Αυτοεκτίμηση, η πολύτιμη
Την αξία της αυτοεκτίμησης ή την απουσία της, την έχουμε όλοι νοιώσει πολλές στιγμές στη ζωή μας. Τις στιγμές που χρειαζόταν να δείξουμε πόσο πιστεύαμε στις ικανότητές μας, πόσο πιστεύαμε σε μας και που τελικά, πήραμε ένα αποτέλεσμα ανάλογο με την αυτοεκτίμησή μας.
Σαν γονείς επομένως, γνωρίζουμε πόσο σημαντικό είναι να μεγαλώσουμε παιδιά που να έχουν αυτοεκτίμηση, να εμπιστεύονται τον εαυτό τους. Άθελά μας βέβαια, κάνουμε ορισμένα λάθη που έχουν αντίθετο αποτέλεσμα. Ας δούμε τα πιο συνηθισμένα από αυτά :
Προσδοκία
Δυστυχώς είναι πολλοί οι γονείς που έχουν προσδοκίες από τα παιδιά τους. Προσδοκίες που μετατρέπονται σε προσωπικές βλέψεις και αξιώσεις. Η απογοήτευσή τους, μόνο αποθάρρυνση θα φέρει στο παιδί και μείωση της αυτοεκτίμησής του. Σκεφτείτε το δυο φορές, την επόμενη φορά που θα θέλετε να του πείτε πόσο απογοητευμένος/η είστε ή πόσα περισσότερα περιμένατε απ’ αυτό ή πόσες θυσίες κάνατε γι’ αυτό. Μόνο άχρηστες ενοχές μπορείτε να του δημιουργήσετε, τίποτε άλλο.
Προστασία από την αποτυχία
Πολλές φορές, έχουμε μια υπερβολική ευαισθησία απέναντι στις αποτυχίες των παιδιών μας. Δεν θέλουμε να τα βλέπουμε να αποτυγχάνουν και να στενοχωριούνται, γι’ αυτό ενστικτωδώς επεμβαίνουμε για να τα προστατέψουμε και να τα γλυτώσουμε από την αποτυχία. Μάλλον έχουμε ξεχάσει πως κανείς δεν πέτυχε, πριν αποτύχει. Πώς λοιπόν το παιδί μας θα αποκτήσει αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση, αν δεν κάνει λάθη, αν δεν μάθει μέσα από αυτά, αν δεν πέσει για να μάθει να σηκώνεται; Ένα υπερπροστατευμένο παιδί νοιώθει ότι δεν το εμπιστευόμαστε, άρα, και αυτό δεν εμπιστεύεται τον εαυτό του.
Μόνο το αποτέλεσμα
Ναι, όλοι από το αποτέλεσμα κρινόμαστε, αλλά τα ταλέντα μας, οι δυνατότητές μας, οι ικανότητές μας, στην διαδρομή δοκιμάζονται και γιγαντώνονται. Επομένως, χρειάζεται να μάθουμε στα παιδιά να εκτιμούν και να αναγνωρίζουν όλα όσα έκαναν στη διαδρομή, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα.
Υπερβολική επιβράβευση
Ένα παιδί έχει ανάγκη την επιβράβευσή μας. Όμως, οι συνεχείς και υπερβολικοί έπαινοι το κάνουν να χρειάζεται σε κάθε του βήμα κάποιον που να του επιβεβαιώνει πόσο καλά και πόσο ικανό είναι. Έτσι, το κυνήγι του επαίνου γίνεται αυτοσκοπός και η έλλειψή του αγχώνει τα παιδιά και τα κάνει να νοιώθουν αποτυχημένα. Πρέπει να τους μάθουμε ότι η αυτοεκτίμηση είναι κάτι που πηγάζει από μέσα μας, είναι αυτό που νοιώθουμε εμείς για τον εαυτό μας και τις ικανότητές του.
Δέκα λεπτά κήρυγμα
Μιλάμε, λέμε, συμβουλεύουμε, νουθετούμε. Σταματήσαμε ποτέ για να ακούσουμε αυτά που θέλουν να πουν, αυτά που σκέφτονται, αυτά που αισθάνονται; Να τους δείξουμε ότι υπολογίζουμε τη γνώμη τους;
Σεβασμός στο συναίσθημα
Το συναίσθημα είναι τόσο χρήσιμο, όσο και η αναπνοή. Μόνο όταν παρεμποδίζεται η έκφρασή του προκαλούνται προβλήματα. Ας σκεφτούμε λοιπόν, τι μπορεί να κάνει σ’ ένα παιδί η παραίνεσή μας να μην εκφράσει το συναίσθημά του ή να αισθανθεί ντροπή που νοιώθει όπως νοιώθει. Τα καταπιεσμένα συναισθήματα θα του δημιουργήσουν κακή σχέση με τον εαυτό του και τους άλλους.
Σύγκριση και επίκριση
Πολλές φορές, θέλοντας να τα παροτρύνουμε, συγκρίνουμε τις επιδόσεις ή τη συμπεριφορά τους με άλλα παιδιά ή τα αδέλφια τους. Μια σύγκριση, για όποιο λόγο κι αν γίνεται είναι ένα πλήγμα στην αυτοεκτίμησή τους. Κάθε παιδί έχει τη δική του προσωπικότητα και πορεία και θα πρέπει να εκτιμάται για την μοναδικότητά του, σαν αυτόνομη και ξεχωριστή οντότητα.
Ακόμα χειρότερη είναι η επίκριση, αρνητικοί χαρακτηρισμοί που συχνά χρησιμοποιούμε για να τα «συνετίσουμε», για να είναι «καλά παιδιά», δίνουν καίρια πλήγματα και τα πληγώνουν ανεπανόρθωτα. Οι λέξεις που χρησιμοποιούμε πιο συχνά, οι ταμπέλες που τους βάζουμε, έχουν δραματική επίδραση επάνω τους και θα τα ακολουθούν σε όλη την ενήλικη ζωή τους, σε κάθε επιλογή που θα πρέπει να κάνουν, σε κάθε απόφαση που θα πρέπει να πάρουν.
Ας γίνουμε, λοιπόν, οι καλύτεροι σύμμαχοι των παιδιών μας, να στεκόμαστε ουσιαστικά δίπλα τους και να τα βοηθάμε να αποκτήσουν εμπιστοσύνη τόσο στον εαυτό τους, όσο και στον κόσμο μέσα στον οποίο θα ζήσουν.
