Τα τελευταία χρόνια ο όρος bullying έχει μπει για τα καλά στη ζωή μας. Αναφέρεται κυρίως στο σχολικό εκφοβισμό, όπου κάποια παιδιά γίνονται θύτες, εκβιάζοντας άλλα παιδιά, ώστε να τους δώσουν το κολατσιό τους, τα λεφτά τους ή τυχόν κινητά που μπορεί να φέρνουν μαζί τους στα σχολεία. Συγκεκριμένα ξεκινούν να τους εκβιάζουν λέγοντας τους ότι αν δεν κάνουν αυτό που θα τους πουν δεν θα παίζουν μαζί τους και δεν θα είναι φίλοι. Τα παιδιά φοβούμενα ότι θα τους χάσουν υποκύπτουν στους εκβιασμούς και ο φαύλος κύκλος συνεχίζεται.
Έχουμε αναρωτηθεί όμως πού μπορεί να βρίσκονται οι ρίζες του κακού; Πώς μπορεί να αντιδράσει ένα παιδί όταν εκφοβίζεται στο σχολείο από ένα άλλο παιδί συνομήλικο ή μεγαλύτερο του όταν από μικρό έχει μεγαλώσει σε μια οικογένεια στην οποία υφίσταται απειλές και εκβιασμούς, ώστε οι γονείς του να το αναγκάσουν να κάνει αυτό που του λένε;
«Αν δεν πας τώρα για μπάνιο, δεν θα πάμε αύριο βόλτα».
Αυτή θα μπορούσε να είναι μια τυπική φράση εκφοβισμού των γονιών προς το παιδί.
Μας τρομάζει η λέξη εκφοβισμός; Τι σκέψεις περνούν από το μυαλό μας και τι νιώθουμε διαβάζοντας τις παραπάνω προτάσεις;
Για κάποιους ίσως ακουστώ υπερβολική, καθώς αυτός είναι ο τρόπος που μεγαλώσαμε κι εμείς και φυσικά δεν πάθαμε και κάτι. Όντως όμως δεν είχαν καμία επίδραση αυτά πάνω μας; Ουσιαστικά αν διαβάσουμε τι κρύβεται πίσω από τη φράση αυτή, θα καταλάβουμε ότι το παιδί εισπράττει τον γονιό ως αυτόν που έχει την εξουσία και μπορεί να κάνει αυτό που θέλει. Συνεπώς, για να καταφέρει το παιδί να ικανοποιήσει κάποια θέλω και ανάγκες του, εισπράττει το μήνυμα ότι θα πρέπει να υποκύπτει στους εκβιασμούς, αλλιώς δεν γίνεται αποδεκτό, το ίδιο δεν αισθάνεται σημαντικό και φοβάται ότι θα είναι στο περιθώριο.
Φτάνοντας λοιπόν στον χώρο του σχολείου και έχοντας περάσει τα πιο σημαντικά χρόνια της ζωής του με τους φροντιστές του να λειτουργούν εκβιαστικά, δεν έχει λάβει τα απαραίτητα εφόδια ώστε να ξέρει πώς να χειριστεί όλους αυτούς που θα προσπαθήσουν να τον εκβιάσουν. Δεν εμπιστεύεται τον εαυτό του και την κρίση του, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να ορθώσει το ανάστημα του και να πει στοπ στους εκβιασμούς των γύρω του.
Πολλοί γονείς, βλέποντας την αντίδραση των παιδιών τους και μην έχοντας την υπομονή να χειριστούν σωστά την κατάσταση, καταφεύγουν στην εύκολη λύση του εκβιασμού ή/και της δωροδοκίας. Βραχυπρόθεσμα ίσως έχει κάποιο αποτέλεσμα, μακροπρόθεσμα όμως;
Πόσο πιο αποτελεσματικό θα ήταν αν προσπαθούσαμε να συνδεθούμε με το παιδί και να το νιώσουμε. Να καταλάβουμε τι είναι αυτό που μπορεί να το κάνει να αντιδρά έτσι και να βρούμε άλλους τρόπους, ώστε να πετύχουμε το αποτέλεσμα που θέλουμε. Μήπως θα πρέπει πρώτα να δουλέψουμε με τον εαυτό μας, ώστε να διαχειριστούμε τον θυμό και τις προσδοκίες μας για να μπορούμε να συνδεθούμε με τα παιδιά μας;
Μαρίνα Κρητικού
Ψυχολόγος Υγείας – Οικογενειακη/ Συστημική Σύμβουλος
sizefxi.gr
