. Διαπιστώνουν προβλήματα στην ερωτική επαφή και αντί να απευθυνθούν σε έναν ψυχολόγο ή ένα σεξολόγο να διερευνήσουν τη σχέση τους, τις προϋποθέσεις, τους στόχους ή τα προβλήματα στο σεξ, αναλώνονται στο ποιό θα είναι το κτήμα που θα κάνουν τη γαμήλια δεξίωση. Εμβατήρια, καλεσμένοι, ιεροτελεστείες, μεγαλεία και ατέλειωτα ερωτηματικά μέσα μας. Ποιά είναι η ορχήστρα που στήνει το χορό και ποιός είναι ο μαέστρος που μας παρασύρει σε ανάλαφρες επιλογές;
Κουβεντιάζω τις σκέψεις μου με φίλους ένα βράδυ στη βεράντα του σπιτιού μου. «Ταξιδιώτες της ζωής χωρίς συναισθηματικές αποσκευές», σχολιάζει ένας φίλος. «Ταιριαστά ζευγάρια υπάρχουν μόνο στις φωτογραφίες και τις διαφημίσεις της τηλεόρασης», συμπλήρωσε ο άλλος.
Κάντε κάτι πριν να είναι αργά!
• Βάλτε το στόχο μιας σχέσης με προοπτική, στους πρώτους στόχους της ζωής σας.
• Πριν τα βρείτε με το σύντροφό σας, φροντίστε να τα έχετε βρει με τον ίδιο σας τον εαυτό.
• Καλλιεργείστε μια σχέση συναγωνιστική και όχι ανταγωνιστική. Άνθρωποι από τον ίδιο χώρο δουλειάς ή με το ίδιο επάγγελμα έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να αναπτύξουν μια ανταγωνιστική σχέση.
• Ελέγξτε αν η σχέση σας αποτελεί ψυχολογικό καταφύγιο για εσάς και όχι ένα ακόμα πεδίο εκνευρισμού και αντιπαραθέσεων.
• Ελέγξτε αν και οι δυό σας παίζετε πολύ καλά το ρόλο του εραστή. Αν δεν τα καταφέρνετε, κουβεντιάστε το με το/τη σύντροφό σας και ζητείστε τη βοήθεια ειδικού πριν πάρετε την απόφαση για γάμο.
• Μην αφήνετε να δημιουργούνται μεγάλες αποστάσεις σε επίπεδο κοινωνικό, επαγγελματικό και συναισθηματικό. Συμπληρώστε τα μεταξύ σας «κενά» με προσφορές σε άλλους τομείς της σχέσης.
• Μην τα περιμένετε όλα από τον άλλο. Οι πετυχημένες σχέσεις έχουν δύο «ήρωες» και όχι έναν!
• Αντιμετωπίστε έγκαιρα και χωρίς αναβολές τα προβλήματα στο σεξ. Το πρόβλημα του ενός είναι και πρόβλημα του άλλου, αφού μαζί μοιράζονται την αποτυχία.
• Όταν γίνετε γονείς θα πρέπει να συνεχίσετε να είσαστε φίλοι, εραστές και σύντροφοι. Βρείτε μαγικούς τρόπους για να μοιράζετε την αγάπη και το ενδιαφέρον σας ανάμεσα στα παιδιά και το/τη σύντροφό σας.
Γράφει ο Ζήσης Παπαθανασίου
Επ. Καθηγητής Γυναικολογίας – Σεξολόγος
Διευθυντής Ελληνικού Σεξολογικού Ινστιτούτου
boro.gr